Ez verên de nê alincanê cêrî şima rê kerem bikerî. Kamer Soylemez xeylê waxt o Ozgur Polîtîka de binê nuşteyê xo de nîya nuseno:
“Endî bes o! Nika tam waxt o: Sazî, dezgeh û rêxistinê ma gune endî tirkî weşîya xo ra vezê. Rojnamê ma gune pelganê tirkî kêm kerê, televîzyonê ma programanê tirkî kêm kerê, sîyasetvanê ma eşkerakerdişan bi zonanê Kurdîstanî bidê.”
Kamer Soylemez kamî rê vano? Kam waneno? Kam heşneno?
Ezo budela nezan a! Nêzanena!
Tayê nuşteyê mi sey manîfesto yê. Ez nîya zanena. Tede mesajê muhîmî estê, la eger ke bêro fam kerdene. Ez nusena, fam kerdene para wendoxan a. Ez ge-ge fikirîna, sebebo ke ez nusena çik o? Ez şima ra vajî, o sebeb eşq o. O eşqo zureker ney, eşqo ke zere û zerrîya mordemî ra yeno, o wo.
No eşq dewan ra, sûkan ra, koyan ra, xortîya welatî ra, tarîxê ra sey domano sêbî adiran ra vîyarto, qilêrîya înkar û asîmîlasyonan ra vecîyo, serran ra tepîya ju roje Parîs de rastê mi bî. Mi ra ney pers kerd:
– Ti çi gêrena nê sûkan û welatan de? Dawa to çik a?
Ez ey ra huya. Mi ra va:
– Mehuye zane! Mehuye, cewabê persê mi bide!
Ezo ke mi semîner qirkerdena Dêrsimî ser o dabî, dima nê semînerî de no pers zereyê mi de veng vetîbî. Heya, mi derga derg bi tirkî qalê Dêrsimî kerdîbî. La zereyê mi d, o perso tuj vecîya va ke:
– Xo mexapne oxil, ebe zonê tirkî ne Dêrsim beno, ne zî welat!
Zereyê mi a roje lerza, a roje mi fam kerd ke astoro ke ez nişta piro, yê asîmîlasyonî yo, ez asparê asîmîlasyonî ya, verba qedîyene şona.
A roje ra nata, mi tarîxê xo yê çewtî da vindetene. A roje ra nata, eşqo ke mi xapneno mi fam kerd, da vindetene.
Yanî mi a roje fam kerd ke ebe zonê tirkî Kurdîstan nêbeno! De vajê ke no rast nîyo. Eger ke no rast o, eger ke na rastîye seba serbestîya ma, seba welatê ma sey bîyene û çin bîyene muhîm a, sîyasetmedar û roşnvîrê ma, wendox û nuştoxê ma yê ke zonê xo nêzanenê, tenya bi zonê asîmîlasyonî zanenê û nusenê, fikirîne, înan ra pers bikîme: “Dawa şima çik a?! Şima kamcîn şar ê? Qalê dawa kamcîn şarî kenê?”
Loryo, loryo!
“Gulê memire, wisar yeno!”
Xeylê wext o ke ez nênusena. Rastîye, maqaleyanê rojeve nênusena xeylê wext o. Ge-ge fikirîna ke maqaleyê rojeve mabênê maqaleyanê zonê tirkî de sey awe vêrena ra şona. Her cayê ma, çar hawîrê ma bi zonê tirkî yo. Vengê mi, nuşteyê mi binê bandura zonê tirkî de sey sêbî maneno. Ez zî sey zonê xo sêbî ya, keko! Mi rê moral lazim o, mi rê pare kerdene lazim a. Mordemê henênî estê ke zonê xo nêzanenê, bi tirkî derheqê zonê ma de derse danê ma! Ma ez se bikerî? Ez nêzana bihuyî, ez nêzana biberbî. Mordem qey naye keno? Qey xo xapneno? Ma qey mekero? Nê çîyî bê pere yê! Bi tirkî berce şoro, kam to ra çi vano ke!
Ma bêrîme rojeve. Willayî, rojeve derheqê sîyasetî de bîyo ser û bin. Mordem nêzaneno ke qalê kamcîn babete bikero. Operasyonê dewlete, herb, mesajê lêlî, şov û şovmenî ma ser o kay kenê. Grevê vêşanî yê ke vengê xo dinya ra kerdîbî vila, seke bî, xaf de da vindetene. Seke no keyepel DêrsimInfo zî seba na babete ju maqale bi nê nameyî nuştîbî:
“Ma nika?”
Zereyê mi de zî vîyart ke mi xo bi xo vatîbî: “Willayî nika şima sax, ma silamet”.
Nika zî dima grevê vêşanîye de dewleta tirke wazena ke persê kurdan zere û esasîye ra tal bikero, seba naye planan virazena. Tayê zî vanê “endî kes nêşikîno kurdan bixapno”.
Ez çi heyf ke no fikr de nîya. Dewlete ebe kayanê kanan ney, ebe kayanê neweyan planan virazena. Kay goreyê roj û rojeve, goreyê waxt û demê xo keno adapte. Ebe nê adaptasyonanê neweyan sîstemê xo rameno. Fikrê sîyasetmedaranê kurdan zelal nîyo, lêl o. Dewlete wazena na lêlîye xorî bikero.
