Destê Edîtorî ra:
74 serran ra ver zerrîya Dêrsimî veşaye. Qirkerdişê 1938 û jenosîdo sipî ra dime şovê efwaştişî dest keno ci. Labelê mabênê têde munaqeşe, program û panelanê televîzyonî de hîkayeyî benê vîndî. Hîkayeyê ke karakterê jenosîdê 1938 musnenê, hîkayeyê ke eslê xo de ef pê înan saye beno, hîkayeyê ke pêro bêja televîzyonî ra teber rastîya 1938 anê ra zon (ziwan). Ju (yew) nimûneyê hîkayeyêda nîyanêne kî çêyê (keyeyê) Alî Kiliçkaya yo. Kalikê Alî Kiliçkayayî o dem hetê eskeranê tirkan ra ameybî kiştene û pîyê xo kî ame rusnayene surgun. Rojnameyê Radîkalî nika înan de qisey kerdo.
Dereyê Zînî de eskeranê tirkan kalikê Alî Kiliçkayayî kişt, pîyê ey kî rusna xeribîye. Alî Kiliçkayayî naye ser o va, “Eskeran resimê înan anto (onto) û jê (sey) malî kerdê tren. Vagon de cayê de ke tey kotî ra, mecbur bîy ke uca (uza) tuvaletê xo bikerê. Waya mi tren de rîyê vêşanîye ra herre werde û nîya merda.” Zanîno, dewleta tirke nîya waşt ke însanê Dêrsimî “rast bikero”, ci ra kî nameyê “projeyê îslehî” na pa. Seba fehmkerdiş: no îslehkerdiş de raver ra serekê dêrsimijî yenê kiştene, tabî. Badê, kamî de ke destî estê (beno ke nê destan de çekî estbê), ê bi sungî tek-tek ya kî bi bombayan pêro pîya yenê qetl kerdene. Ê xora îsleh nêbîyayêne. Badêna, wexto ke nê nêweşî bêçek mendî, sira ameye şarê sîvîlî. Gerek ê kî bimirê ke wa kokê Dêrsimî weş bo. Axirî, ê ke peyser mendê, ê amey rusnayene bi şaristananê tirkan ke uca (uza) bi perwerde, îdeolojî û dînê tirkan raste rast îsleh bê. Her derd rê derman yanî. Seba ke no şaro dêrsimij hende serrî hîna weş nêbî, no projeyê îslehkerdişî tabî dewam beno.
Keyeyê Alî Kiliçkayayî manaya nê vateyê sînîkî bi çimanê xo dîye û bi canê xo hesabê fikrê îslehkerdişî yê Tirkîya da. Bi efwaştişo teorîk ê serekwezîrî kî mesela Dêrsimî ancîya (onca) kot rojeva Tirkîya. Labelê dej û kulê 74 serran hîna dewam benê. Bi des hezaran însanî kişîyay, însanî bîy vîndî, domanî amey remnayene, binê hardê (erdê) Dêrsimî ra kommezelî vejînê meydan, dewî amey veşnayene – ju (yew) şar sîstematîk ame qir kerdene. Seke kiştiş bes nêbî, asîmîlasyono nîjadperest zon (ziwan), kultur û îtîqadê Dêrsimî xeripna. No asîmîlasyon hîna dewam beno. Fikrê dewlete ra gore kî ma hîna “îsleh” nêbîme. Tabî nêbîme. Serekwezîr lîteratur ra gore ney, wa însananê jê (sey) Kiliçkayayîyan ra ef biwazo, beno ke raya weşbîyayîşê dirbeta 1938 bena ra.
Heta ke Tirkîya îsleh nêbîye kî, ma hîna hîkayeyanê xo vanîme. Beno ke dermanê dewleta Tirkîya rê derd bo.
