Nika zereyê Dîyarbekirî de kesê ke eşkenê kirmanckî (zazakî) binusê, ez vana qey tewr tay se tenî estî. Nê se tenan ra zî ez vana qey en tay neway-neway panc tenî goreyê qural û qaydeyê standardîzasyonî nusenî. Nê kesê ke nusenî, zaf tayê tera beno ke yan yew cumle, yan zî yew sufîks, yan zî yew çekuye şaş binusê. Sewbîn hema-hema pêro zî rast nusenî.
Tîya ra 6-7 serrî verê cû Dîyarbekir de kesê ke kirmanckî nuştêne, di-hîrê tenî yan bibî yan çin bî. Ez bi xo 6-7 serrî verê cû ameya Dîyarbekir. Wexto ke ez ameye rasta-rast ez kewta mîyanê şertê xebata ziwanî. Şert û sewîyeya nuştoxanê kirmancanê ê wextan zaf hol yeno vîrê mi. Mi bi xo zî ê wextan sey ewro asan û serbest nêeşkayêne binusî.
Ez ge-ge şertê nuştoxîya kirmanckîya ê wextan û yê ewro dana têver ro. Nê têverronayîşî de averşîyayîşêko zaf pîl vînena. Ez nêwazena na mesela ser o tay nimûneyan bidî. Çunke na rastîyêk a û ez vana qey ma kesê ke bi nuştişê kirmanckî eleqedar ê, baş zanî.
Labelê ez wazena reyna tay nimûneyan bidî: Tîya ra 6-7 serrî verê cû seba şayîyêk yew dawetîye zor nusîyayêne. Seba sloganê afîşan zî reyna ancax çend tenî heq ra vejîyayêne. Hetanî çend serrî verê cû zî yew sîte de (keyepel) çîyêk nênusîyayêne. Xora keyepel-meyepel çin bî. Rojname, kovarê kirmanckî çin bîy. Tena yew kovara “Vate” bibî, aye zî şeş aşman ra reyêk vejîyayênê. Yeno mi vîr ê wextan Dîyarbekir de qasî 30 hebî roşîyayênê. Bê Vateyî rojnameya “Azadîya Welat”î de zî yew rîpel kirmanckî nusîyayêne.
Seke cor de zî mi waşt ez vajî ê wextan nuştoxî tay bîy, nuştiş asan nêbi! Merdim eke ê wextan tayê çîyî şaş binuştêne ameyêne afkerdiş.
Labelê, merdim ganî ewro çîyê sey afîş û sloganan êdî şaş nênuso!
Şima zanê çimê şarê dinya newroza emserrêne ser o bî. Şarê Dîyarbekirî çend rojî verê cû ra buluyê na newroze bibî. Bala her kesî na roje ser o bî. Gelo merdim senî rojêka winasî de werzeno afîşan de û propagandayê newroze de sloganê “kirmanckî/zazakî” şaş nuseno?
“Newroze şima pîroz bo”! Merdim rojêka wînasî de senî beno ke nê xîtabî yan zî sloganî şaş nuseno? Hem zî no demo ke ma kirmancî keyfê xo xo rê anê û ma vanê ma kirmanckîya nuştekî xelesna!
Ez nika nê şaşî ra zaf xemgîn a. Mi cor de zî va, Dîyarbekir de kesê ke rast nusenê û qural û qaydeyan taqîb kenê, zaf ê. Labelê sloganêka hende muhîme û nuştişê ci zî hende asan merdim senî beno şaş nuseno!
Nê afîşî her cayê Dîyarbekirî de alaqîyê. Şarê Dîyarbekirî û şarê ke teberê Dîyarbekirî ra amey, na şaşîye wende. Şarê dinya bi wasitayê televîzyon û Înternetî wend.
Kesê ke bi na mesela eleqe yê, kam ê? Nê afîşan kam hedre kerdo, çira hende bêberpirsîyar hereket kenê?
Hem zî roja newroze her cayê sehneyî de na afîşa ke ser o “Newroze şima pîroz bo” nusîyaye bi, dusnayebî. La a balone ra ke verê çimanê hende însanan de hewa ra fîr dayêne, ez vajî se?
Tayê cayan de zî “Newroz şima pîroz bo”, no zî şaş o.
“Newroze şima pîroz bo”, “Newroz şima pîroz bo” Ney. Ganî “Newroza şima pîroz bo!” binusîyayêne.
Birêz Mehmud Nêşîte; Ti ke mi ra pers bikerê, ê yê ke ser û binê xo yew slogan, yew cumla şaş nusnenê, wazenê ke wa şar vajo, ‘nê Kirmanckî ra zî eleqedar ê’. Tenya Newroza Amedî de ney, zaf cayan de, numayîşan de, (Estenbol de, Dêrsim de, Çewlig de) zî mi ê afîşan de, ê sloganê ecêb û şaşîye dî. Yanê beno ke ti tenya Nika ‘teqa’, ez xêylî waxto ke ‘teqena’! reyê nê slogananê çêrî biwane, bê ke ‘meteqe’;
ZONEMA NONU SOLA MAA
MA BARAJ NEWAZEN
NEWROZ BİMBAREKVO
NEWROZ BİMBAREK VO
ŞİMA HER AME (Yanî wazenê ke vajê, ‘şima bixêyr’ ya zî şima xêr amê)
Zaf ê keko!
heto bîn; goreyê mi Kirmancki ‘Pîroz’ ney, ‘Fîraz’ o.
NEWROZA ŞİMA FÎRAZ BO
Weşîye de bimane, to ra quwet bo
Birêz Mahmut Neşîte,
Helbet gere na roje ra dime merdim nuşteyanê kirmanckî raşt binuşno.No vateyê to raşt o.
Seba nê fikrê to sipaz keno.
Lê hetê manaya çekuyan ra ,ziwanê/zonê kirmanckî de nameyî, ya nêrî ya kî makî yê.Name ke nêrî bo,suffîks nêcêno û xoser o.Eke makî bo suffîksê makîye “e” ya kî “man” cêno.Na rewşe îzafeyan de kî vurîna.Ez buwar keno ke naye ti kî rind zana.
Newroz name yo.Mintiqa ya kirmancanê corinan de newroz vajîno.Lê mintiqaya kirmancanê cêrênan de newroze vajîna.Yanê eke newroz vajîme nêrî yo,eke newroz+e vajîme makî yo.
Eke ma zereyê îzafeya nameyî de bişuxulnîme, sey cêrî nuşîno û wanîno.
“Newrozê şima pîroz bo.NEWROZÊ ŞIMA PÎROZ BO.”==>Raşt o.
“Newroza şima pîroz bo.NEWROZA ŞIMA PÎROZ BO.”==>Raşt o.
Nuşteyê roja newrozî de xeledîye nuştîşê herfa “i”de bî.Çimke eke herfa “i” gird nuşîye gere bênuqta bo.
Nê fikrê mi sey sohbet bizane birêz kek Mahmut.Bimane weşîye de.
Mi nuşteyê xo de “îzafeya nameyî” vato.Gere mi “zereyê cumleye de” bivatêne.Qusir de nîyamedê.