Bawo, ya ez zaf biaqil a, ya zî zaf nezan a. A ke qesa mi, fikrê mi pere nêkeno, xo rê vengê xo mekerî. Çîyo ke zereyê mi ra yeno, şima ra kilmek vajî:
“Zonê mi ser o destê xo biancê, xo rê şima se kenê bikerê”
Zon rastîya ma wa, sîyaset vurîno. Sîyasetî, partîyî, îdeolojîyî seba manfaatan vurînê, vîndî benê, welat û zon maneno. Zon ke biqedîyo, welat zî nêmaneno. Welat tenya dar û kemerî, şehîr û sûkî, ko û çemî nîyo. Welat û şar bi zonê xo estê. Coka mi va: perso rast, eşqo zureker.
Serra 2013 ma rê oxir bîyaro. La oxir bi xo nêno, gerek ma bi xo bîyarîme.
Serra simayê neweye k bimbarek û pîroz wo. Çi qasi rasto ke ebe Tirkî Dêrsim û Kurdistan nibeno. Labelê ez endî vînenke kirmance ke kirmanckî nezenone endî xora û sarrî ra sermayene û sone kursê zonî.
Birêz Meymanê Usar
Seba şîroveyê xo, weş be. Şîrove, eleqedar o. Mamosteyê mi, şima yê. Ebe wendene û eleqedarîya şima ra, ez misena. Fikrê şima ra, şîroveyê şima ra ez dersa xo kena dewlemend. Na dewlemendîye ra fikirîna. Ti tenya mêymanê Usarî ya?))) Tayê zî bibe mêymanê hamnanî, payîzî, zimistanî
Seba nê nuşteyo weş berxwedar be kek İlhamî, babetêka gelek muhîm ser o to nuşto. Ziwan estuna nasnameyî ya, eger ziwan çinbo ne şar maneno ne zî welat. Çi heyfa ke sîyasetmedaranê ma hema zî muhîmîya na mesele fam nêkerda. Teber de, mekteban de, bazar û kuçeyan de ziwano serdest tirkî yo, nika edî xeyrê medya û televîzyonan keyeyanê ma de zî bîyo ziwano serdest. Her çekuyêk tirkî eşnawitiş, wendiş û nuştiş malesef darbeyêka çakuçî ya ser ziwan û nasnameyê ma.
Birêz Hesen Tengezar
Na Dinya de, qet ju şar, seba zon û kamîya xo, munaqaşa nêkeno. ‘Ma kenîme’ qey? Çi ke dewleta Tirkî, zon û kamîya ma kerda babeta munaqaşayî. Se ke qayîtê falî kenê, henî ma misnê. ‘Bibo-mebo-bibo-mebo’. Qaşo sîyasetmedarê ma zî vanê ke ‘wa bibo-bibo’. Dewlete zî ke tayê kewte zor, vana ‘de qesî bikerê, kurs rakerê, trt 6 mi şima ra kerd ra’. Ti vana ma sedaqet wazenîme, dewlete zî sedaqet dana ma’. Ruhê netewîye, hesasîyetê netewîye, ebe zonê ma, ma ra durî fîstê. Xora coka ke na Dinya de numuneyê sey ma çîn o. Coka ke ez vana ZON. Zon ke mebo şar nêbeno. Şar ke mebo welat zî nêbeno. Her çî girêdayê zonî yo. Seba şîrove û eleqedarê xo, weş be.
Zon zaf mîhîmo eke zone ma bîy vînd makî beme vînd. Fransiz afrika kerd bine bandira xu. Sifte zone mordem şa wertera weda kerdîke u xore rahat talan bikero. Nika na dewleta tirk ze fransizu kene. zone ma, welate ma her çiye ma talan kerd u wena dewam keno, ma ze xex şer keme! Dewlemente bîne hard talan kene, çi dane sare ma?
Eke ma Kirmancu tirku ra nexeleşîme sone ma nejdio. Ma şerkereme suke Kirmancude çan tene fabrika esta? Kamcî endustrîe esto? Qe çîne, çîne çîne.
Bİrêz Eylas
Fabrîkayî bibê zî, deweleta Tirkî nînan zî seba ke kamîye û zonê ma biqedîyo pê kar anê. Na raya zî vanê ‘Seba ke şima bixebetîyê, gereke Tirki bizanê, qesî bikerê’ Fabrikayî, mektebî, dayîrayî, cayê karî ke bi zonê tirkî ‘mecbur o’, pêro zî cayê asîmîlasyonî yê. Dewleta Tirkî, senî ke bi ju nusneyê xo de qal kerdbî; ‘Non dana ma, kamîya ma gêna’. Çareserîye a wa ke, bandura zonê tirkî, ma ser o biqedîyo, welatê ma, şarê ma bi xo îdare bikero, qederê xo, o bi xo tayîn bikero. Bê naye, asîmîlasyon û bandura Tirkî nêşikîna.Seba naye zî ma gereke welat de, her ca de zonê xo bimisime, qesî bikime, O waxt asîmîlasyonê zonê Tirki, bi otomotîk şikîno. Weş bimane