Ma nika?

Destê Edîtorî ra:

Mahatma Gandî serranê 1930 û 1940an de xeylê reyî kewtîbî grevê vêşanîye. Bi no aksîyonê xoverrodayîşê pasîfî Gandî waşt ke şarê xo herb ra bisevekno. Gandî o wext reştîbî miradê xo û miletê Hîndîstanî herb nêkewt.

1981 de na fay Îrlandaya Vakurî de mîlîtanê ÎRA duştê polîtîkaya Îngilîstanî de protestoyê grevê vêşanîye de bi hewteyan nan û werd ra birîyay. Serekê înan Bobby Sands 66 rojan ra tepîya merd û hetê 100.000 kesan ra ame wedardene.  Merdişê 10 mîlîtananê îrlandijan ra dime heqê şarê Îrlandaya Vakurî game bi game amey dayene. Serekwezîra ê demî Margaret Thatcher, “xanima asinêne”, serran ra tepîya nîya vatîbî: “Gerek ma heqê nê hesîran merdişê însanan ra ver bidayêne.” Nê rojan şarê Hîndîstan û Îrlanda weşîya xo xoser-xoser ramenê.  Seba înan, êdî aksîyonê sey grevê vêşanîye bîyê tarîx.

Mîlîtanê xoverrodayîşî yê miletê kurdan kî seba nameyê azadîye xeylê reyî kewtî binê barê grevê vêşanîye. M. Hayrî Durmuş û hevalanê ey duştê faşîzmê ê wextî nefesê xo yê peyênî daybî.

Di aşmî vêrd ra ke xeberê derheqê grevê vêşanîye xafil de mewzûyo bingeyên ê rojeva kurdan bî. Nêzdîye 10.000 hepsîyan duştê sîyasetê înkarkerdox de û seba rewşa Ocalanî kewtîbî grevê vêşanîye. Heta sanîyeya peyêne dewleta Tirkîya heq û waştişanê înan rê kerr û lal mende. Hewteyo peyên ê grevî de bi des hezaran kurdî grevê vêşanîye de bîy. Namdarê sey Ferhat Tunç, Şivan Perwer, Leyla Zana ûsn. meselê vizêrî caverday û şarê xo ra pîya kewtî raye. Êdî na mesele tena yê BDP ney, bîbî mesela pêro kurdan.

Seke destpêk, qedîyayîşê nê protestoyî xafil de bi yew xebera Ocalanî bî. Peynîye de grevê vêşanîye qedîya, çi rind ke kes dirbetanê giranan rê qurban nêmend. Labelê protestoyî kî musna ke hîna sîyasetê kurdan rind nêgureyeno. Hîna sîyaseto sîstematîk û demokratîk nîyo. Qerarê ke yenê girewtene, pêşewe yew oda de benê. Kesê ke sîyaset der ê, kesê ke şarî ra amey weçînitene, bêqewet ê. Gerek gureyayîşê sîyasetê kurdan nîya ney, wa sîstematîk û bi hawaya demokrasî bibo. Sîyasetê yew merdimî êdî bîyo tarîx, qerar êdî pêro yê şarî yê. Gerek nîya bo.

Çayê nîya nîyo? Cêncê kurdî seba azadîya yew merdimî vêşan manenê û serd de çînê. Seba yew merdimê ke wexto ke o tepişîyaybî, nê xortê fedakarî ke kuçeyan kenê pirr, hîna domanê qijkekî bîy. Ê çi zanenê rexne û guman, îtîrafanê sucî yê serekê PKK ra? Ê tena qewetê ey heşnenê – û omidê xo naye ser o virazenê.

Gerek na rewşa polîtîkaya kurdan merdim narehet bikero. Gerek merdim hem bi minetkarî hem kî bi rexne pers bikero: gelo nê grevê vêşanîye derdanê kurdan rê keyber na pira yan ney? Bi analîzê peynîya peyêne, ta-tayê persî yenê merdimî vîrî:

• Sîyasetkaranê kurdan ard ziwan ke no qerarê grevê vêşanîye tena bi înîsîyatîfê hepsîyan ame girewtene. Eke nîya r’ o, gerek no înîsîyatîfo xorîn hetê her kesî ra hurmet bivîno. Seke destpêk de, gerek heta peynîye pêtî û hêzê qerardayîşê destê înan de bibê. Ma henî bîyo?
• Eke grevê vêşanîye “rast” nêbî, çayê sîyasetê kurdan verê veran duştê naye de nêvejîya? Çayê qiseya yew merdimê hepsî ser o grev yeno vindernayene?
• No qerarê qedîyayîşî mesela şarê kurdan rê ya kî mesela şarê tirkan rê kar keno? No qerar kotî key kamî ra senî ame girewtene? Belkî binê îşkence de, belkî bi tersnayîş? Ma bizanîme?
• Çitur beno ke qederê yew şarî ziwanê yew kesî der o? No şar û sîyasetê nê şarî hende bêteqat o?

Omidê ma no yo ke rojê sîyasetê kurdan beno demokratîk û pîyayîya şarê kurdî dewam bikero. Piştgirîya sîyasetê zelal û transparanî merdim besenêkeno bişikno. Labelê yew sîyaseto ke tarî de, peyê piştîya yew şarî de yeno viraştene, qederê nê sîyasetî vizêr ra bellî yo. Tarzê sîyasetê nîyanênî îsrafê enerjîya yew şarî yo.

Grevê vêşanîya di aşmî nefesê ma birîya, bi haybetîya hêvî dest kerd ci, bi bêvengîya zordarî qedîya. Beno ke coka kurdî besenêkenê heqanê xo bicêrê. Beno ke coka Tirkîya nê heqî kurdan nêdana. Beno ke sebeb reşîtnêbîyayîşê kurdan o. Beno ke.

Grevê vêşanîye qedîya.

Ma nika?