Mintiqa ra tayê çalekîyê rindekî – Mehmûd Nêşite

Demêko dergûdila yo mintiqaya Dîyabekir û Çewlîg de sedemê averşîyayîşê kirmanckî (zazkî) tayê çalekî û aksîyonê holî virazîyê û virazîyenê.

Ez wazenê nê çalekîyê ke na mintiqa de seba ziwanî virazîyê şima wendoxan zî agahdar bikî.

Ez do çalekîyanê peynî ra dest pê bikerî û ropey bêrî.

Nê çalekîyî zafane çalekîyê kursê ziwanî yê.

1-Çewlîg de 10ê na aşma adare de banê EGITIM-SENî de kursê kirmanckî (kirdkî/zazakî) abi.

No kurs de dersî hetê Buroyê Vateyî yê Dîyarbekirî ra yenê dayîş. Nika 22 kursîyerî qeydê xo viraştî. Labelê taleb zaf o.

Nê kursîyerî zî heme mezunê unîwersîteyî û kirdkî rind zanê û hema-hema pêro zî mamostayê mektebanê dewlete yê. Badê nê kursî nê mamostayî do Çewlîg de dest bi akerdişê kursan bikerê û do bieşkê mamostayîya kirmanckî bikerê. Nê kursî ra dima hêvî esta ke Çewlîg de kirmanckî do bireso potansîyelê xo

2-Dîyarbekir de di hefte verê cû hetê Odaya Eczakeran ya Mintiqa ( Dîyarbakir Bolge Eczacilar odasi) ra kursê lehçeya kirmanckî û kurmanckî abî. Kursîyerê nê kursî pêro zî eczaker ê. Sedemê kursê kirmanckî buroyê Vateyî ra dersî yenê dayîş. Ê kurmanckî zî KURDÎ-DERê Dîyarbekirî derse dana.

3-Dîyarbekir de hîrê aşmî verê cû hetê Mudurê Kulturî yê Beledîya Bajarê Girdî yê Dîyarbekirî ra yew kursê ziwanî yê lehçeya Kirmanckî (kirdkî) abi. Kursîyerî zafaneyê înan mezunê unîwersîteyan bi û kirmanckîyêka rindeke qalî kerdêne. Nê kursîyerê pêro zî kaykerdoxê tîyatroyî bî. Aşmêke verê cû no kurs qedîya. Nê kursîyerî nika ha cigêrayîşê yew kayê tîyatroyî de. Demêko nêzdî de bi kirmanckî do yew kayê tîyatroyî kay bikerê. Nê kursîyeran ra 4-5 tenî şikenê mamostayîya lehçeya kirmanckî zî bikerî. Dersa kursî reyna hetê buroyê Vateyî ra amebî dayene.

4-Verê nê kursê Beledîya Bajarê Girdî yê Dîyarbekirî konserwatuwarê Aram Tîgranî, Sumer Parkê Dîyarbekirî de reyna yew kursê Kirmanckî akerdîbî. Vîst hunermendê kurdan bi disîplîn dewamê nê kursî kerdêne. Organîzekerdişê nê kursî reyna Kultur Mudurîya Beledîya Bajarê Girdî yê Dîyarbekirî bi. Dersê nê kursî zî reyna Buroyê Vateyî yê Dîrabekirî dabî.

5-5-6aşmî verê cû zî aktîvîstanê Formê Sosyalî Yê Cîhanî Dîyarbekir de kom bîbî û zaf panel û konferansan viraştîbîy. Nê konferansan ra konferansê ziwanî de kirmanckî rê zî ca amebi dayiş. Di rojî pêser bi kirmanckî (kirdkî) nê panelan de di teblîxî ameyê pêşkêş kerdene. Înan ra yew teblîxê buroyê Vate yê Dîyarbekirî bi.

6-Çalekîya vêşî muhîm û bi venge zî seke şima zî zanê 2,3,4ê na aşme de Dîyarbekir de salona Cegerxwînî de viraştişê “Konferansê Ziwanî” bî. No konferans bi 300 delegeyan virazîya bî. Nê 300 delegeyan ra zafî tera zî meselaya ziwanî de wayîrê ehlîyetan bî. No konferans de kirmanckî hîna zaf eşka xo îfade bikero û kerd zî. Konferans de kirmancî rolê xo zaf rind kay kerdê û kirmanckî dayê naskerdiş. Malmîsanij, Haydar Dîljen, Îhsan Aspar, Mehmûd Nêşite, Netîce Altun nameyê kirmanckî ser o beşdarê nê konferansî bîbî. Şima zî zanê nê kesî pêro zî endamê “Grûba Xebate ya Vateyî”yê. Bê nê kesan temsîlkarê KURDÎ-DERê Dîyarbekirî ra di tenî zî ge-ge bi kirmanckî qalî kerdêne.

Mintiqa de sedemê averberdişê kirmanckî yew çarnayîş û çepernayîş est o. Kirmanckî tena bi xebat û lebata mintiqa tarî ra nêvejîyena û nêkewena roşn î. Hetê Dêrsim û mintiqayê bînan de zî ganî nê çalekîyan ra çalekî virazîyê. Eke nê, kirmanckî na rewşa xirabine ra xelas nêbena.