2020 resa peynîya xo û 2021 hawo verê ma der o. Bêşik, emser serrêda bêhempaye bîye. Vîrusê Korona pêro dinya esîr girewt. Nêweşîya ke peynîya 2019î de şaristanê Çînî Wûhan ra vejîyaye, her cayê cuye de herinda xo girewte û heyatê xeylê însanan vurna. Ewro, heta destpêka aşma kanûne 66 mîlyonî ra zêde merdiman pê Covid-19î girewto, 1,5 mîlyonî ra zêde kesî kî pê merdî. Nika dinya pabeyê derman û derzînan a. Hêvîya her kesî ya ke normalîte çîp racêro.

Labelê vîrusê korona taybetmendîya 2020î ya yewkeke nêbîya. Sey serrê verênî emser kî bi xeylê xeber û hayleme vêrd ra. Cêr ra ma serebûtê serra 2020î yê tewr girîngî rêz kerdî.

03.01.2020
Generalê artêşa Îranî, Qasim Silêmanî, rîyê bombardumanê DYA ra kişîno.

05.01.2020
Wendekara dêrsimij a 21. serrîye, Gulîstane Doku, Dêrsim de bena vîndî.

08.01.2020
Raperayîş ra çend deqeyî dima, dewleta Îranî nana teyaraya Ûkrayna ya nr. 752 ra, 176 kesî pa mirenê. 11. çele de dewleta Îranî vana ke xeletîye ra na teyara ra. Naye ser o xeylê protestoyî vejînê.

09.01.2020
Pisporê çînijî vanê ke na nêweşîya pişik a newîye tewirê vîrusê Korona yo newe yo. Eynî roje de keso verên rîyê nêweşîya newîye ra mireno.

Wextê Covid-19î de trêna Tokyoyî ra dîmen (Resim: Matthieu Gouiffes)

16.01.2020
Seba ke Dîmîtrî Medvedevî xo peyser ant û karê xo caverda, Mixaîl Mîşûstîn herinda ey de beno serekwezîrê federyasonê Rûsya yo newe.

20.01.2020
Serrgêra îşgalê artêşa Tirkîya yê Efrînî ya dîyîn a.

21.01.2020
Vîrusê Korona reseno DYA.

24.01.2020
Kurdîstanê Vakurî de hardlerzo bi giranîya 6,8 qewimîyeno, 41 merdimî canê xo danê.

24.01.2020
Vîrusê Korona reseno Ewropa. Fransa de delîlê verênî vejînê meydan.

31.01.2020
Qiralîya Yewbîyayîye axir Yewîya Ewropa ra vejîna. No proses 2016 pê referandum dest kerdbî ci û nameyê Brexit (Breksît) girewtbî. Nîya reya verên a ke welatê YE ra vejîno.

10.02.2020
Dêrsim de 50 serran ra dima reya verêne Duzgî Baba de cemê Xizirî ame girewtene.

11.02.2020
Rêxistina Weşî ya Dinya (WHO) nameyê “Covid-19” nano nêweşîya newîye ra. Vîrus sey “Sars-CoV-2” name beno.

14.02.2020
Sars-CoV-2 reseno Afrîka. Misir de delîlê vîrusî asenê.

19.02.2020
Şaristanê Almanya Hanau de des kesî hetê almanêde nîjadperestî ra yenê kîştene. Maya qetilî ra qederî, pêro merdeyî eslxerîbî bîyî. Nînan ra di kesî kurdî bîyî.

20.02.2020
Îran de merdeyê Korona yê verênî vejînê.

25.02.2020
Wezîrê Weşî yê Îranî û xeylê sîyasetmedarê bînî pê vîrusê Korona cênê.

05.03.2020
Îtalya de mektebî cêrînê.

07.03.2020
Hewlêr de kuçeyî dezenfekte benê.

09.03.2020
Seba ke vîrusê Korona zereyê hepisxaneyan de çîp beno vila, Îran dest keno ci ke bi des hezaran hepsîyan demkilm hepisxane ra vejo. Çi esto ke xeylê hepsîyê sîyasî zere de manenê.

11.03.2020
WHO pandemî îlan kena. Vîrus reseno Tirkîya.

13.03.2020
Tirkîya de kombîyayîşê însanan sînordar beno, tayê mektebî cêrînê. Hema qedexeyê tebervejîyayîşî çin o.

16.03.2020
DYA de tedbîrê Korona yê verênî yenê girewtene, kargeh û dikanê welatî cêrînê.

18.03.2020
Semedê nêweşîya Covid-16î ra Dêrsim de loqmeyê Hewtemalî nêame vilakerdene.

21.03.2020
Tirkîya de qedexeyê tebervejîyayîşî yo verên îlan beno. Qedexe yew şewe şono û tena seba kesanê ke 65 serrî ya kî pîl ê, vîyartbar o.

21.03.2020
Semedê çorrê Covid-19î ra newroza emserî Kurdîstanê Vakurî de zereyê çêyan de bimbarek bena. Şayî, mîtîng û çalakîyê girsî nênê viraştene. Kurdîstanê Başûrî de adirî benê we, la milet çê de maneno.

24.03.2020
Kayê olîmpîkî yê Tokyo yew serre taloq benê.

26.03.2020
Hunermendo dêrsimij Yilmaz Çelîk nezaret ra vejîno. Çelîk kanûna 2019î de konserêde Tirkîya de tewqîf bî.

27.03.2020
Makadonyaya Vakurî sey dewleta 30. bena endama NATO.

03.04.2020
Qeyûmê Êlihî beşê kurdkî yê şaredarî dard we û dima karkarê şaredarîye, ziwannas û nuştox Zana Farqinî û di kesê bînî karî ra vetî.

07.04.2020
20 şaristanê kurdan binê karantîna der ê.

10.04.2020
Dinya de pêro pîya 100.000 kesî semedê Covid-19î ra merdî.

15.04.2020
Artêşa Tirkîya hewa ra hêrişê Qendilî kena. PDK pêşmergeyanê xo rusnena mintiqaya PKK, coka kurdan mîyan de reyna tersê birakiştişî beno vila.

22.04.2020
Serrgêra 122. ya çapemenîya kurdkî ya. 22.04.1898 de Qehîre de rojnameyê kurdkî yo tewr verên, Kurdîstan, vejîya.

26.04.2020
Hûmara kesanê ke pêro pîya rîyê Covid-19î ra merdî, reseno 200.000.

19.05.2020
Rojawan de 25 partîyî yenê têlewe û Partîyanê Yewîya Neteweyî yê Kurdan (PYNK) nanê ro. Na game sey raverşîyayîşê yewîya kurdan hesibnîyena.

22.05.2020
Verba Codiv-19î de dermanê derzînî yê verênî bi serkewtiş însanan de test benê.

25.05.2020
DYA de polîsî George Floydo postesîya verê kamerayan de kişenê. Sey netîce xeylê amerîkanî kewenê kuçeyan û sîyasetê nîjadperestî protesto kenê. Protestoyî çend aşmî dewam benê, resenê warê sîyasetî kî.

29.05.2020
Serekê DYA, Donald Trump, dano zanayene ke DYA do 2021 de WHO ra bivejîyê. No qerar zaf rexne vîneno.

02.06.2020
Dêrsim Pulur de vaşo endemîk bi nameyê ”gula koyî ya çeqere” (adonis cyllenea varyete paryadrica) ame dîyene.

Resim: Kemal Ozer, ANF

02.06.2020
Xorto kurdo 20 serrî, Bariş Çakan, Anqara de yeno kiştene. Sebeb muzîkê kurdkî bî.

08.06.2020
Yew cigêrayîş musneno ke rîpêşî (maskeyî) verba vîrusê Korona de tesîrdar ê.

15.06.2020
Tirkîya binê operyasonê “Pençe” ancîya cayanê PKK yê Qendîlî bombarduman kena.

17.06.2020
PYNK û ENKS Qamişlo de vilaweke danê ke înan madeyanê peymana Duhokî ya 2014î ser o kerd pê. Madeyê Duhokî derheqê babetanê îdare, hemkarî û asayîş der ê. Her di hetî bale ancenê hemkarî û yewîya kurdan ser.

20.06.2020
Sermîyanê PDK-Î yo kan Sadiq Zarza şaristanê Holanda Leeuwarden de raştê hêrişê suîkastî beno û canê xo ra xeleşîno ra. Rojhelatijo 64 serrî dima vano ke peyê hêrişî de rejîmê Îranî estbî.

26.06.2020
Fermanderê QSD Mazlum Kobanî û hemserekê partîya YNK Lahur Talabanî yenê têlewe û derheqê yewîya kurdan de qesey kenê. 

15.07.2020
Walîya Dêrsimî Mamekî û sînorê qezayanê Pulur, Pilemurîye, Xozat û Qisle de 29 herêman seba 6 aşman kena qedexe.

16.07.2020
Şaristanê Rojhelatê Kurdîstanî yê Sine de rejîmê Îranî malima kurdkî rê cezaya zîndanî ya 10 serran dano.

17.07.2020
Dêrsim de duştê hêrişanê seksîstan de çalakî virazîna, polîs bi gaz mudaxeleyê şarî beno.

27.07.2020
WHO vana ke pandemîya vîrusê Korona tarîxê rewşanê afetî yê dinya de serebûto tewr girs o.

29.07.2020
Rîyê korona ra şaredarîya Dêrsimî qerar dana ke Festîvala Kultur û Xoza ya Dêrsimî emser do nêro viraştene.

04.08.2020
Nêzdîyê lîmanê Lubnanî de teqayîşo girs yeno meydan û 220 ra zêde însanî mirenê. 6.000 ra zêde kî benê dirbetinî.

06.08.2020
Serrgêra 75. ya eştişê bombaya atomî Hîroşîma ser.

11.08.2020
Dêrsim de viraştişê pirdanê asinênan dest kenê ci. Dewlete nîya wazena ke Muzir ser o pirdan rono. Dêrsimijî pê nê serebûtî qayîl nêbenê û çalakîyan virazenê.

21.08.2020
Fînalê Lîgê Ewropa yê Futbolî UEFA yê 2022 do Polonya de biameyêne kaykerdene, la vîrusê Korona cayê kaykerdişî vurna kerd şaristanê Almanya Koln. Fînal F.C. Sevilla û Inter Milan mîyan de ame kaykerdene. Sevîlla reya 6. na kupa girewte û bîye şampîyona kupaya Ewropa ya tewr muhîma dîyine.

23.08.2020
Fînalê Lîgê Şampîyonan ê 2022 ke do Îstanbul de biameyêne kaykerdene, netîceyê vilabîyayena vîrusê korona ra Lîzbon de ame kaykerdene. Fînal de Parîs Saint-German û Bayern Munîh ameyî têhet. Bayern Munîh bi golê Comanî serkewte vejîya û reya 6. kupa girewte.

26.08.2020
WHO Kurdîstanê Başûrî de ofîsê xo yê bingeyî kena ra ke nîya rewşa weşî ya pêro Îraqî û Kurdîstanî taqîb bikero.

27.08.2020
Statîstîkanê resmîyan ra gore Dêrsim de 330 nêweşê Korona estê.

30.08.2020
Tirkîya de statîstîkê pandemî yê resmî eşkera guman benê. Seba ke ekonomî û bitaybetî sektorê turîzmî zerar mecêro, texmîn beno ke dewlete hûmaranê nêweşanê Korona nizm musnena.

02.09.2020
PYNK û ENKS Rojawan de dest bi ronayîşê “Mercîya Berza Kurde” kenê.

07.09.2020
Maya Gulîstan Doku, Bedrîye Doku, seba çêneka xo çalakîya roniştene virazena. A û waya Gulîstane, Aygule Doku, polîsan het ra yenê pêgirewtene.

Gulîstane Doku

19.09.2020
Pêro pîya dinya de yew mîlyon kesî semedê Korona ra merdî.

27.09.2020
Qerebax de mabênê Armenîstan û Azerbaycan de ceng gineno de. Her di dewletî mintiqa aîdê xo vînenê.

01.10.2020
Serekê êzîdîyan o dînî, Şêx Xartû Ecî Îsmaîl, bi nameyo bîn Baba Şêx, 87serrîya xo de Kurdîstanê Başûrî de dinyaya xo vurneno.

02.10.2020
Serekkomarê DYA Donal Trump û cinîya xo pê Sar-CoV-2 cênê. Trump hîrê rojî nêweşxane de maneno.

08.10.2020
Dovîzê Lîra duştê Dollarê DYA de beno 7,84, duştê Euroyî de kî 9,23.

16.10.2020
Gulîstane Doku 284 rojî yo ke vîndîbîyaye ya. Gureyê cigêrayîşî newe ra yenê destcikerdene.

22.10.2020
Şîrketa Amazonî serkewtîyanê Korona yê tewr girsan ra yew a. Seba ke dîkanî cadaye yê û milet îhtîyacê xo Înternet ra siparîş keno, erja Amazonî %60 vejîyaye cor, bena 200 mîlyar Dollaran ra zêde.

