Rewşa muzîkê kirmanckî ser o – Wusênê Gestemerde

0

Muzîkê ma ra gere boya tahmê zonê ma bêrone. Bêguman muzîk kulturê ma de cayêde taybetî û cayêde zaf muhîm cêno. Muzîk, can û ruh dano însanî. Însanî ser o kî tesîrê xo zaf o. Muzîk bi manayade raşte senetêde hêca yo. Naye ra gore kî gere hunermend/hunermende bi veng û rengê kulturê xo no senetê xo îcra kerone. Coka esero ke bi zonê ma kirmanckî (zazakî) amo nuştene û hetê hunermendanê ma ra ke ame wendene, gere bi tahm, bi sewda, bi coş, bi reng û vengê zonê ma bêrone wendene. Yanî bi mîrê kulturê ma bêrone mîşte kerdene û bi can û ruhê kamîya ma kî bêrone wendene. Muzîkê ma ra gere boya tahmê zonê ma û boya tahmê welatê ma  bêrone. Bê tahmê zonê ma kî xora muzîkê ma nêbeno. Esero ke hunermend waneno/hunermende wanena, gere raver mîrê eserê xo rind bi mîraz û sole mişte kerone. Mîrê eserî ke bêmîraz û bêsole bî, eser kî xora bêtahm yeno.

Gelo rewşa muzîkê ma se şona û senî hal der a?

Mordem na perse gere raver hunermendanê manê kirmancan ra rêyê persone. Mi ra henî aseno ke rewşa muzîkê kirmanckî rind nêşona. Hunermendo/hunermenda ke ewro pîyasa muzîkî de ju CD yan kî kaseta xo veco û bîyaro biroşo, çi heyf ke heqa emeg û keda xo nêveceno û nêvecena. Emeg û keda xo zay û zîbe bena. Sebebê naye kî bêguman zaf ê. Mordem şîkîno vaco, ci wayîr nêvecîyayena ma ra û averşîyayîşê teknolojî ra wo.

Mi qalê ciwayîrnêvecîyayîşî kerd, Heq rama xo ra ci şad kerone, Baba Dewrêş (Gimgim, Goşkar ra) ame mi vîr. Hunermendêde hêca û birûmet bî. Raşt ke bi hunerê xo, bi eseranê xo, bi reng û vengê xo hunermend bî. Ey bi vengêde zelal û bi vengêde nerm eserê xo ardê ra zon û vatê. No sebeb ra kî goşdarê Baba Dewrêşî zaf bî. Hama-hama çêyanê her kesî de bantê ey bîy. La çi heyf ke şarê ma waxt ra qedr û qîymetê emeg û keda nê hunermendanê manê hêcayan nêzana. Yanî şarê ma qedr û qîymete çîye nêzano.

Ez wazena hunermendanê manê roja ewroyêne ser o tayê çîyan vacî. Ez nêwazena ke îta ra emeg û keda kesî re çîyêde xirab vajî û çamure bierzî ci. Heqa mina henêne kî çin a û çin a kî. Honda wo ke mi dest ra ame, ez kî qedr û qîymet dana keda însanî û hunerê însanî ra. Çi heyf ke roja ewroyêne de tayê hunermendê ma, senetkarê ma, deyîrbazê ma yan kî ma vacîme tayê dengbêjê ma zê mêşa vinge vingenê. Mordem ci ra qet çîyê fam nêkeno.

Se vanê? Bi kamcîn zon vanê? Bi senî qeyde vanê? Raştî kî mordem ge-gane beno şaş maneno. Honde ke kenê heylê-heylê û haybiro- şamate şonê. Hunermend/hunermende gere bi vengêde zelal û bi vengêde nerm eserê xo bîyaro ra zon. Vengê şima gere zê vengê qazqulungan berz û zelal bone. Yanî muzîkê ma ra gere boya tahmê zonê ma bêrone.

Bi lo-lo û bi lê-lê no kar nêbeno. Bi heylê-heylê û bi heylo-heylo no kar nêbeno. Bi reqe-reqe û bi teqe-teqe no kar nêbeno. Bi vinge-vinge û bi dinge-dinge qet tewr no kar nêbeno. Gere tam ciderêne, reng ciderêne, veng ciderêne

Muzîkî kî gere bi ûsulê xo, bi notê xo, bi qeyde xo, bi melodîya xo bêrone îcra kerdene. Henî zê vingayîşê mêşa vinge kî muzîk nêbeno. Averşîyayîşê zonê ma, letiko ju kî girêdayîyê muzîkê man o. Yanî averşîyayîşê muzîkê ma, averşîyayîşê zonê ma wo.

Bi tahm, bi reng û vengê muzîkê Baba Dewrêşî de bimane rindekîye de.

Wusênê Gestemerde

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse