Tarîxê 04.09.2016 de ez Anqara de teştareyê saeta yew û nêmî de wenişto otobuse.
Ez hêştes saeta raywanîya bi otobuse ra dima resayo Wan. Embazê mi zî Amed ra şewe diwês û nême de wenîşt otobuse. Mi ra nêm saete ra verî resabî Wan. Ez ke resayo otoagarê Wanî, saete hewt û nêm bîye. Tim ez ke otobuse ra yeno war, hîsê huzna qedênayîşê raywanîye ruhê mi ser o pêser beno ez xo şaş keno ke ez nêzano se bikero. Ez senîn otobuse ra ameyo war, qasî deqayêke mi hewayê Wanî ant cîgeranê xo seba ke ez xo ser o bêro. Hewa zaf pak bî, huzur û xemgînêyêk tenik danî merdim, la metropolan de kapîtalîzm sey zafanê çîyan hewa zî heremnayo, mîza xo vera hewayî zî daya. Hewayê metropolan merdim fetesneno, teng û agresîf keno. Çîyêko bîn seba cayîyanê metropolan hawayo pak pereyin o. Kapîtalîzm sey her çî vayo pak zî roşeno. Trajîkomîk nîyo? Tîya de hema hawayo pak nêno rotiş. Şarê ûteyî hayî înan no hawayo pak û nenêweş ra esta? Înan de hîşmendîyêke virazîyaya?
Xora destpêkê payîz bî. Goreyê Anqara Wan ra hîna zaf boya payîzî amênî. Mi çantayê girewtî. Ez şîyo dekewto kafeteryaya otogarî, ez ewnîyayo ke embazê mi ha çay şimeno. Ma yewbînî persayî, ez ronişto heta çaya xo qedênaya, ma planê xo ser o miney qisey kerd. Ma verî waşt ke Berê Sînorê Esendere ser ra derbazê Urmîye bîbî, la seba ke o heta mîyanê dewlet û PKK de şer estbî. Ma qerarê xo yê peynîye da ke ma serê Berê Sînorê Qapikoyî ra derbaz bîbî.
tîya zî bajaro bêplan o
Bajarê Wanî kîşta behr o û cayo ke deşt de ronîyayo û her ca awîn o. Sûka Wanî de zafanê apartmanê hîrê yan zî çarqatin bîyî. Semedo ke cayê erdlerzî yo, ci ra berzêr apartman awankerdiş qedexe yo. Sey gelek bajaranê Vakurî, tîya zî bajaro bêplan o. Qet mîmarî û estetîk awanîyanê bajarî de çin bîyî. Ka vanî qey her apartman û banî spontane virazîyayî. Têmîyan ra û tewşomeş bî.
Yew embaza mi Tehran de unîversîte wendênî. Naye ra zaf şînî Îran û agêrênî. Aye numreyê rayanxaneyê fîrmaya ke mîyanê Wan û Xoyî de xebetîna, dabî mi. Ma otogar ra dîrek şîyî yazixane, ma bîleta xo heta Xoy birnaye. Ma ra va ke eke rayan temam bîbî, erebe des û nêm de radano, la eke rayan temam nêbî, dîyês û nêm de radano. Ma zî çantayê xo uca de ronayî. Ma va ma şîrî mîyanê sûke de bifetelî.
Ma şîyî sûke, teber de hêdî-hêdî merdim bîyînî zaf, ti vajê şaristan ha newe hewn ra hîşyar beno. Çayxaneyêka akerde ma dî, ma şîyî uca de ronişto ma di çayî waştî. Lulîkêkî maya embazê viraştîbî û ey xo dir ardîbî, ma pê çayan werdî. Ma mîyanê sûke de gêrayî. Ma parkêke dî, ma uca de ronîştî xizmetê muşterîyan rê telefon kerd. Ma xatê telefonê xo teberê welatî ra akerdî. Ma cê nêşonî teberê welatê xo, la ma welatê xo de kerdî turîst… Ma agêrayî ameyî rayanxane di saete û nêm mendê ke erebe birado.
Ma welatê xo de kerdî turîst
De bipawî. Çîyo ke ez ha keno hîna verî ma nêcerebnayo. Ez nêzano ke zemanêk, mekanêk û komelêke senîhawa mi ha pawenê. Ez ha dekeweno mîyanê sîstemêk, derheqê xebitîyayîşê nê sîstemî de çîyêk nêzano. Ez texmînan keno, la havila texmînan zî çin a. Verî raywanî de mi Îran ser o di-hîrê kitabî wendê, la ancî zî pere nêkenê ke tengbîyayîşê mi vindernî. Seba tayê çîyan texmîn û zanayîş bes nîyo, ganî ke merdim biceribno û biciwîyo. Merdim tayê nêciwîyo, nêşêno fehm yan zî texmîn bikero. Ez senîn teng beno? Ez senîn dekewto mîyanê yew halê ruhî, ez nêşêno vajo. Ez û bêbelîya ma ameyî têrî. Ganî ez bêbelîye biciwîyo. Di saetan ra pey raywanîya mi ver bi bêbelîye dest pêbikero. Seba ke ez xo xayis bikero, ez şîîra Raywanî ya Charles Baudelaîreyî ra leteyêk xo rê waneno. Çetinîya raywanîya ma ya tewr zore mi rê nê di saetî bîyî.
Rayanxanê de qasî şeştî û panc serran raywanêkê xaloyî estbî. Seba ke nê halê ruhî xo ra durî fîno, ez şîyo xaloyî dir bîyo nas, ma kewto mîyanê xoşebere. Veyveyê merdimanê Xaloyî Makû de estbî. Xaloyî waştînî şîro Makû. Makû Bazîd ra zaf nêzdî yo, la seba ke koyanê Tendûrekî de mîyanê PKK û dewlete de şer estbî, rayîrê Bazîd û Çaldiranî amebî qefilnayîş. Na rewşe zî rayîrê xaloyî derg kerdbî. Xaloyî vatînî Îraq û Îran de zaf xebitîyayo, “Ez Îraq û Îranî baş zano.” Mezgê mi de zaf persî derheqê Îranî de bîyî, naye ra ez zî zaf persî ci ra persayî. Xaloyî semedo ke ez zaf persaya, mi ra zaf nerehet bîbî û pê serê ziwanî cewab danî persanê mi. Ma ke hînî ha radanî mi dî ha embazê mi ra vano ke hevalê xo ra vaje wa Îran de zaf persan nêperso, sereyê ey dekeweno bela. Seba ke ez zaf persaya, mi xo sucdar hîs kerdî. Merdim pê persan nêreseno heqîqet? Merdimo ke pers nêkeno aver nîyo, tim apey nêşono? Xora seba ke ma nêpersenî ma wina apey de mendî. Gelo însanê ma çira hende persan ra tersenî? Seba ke însanê ma perskerdiş ra nêtersî, ganî ke ma se bikerî?
Mi rê mezel û turbeyî hûmaritînî
Erebeyo ke ma pê heta Xoy şonî, transitêk bî. Hewt-heşt raywanî tede bîyî. Di kesî azerî bîyî, aya bîne kurda kirdase bîye. Azarîyêk dir ma bîyî nasî, ma ra va Unîversîteya Teknîkî ya Karadenîzî (Behro Sîya) de dest pê doktara kerdo. Mîyanê sohbetî de bitaybet zî Tebrîz ser o û derheqê sîstema komelî de melumatêko baş da ma. Bi keyfweşî çiqas destbera ey ra ame, cewab da persanê ma. Ez ci ra cayanê tarîxîyan perseno û mi rê mezel û turbeyî hûmaritînî. Ez şaş bîyo. Ez xo ra perseno, ma qey Tebrîz cayo tarîxî nîyo? Tebrîz sey îmgeyêko oryantalîst hîşê mi de virazîyayo? Xora roja yewin û dîyine de şoqêk oryantalîst mi derbaz kerd. Azerî reyra xoşeberekerdiş û tebertemaşekerdiş ra dima, peynîya di saet û nêmî ra dima ma resayî berê sînorî…
