Destê Edîtorî ra:
Nê rojan Tirkîya de qiseykerdiş û hurênayîşî derheqê jenosîdê Dêrsimî de virazînê. Jê (sey) serebûtanê bînan, jê (sey) terteleyê armenîyan, qetlîamê Mereş û Sêwasî û jê (sey) serebûtanê 1990an têde nê munaqeşan de karekterîstîkêde ciddînêbîyayîşî vejîno meydan. Dewletanê bînan ra tey ferqê esto, mesela Almanya ke yahudî û polonyayijan ra ya kî Afrîkaya Başûrî ke postsîyayan ra ef waşt, qusurê înan ciddî û bi sîstem amey qebul kerdene. Tarîxê Tirkîya de no hîna nêame dîyene.
Mesela Dêrsim. Persa Dêrsimî werteyê Kiliçdaroglu û Erdoganî de bena malzemeya sîyasetê zereyî. Kiliçdaroglu jê (sey) dîkî serê silondî venga Erdoganî dano vano, “Ti çayê Dêrsimî ser o ef nêwazena? Ti vaje, ez kî vana.” Erdogan kî bover ra va vejeno vano, “1938 de ma ney, CHP hukmat de bîye. Qusur ma de nîyo, şima der o, CHP der o, Înonuyî der o…” Bi no tewir hur dimêna (her dîyan) bi Dêrsim kay kenê. Henî ke ewro Erdoganî eşkera kerdo ke “Eke lîteraturêde nîyanên esto, ez ozr wazena.” No qiseykerdişê xo de Erdoganî dokumanê neweyan ê jenosîdî ke bin ra îmzaya Atatirkî esta, musneno. A game de kî verê resimêde girs ê Atatirkî de qisey keno.
Efwaştiş nîya senî say beno ke? Hardê (erdê) Dêrsimî hîna binê awbendan de maneno, zonê (ziwanê) kirmanckî hîna qedexe yo, perwerde bi zonê (ziwanê) dayîke kî qedexe yo, asîmîlasyon -jenosîdo sipî- hîna dewam beno û serra 2011 de kî hîna însanî semedê fikranê xo ra erzînê zere. Heqê şarê kurdan? Pers mekerê. Erja efî tena bi qal û qisayan ra nêbena, pratîkê xo de û bi gamanê sîstematîkan ra kuna rastîye. Dêrsim û trajedîyê bînî nîya malzemeyê sîyasetî nêbenê. No musneno ke sîyasetkarê tirkî wazenê ke meseleyê zereyî tena bi teorîyanê serdinan ra hel bikerê.
Terteleyê Dêrsimî de nêzdîyê 50.000 însanî -bi îhtîmalêde girs hîna zêde- amey kiştene. Domanî amey remnayene. Şar surgun bî. Xeylê meyîtî bîyê vîndî, nika kî cayê înan ser o awbendî virazînê. Qirkerdişo sîya ra dime sîyasetê asîmîlasyonî mezgê domananê dêrsimijan kerdo nêweş. No sîyaset hîna dewam beno. Coka ozrwaştiş bi rakerdişê şovê kamerayan nêbeno. Qusurê gonîya 50.000 însanan nîya ciddî say nêbeno. Gerek pêro welatê Tirkîya tarîx û guna şarê xo ra haydar bo. Gerek pêro welat jê (sey) temsîlkarî ozrê kurdan biwazo. Wexto ke şansolyeyê kanî yê Almanya Wîlly Brandtî yahudîyan ra ozrê xo waşt, ey nêva ke “Heya, yahudîyî amey kiştene, labelê o wext nazîyî hukmat de bîy, partîya ma o taw çin bîye.” Wîlly Brandtî bi nameyê pêro almanan ra yahudîyan ra ef waşt, Warşowa de çok na ro. Û yahudîyan qebul kerd. Tirkîya de henî asena ke na mesele hîna mesela partîyan a, kayê sîyasetî yo. Her kes suc kesêde bîn de cêreno. Feqet no qirkerdiş hetê Komara Tirkîya ra ame organîze kerdene.
Rind o ke serekwezîrêde Tirkîya ceribneno ke ozrê şarî biwazo. Labelê çi heyf o ke Kiliçdaroglu û Erdoganî hîna nêzanenê ke efwaştişo rast û zerrîpak çitur beno. Eke Tirkîya wazena kurdan ra ozrê xo biwazo, verê veran rastîye vajo û heqê şarî bido, badê efê xo bi zerrîpakîye biwazo, badêna kî aştbîyayîş rica bikero. Çike eslê xo de kilîtê çareserîye nê di çî yê: rastîye û aştbîyayîş.