31.10.2020
Tirkîya, Îzmîr de bûmlerzo bi giranîya 6,9 beno û xeylê merdimî canê xo danê.

01.11.2020
Vîrus keweno “pêlo dîyin”: DYA de her roje 100.000 kesî pê vîrusê Korona cênê. Ewropa de kî hûmara nêweşan bi lezîye bena zêdîye.

02.11.2020
Hêrişê terorî yê Vîyana de çar merdimî canê xo danê û 23 kesî benê dirbetinî. Qetilî goreyê îdeolojîya DAÎŞ hereket kerdo.

03.11.2020
DYA de weçînayîş dest keno ci. Peynîya ci de Bîden beno serekê DYA yo 46.

05.11.2020
NASA da zanayene ke aşme de awe esta.

10.11.2020
Armenîstan û Azerbaycan binê sermîyanîya Rûsya de adirbes ser o kenê pê. Zafêrîya Qerebaxî nika binê hukmê Azerbaycanî der a. Armenîstan de protestoyî vejînê.

13.11.2020
Konserê Amîda: Hunermendo kirmanc Mîkaîl Aslan Kelaya Zêrzêwanî ya Amedî de lawikan vano. Kelaya Zêrzêwanî dewrê Roma ra menda û lîsteya UNESCO de ca cêna.

20.11.2020
Şîrketê Biontech û Pfizer DYA de muracet kenê ke derzîna înan bêro tesdîqkerdene. Tirkîya de reyna qedexeyê tebervejîyayîşî îlan beno.

Resim: JC Gellidon

23.11.2020
Hûmara kesanê ke Kurdîstanê Başûrî de rîyê Korona ra merdî, resena 3.000.

25.11.2020
Futbolbazo namdaro arjantînij Dîego Maradona sono heqîya xo. Efsaneyê futbolî 60 serrîya xo de rîyê krîzê zerrî ra çêyê xo yê Tîgre de dinyaya xo vurneno.

27.11.2020
Meletî de hardlerzo bi şîdetê 4,7 qewimîno.

05.12.2020
Kurdîstanê Başûrî de kampanyaya denayîşê daran dest kena ci. Zerrîwazan yew roje de di hazar darî nayî de, hedef yew mîlyon o.

11.12.2020
Girê Fille ke nêzdîyê Dîyarbekirî der o û dewrê neolîtîkî ra mendo, rîyê awbendê Amare ra binê tehlukeyê vîndîbîyayîşî der o.

20.12.2020
Brîtanya de mutasyonê vîrusê Korona yo newe yeno dîyene ke pê jan hîna lezgîn vêreno însanan.

21.12.2020
YE de derzînê Korona tesdîq benê.

18.12.2020
Xelatê Vateyî yê edebîyatê kirmanckî (zazakî) yenê dayene.

21.12.2020
Fîzîkkarê kurdî Prof. Dr. Ebrahîm Karîmî Kanada de xelata fîzîkî ya Herzbergî cêno. Dr. Karîmî Rojhelatê Kurdîstanî ra yo.

25.12.2020
Leşkergeho ke Terteleyê Dêrsimî de merkezê leşkeranê tirkan bî, binê nameyê “Muzeyê Tuncelî” yeno rakerdene. Dêrsimijî medyaya sosyale de musnnenê ke ê pê muzeyî razî nîyê.

28.12.2020
Artêşa Tirkîya hêrişê Bozanî (Ayn Îsa) yê Kurdîstanê Rojawanî kena.

ÇIMEMûrad Kirmancîye / DÎ
Nuşteyo peyênXelatê Musabeqeya Vateyî ameyî dayene
Nuşteyo verênÇimê ma ver der ê
DêrsimInfo
DêrsimInfo keyepelê kirmanckî yo ke serra 2010 de kewt fealîyet û xizmetê xo atraktîfkerdiş, raverberdiş, geşkerdiş û vilakerdişê kirmanckî (zazakî) de tarîf keno. Aye ra teber DêrsimInfoyî xo rê hedef kerd ke zaffikirîye û zafrengîya komelê kurdan temsîl bikero.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse