Di serrî verê cû Çewlîg de otelê Sarioxluyî de yew panel virazîyaybi. Reya verêne bî ke Çewlîg de kirmanckî (zazakî) ser o yew panel virazîyayêne. No panel hetê BÎN-DERî ra organîze bibi û reyna kovara Vateyî pêşkêş kerdîbî. O wext reyna birêz M. Malmîsanij, Muhîttîn û Mela Kavarij zî panelîstî bîy. La qasê 70-80 kesî û salonêka şenike de!
Reyna Çewlîg de, roja 2. na nîsane de, panelêk virazîya. Panel hetê kovara Vateyî û kovara Nubîharî ra organîze bîbî. Panelo ke saeta 13.30 de salona kulturî ya Beledîya Çewlîgî de dest pêkerd, mamosta M.Malmîsanij û mamosta W.Zozanî panelîstî bî. N. Celalî zî moderatorî kerde.
Seke şima zî zanê, Çewlîg û Dêrsîm, êyê ke pêro şarê înan bi kirdkî (zazakî) qalî kenê di bajarê ma yê. Ez bi xo hetê kirmanckî ra nê her di bajaran xo rê serçime û merkez vînena.
“Grûba Xebate ya Vateyî” kombîyayîşê xoyo heştêsinî Dêrsîm de viraştibî. O wext mi dî ke şarê Dêrsimî sey heme kirmancan fek kirmanckîya xoya kîbar û nazike ra veradayo û bi tirkî qalî keno.
Çewlîg zî, Dêrsimî ra kêmîrî nîyo! Tena Çewlîg û Dêrsim de ney, heme şarê ma roje bi roje kirmanckîya xo ra dûrî beno û bi ziwanêko bîn qalî keno. Xo ra tespîtê Unescoyî zî na rewşe ispat kerdo!
Nê di-hîrê serrî yê ke temsîlkarê buroyê Vateyî yê mintiqaya Dîyarbekirî seba xebata kirmanckî şînê Çewlîg û yenê. Hetêka nê temsîlkarî, hetêka zî çewlîgijan ra çend hevalê fedekarî dest eştî na meselaya xebata kirmanckî û pîya xebetîyayê/xebetîyênê.
Bi na xebate mîyanê çewlîgijan de tevgerêk dest pêkerd û roje bi roje eleqeya kirmanckî zêdîya. Çewlîg de nika nêzdî se hebî kovara Vateyî vila benê û wanîyênê. Hetê nê kesan ra (Vate û embazê fedekarî) emser hamnanî Çewlîg de yew kursê ziwanî abi û dersa kirmanckî ame dayîş. Nika Dara Hênî û reyna Çewlîg de hazirî kursan estê û demêko nêzdî de kursî do abibê.
No panelo peyêno ke 2. nîsane de virazîya, ked û renca nê xebatan bî. Panel bi heyecanêko pîl dest pêbi. Salona kulturî yê Beledîya Çewlîgî hetanî fek ver bîye pirre. Heme perran ra şar beşdar bibi. Tu kes goreyê polîtîk û îdeolojîya xo nêfikirîyaybi û heme sîyasetan ra şar ameybi. Serekê beledîya ra bigêne hetkar û îdarekaranê partîya BDPî ra her kes ameybi.
Nêzdî 500 goştaritoxan sere ra hetanî peynîya panelî, pêro pîya bidîqet goştarîya panelîstan kerd, pêro pîya çepikan kuwa, pêro pîya huyay. A salone de hîsêk û heyecanêko gird ê kirmanckî (zazakî) heme însanan piştîbî.
Merdim vatêne qey nê însanî heme bîyê yew însan û kirmanckîya xo ser o çewt bîy!
Wexto ke panel qedîya, goştaritoxî pêro pîya demêko derg û dila çepikan kuwa. Dima zî ca de hêrişê kitaban kerdê û her kes goreyê xo kitab û kovaran herîna. Hema-hema pêro kitabî zî kirmanckî bîy.
Şar pêro keyfweş bibi, keyfê heme şarî ruçikê înan ra asayêne. Mi bi xo a salone de eşqê newroze hîs kerd. Mi va qey ez merkezê xo Çewlîg de bi kirmanckîya (zazakîya) xo newroza xo pîroz kena.
Bi nê vînayîşan reyde zerrîya mi zîze bîye. Ez senî zerrîzîze bîya, wina çimê mi zî bîyê de. Hesîrê keyfî…
Nê hîsê min ê keyfbelekî dinyaya mina tarî ca de kerd yew qilêka roşnê nurî û a dinyaya mina tarî roşn kerd. Bêhêvîya mi şîye û herinda na bêhêvîye de hêvîyêka pîle mi verare kerde. Ez wazena nê hîsanê xo sey yew mizgînî bi her kesî ra pare kerî. “Kirmanckîya maya delale mîyanê cila mergî ra vejîya.”
Ez wazena peynî de zî naye vajî: “Eke kadroyê kirmanckî bi zanaye û bi fedekarî bikoyê mîyanê şarê ma û xebata ziwanî bikerê, şarê ma fedekar o. Şarê ma qedr û qîymet dano kirmanckîya (zazakî) xo. Şarê ma caran fek kirmanckîya xo ra vera nêdano.”
La çi heyf ke nê kadroyan ra tayê tera kewtê hesabanê şenikan dima! Tayê tera hê şan û şohretê xo dima. Tayê tera zî xo rê ziwanî kerdê aletê sîyasetî. Tayê tera înadreşî kenê û problemanê kirmanckî nêvînenê! Dima zî vanê, hey wax kirmanckîya ma şîye!
Eke Çewlîg de nê xebatî nêvirazîyayêne, gelo ma do Çewlîg de nê rojan bidîyêne?
Mehmud Nêşite
