Talîyê Kurdan bi Petrol Gureya

Destê Edîtorî ra:

Însan ke Kurdîstanê Başûrî de hard (erd) bikino, îhtîmalê dîyayîşê petrolî zaf berz o. Kurdê ucayî (uzayî) naye ser o vanê “Saddamî ma ra o taw vatîbî, şima Îraq de vêşan û têşan mirenê, ma kî îman kerdêne. Nika beno eşkera ke Saddamî zanayêne ke Kurdîstan de dewlemendîya girse esta, ma nika naye fehm kenîme.”

Her ca de gureyayîş esto. Hewlerî xo lerze vurnayo, bînayê newe û berzî, alaya Kurdîstanî, polîsê kurdî nika çîyêde normal o. Merdim (mordem) ke nîya qayîtê dormeyê herêma Kurdîstanê Başûrî bikero, wa xo ra biperso çayê Kurdîstanê Vakurî, mavajîme Dêrsim de rojê kî naye mumkin mebo. Avantajê kurdanê başûrî azadî û xoserîya xo ya, xeyalê komara federale kî welatê ma de hîna nêame dîyene. Şarê Hewlerî ci ra nêterseno, eskerê erebî, zulmê Saddam Husseînî êndî (êdî) peyser mendê. Mekteb û unîversîteya miletî bi (ebe) kurmanckî ya kî sorankî yê. Her ca de nê lehçeyê kurdkî qisey benê. Çiqas ke xeylê kêmanayî hîna estê, însan şîkîno vajo ke no parçeyê Kurdîstanî de hêvî nêmerda, wa her çî ra ver ekonomî raya xo dîye.

40-50 dereceyan de her ca de îstasyonê vetişê petrolî estê. Dormeyê înan de kî eskerê kurdî bi çekanê otomotîkan nobete cênê. Dugelan ra şîrketî tîya (îta) karê xo kenê. Amerîka, Norweç, Çîn, Japonya û Almanya ra fîrmayî ceribnenê ke pîyase ra para xo bicêrê. Xeylê firmayî karê petrolî de gureyenê, înan ra zafane mintiqayanê bînan ê Îraqî de hîna serkote nêbîyê, hama Kurdîstan de xeylê petrolî dîyê. Kurdîstan de teyna binê hardî (erdî) de 45 mîlyarî barrelî petrol û 1,5 trîlyonî metremîkabî gazo tebîî estê. Xeznêda zaf dewlemende. Heta nika 30 şîrketê dugelan Kurdîstanê Başûrî de petrol saye kenê ya kî vejenê. Mesrefê vetişê petrolî welatanê bînan ra gore daha şenik o, çike petrolê Kurdîstanî hende xorînîye de nîyo.

Zanyarê sîyasetî no taw têfek ra vanê ke Kurdîstan nika ra seba Ewropa mintiqayêda zaf stratejîk a, muhîmîya ci her serre kî bena zêde. Bi projeyê “Nabucco”yî ke Kurdîstan û Ewropa pê xêza borîyan yeno girê dayene. Welatanê Ewropa no proje seba 8 mîlyarî Euroyî sifte kerd. Bi na gama Ewropa wazena ke muhtacê îhracatê petrol û gazê Rûsya mebo. Seba Kurdîstan erja nê tîcaretî berz a, çike bi no proje ra Kurdîstan beno tenêna biîstîqrar. Seba Ewropa gazê Kurdîstanî hetê ra kî muhîm o, çike Azerbeycan gazê xo roşeno Tirkîya ke Tirkmenîstan û Qazaxîstan bi Rûsya peymane îmza kerde, peynîye de teyna Kurdîstan maneno.

1/3 yê gazê projeyê Nabuccoyî Kurdîstan ra yeno. 2014 ra tepîya Kurdîstan her roje gaz û petrol ruşneno Ewropa.

Çiqas ke Kurdîstanê Başûrî de zon (ziwan) û ekonomî serbest ê, çiqas ke însanî bêters weşîya xo ramenê û xo benê dewlemendî, wa Tirkîya de hîna zafê çîyan qedexe yo. Kurdê Tirkîya hîna erja xoya binharde nêzanenê. Partîyê Kurdîstanê Vakurî hîna îdeolojî û xeyalan dima yê, bi fikranê abstrakan wextê xo vîyarenê, poştîya ekonomî nêdanê. Barkerdişê petrolî ra her serre xeylê mîlyarî Dollarî hard û şaristananê Kurdîstanê Vakurî şonê cêbê Tirkîya. Gerek ke partîyanê Kurdîstanê Vakurî programanê xo de ekonomîye ser zêdena ehemîyet biderê. Projeyê Nabuccoyî ser o sîyasetkar û ekonomîstê kurdî rind bigurîyê.