Kirmanckîya ma ya nuştekî hema newe ya. Ewro bi dîyalekta ma warê edebîyatî de tayê kitabî ameyî nuştene. Nê çîyê ke ameyî nuştiş zî zafê ci hîkaye yê. Çend hebî roman û çend hebî zî kitabê şîîrî yê. Hebêk-di hebî kitabî zî yê folklorîk ê û çend hebî zî yê gramerî yê. Çend tene zî yê açarnayîşî yê.

Ewro sey kitabxaneyanê dewlete kitabxaneyê ma yê xoserî bi kurdkî çinî. Kitabê ke çime hesibîyenê bi ziwanê ma kurdan (kirmanckî/kurmanckî) hema nênusîyê. Eke qeza û belayêk nêro kirmanckîya ma sere, kitabxaneyê ma zî do bibê û warê psîkolojî, bîyolojî, sosyolojî, ansîklopedî, tarîx, cografya û warê çîyanê bînan de zî kitabê ma yê ke çime hesebîyenê, do bibê.

[pull_quote_right]Sedemo ke ewro kitabê ke ma rê çime hesibîyenê çin î, ganî ma çend tenî zî kolektîf bixebetîyê.[/pull_quote_right]

Sedemo ke ewro kitabê ke ma rê çime hesibîyenê çin î, ganî ma çend tenî estî ke destê ma qeleme gêna, gereka ma zî kolektîf bixebetîyê. Qestê vatişê min ê kolektîfî ma yewbînî rê bibê hetkar û ardimê yewbînî bikerê.

Ge-ge tayê embazî mi ra zî tayê çîyan wazenê. Eke mi het de nê çîyê ke wazîyê bibê, ez sere û çimanê xo ser dana înan. La eke çinê bê, çîyêko ez bikî çin o. Heta nê embazan ra tayê ti ra zî çi ra ke mi vato çin î heredîyenê. Vanê qey estê û ez nêdana înan!

Ez zî zaf rey tay embazan ra tay çîyan wazena. Nê embazan ra tayê ti ra danê mi, keyeyê înan awan, tayê tir a zî destê înan de çinî yê û mi ra zî vanê çinî yê. Nê warî de heqê mi çin o ke ez lewanê xo derg bika.

Zafane zî îhtîyacîya ma bi çîyanê folklorîkî benê. Mesela, yê mi îmkanê min ê arêdayîşê “Lorî”yan çin o. Ez zaf wazena ke lorîyan arê bida. La çi heyf ke ez nê şertan de nêeşkena têbigeyrî û lorîyan dima bigeyrî. Coka ez mecbur manena embazan ra wazena. Seke cor de zî mi waşt ez vaja, eke ewro kitabxaneyêkê ma yo tam-tekamul bibîyêne, mi do o kitabxane ra îstîfade bikerdêne û mi do kitabanê ê kitabxaneyî ra na îhtîyacîya xo bidîyêne.

Hema-hema heme embazî zî sey min ê. Zaf embazî estî ke sey mi îhtîyacîya înan bi  çîyanê folklorîkî esta. Reyna sey mi beno ke şertê înan dest nêdano ke bi îmkananê xo nê îhtîyacîyanê xo telafî bikerê. Ê zî mecbur ê ke sey mi nê îhtîyacîyanê xo embazan ra ca bikê.

[pull_quote_left]Piştîdayîş zî seba averşîyayîşê kirmanckîya ma ya[/pull_quote_left]

Seba ke kirdkîya ma ya nuştekî hema ha nê war û qonaxî de, ma zî mecbur ê ke bi no qeyde tayê çîyan bidê û bigêrê. Bê ma tu kesê ma yê bînî çin î ke ma piştî bidê yewbînan û ma yewbînan ra îstîfade bikî. No piştîdayîş zî seba averşîyayîşê kirmanckîya ma ya. Şima heme zanê herçiqas ke kirdkîya ma ya nuştekîya ewroyêne goreyê çend serranê vîyarteyan hol a zî, la reyna ma hema sewîya ziwanê nuştekî yê şarî ra dûrî yê. Mi gore ma hema se ra neway û new kirdkîya standartîzasîyonî ra û kirdkîyêka tam-tekamule ra dûrî yê. No sedem ra zî hewce bi hetkarîya ma esta. Ganî hetê hetkarîye de ma çimteng/pexîl nêbê û hesudî nêkerê.

Heto bîn ra ma zanê ke dîyalekta ma ya kirmanckî seba ke erey nusîyaya vilakerdî ya. Eke ma bi no tewiro ke ez wazena vaja hetê yewbînan bikerê, hem na kirmanckîya ma resena pê û standard bena hem zî çekuya ka yew mintiqa de esta resena a mintiqaya ke a çeku uca de çin a. Seke Mela Mehemedê Elî Hunî zî vano, kirmanckîya ma zengîn a. Eke ma bieşkê yewbînan ra bigêrê û bidê yewbînan, nameyê her çîyî kirmanckîya ma de estê.

[pull_quote_right]Hetê hetkarî de zî yew usûl û quralê xo esto. Seba yew çeku hewce nêkeno ke nameyê ci binuso.[/pull_quote_right]

Ez nêzana hewce keno-nêkeno la ez wazena reyna vaja. Hetê hetkarî de zî yew usûl û quralê xo esto. Keso ke rence (ked) dayo û tayê çîyan arê dayo, ganî renca înan vindî nêbo. Nuştoxêk, yew hîkaye de yan yew şîîre de ê çîyanê ke embazan dayê ci, eşkeno bişixulno. Mi gore no zî çîyêko normal o. Seba yew çeku yan zî yew îdyom hewce nêkeno ke nameyê kesê kê nê çîyan dayê, ci binuso.

Labelê nê çîyan eke sey kitabêk çap bikero û nameyê xo nê kitabî ser o binuso, nêbeno û durust nîyo. Ma vajê ez yew kitabê werdîyê ma amade kena. Û mi çend name û pewtişê nê werdan tay embazanê bînan ra girewtê. Verê ke ez nê kitabî çap bikî, ganî ez ê embazan ra destur bigêra. Dima zî eke kitab çap bibo, ganî ez nameyê ê embazan zî yew cayê nê kitabî de binusa û hetkarîya înan ra zî sipas bika.

Hetanî ke ma biresê qonêxêko berz, ganî ma bi no tewir destê xo bidê yewbînî. Seba averşîyayîşê kirdkîya ma ya pête, seba kirmanckîya ma ya vilakerdîye na hetkarî ma kena mecbur.

Nuşteyo peyênAltan Tan: “Ma zexnepurt û quzilqurt wazenîme!”
Nuşteyo verênEz şima rind nas kena
Mehmud Nêşite
Mehmud Nêşite 1945 de dewa Xosorî, qezaya Licê, bajarê Dîyarbekirî de ameyo dinya. 1963 de bî mamoste. Hîris serrî tayê bajaranê Tirkîya û Kurdîstanî de mamostayîye kerde. 1994 de teqawut bî. Serra 1980 de surgun bî, dima reyna Dîyarbekir de ciwîya. Bi kirmanckî hîkaye, kitab û meqaleyan nuşt û endamê Grûba Xebate ya Vateyî bî. Mehmud Nêşite 2022 de şî heqîya xo.

1 ŞÎROVE

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse