Dem demê ziwanê dayîke yo

Abdullah Koçalî 10. aşma adare de mesajêk eştbi Facebookî ser. Abdulah mesajê xo de vano: “Dolmîşa Mêrdînê ket nav Amedê yên ku di rê de bi Kurmancî diştixilîn dest bi Tirkî kirin” (Dolmîşa Mêrdînî kewte mîyanê Amedî, ê ke rayîr ra bi kurdkî qisey kerdêne, dest bi tirkî kerdî). Wazeno vajo, şar Dîyarbekir de kurdkî (kurmanckî-kirmanckî) qisey nêkeno, bi tirkî qisey keno. Kesê ke yenî Dîyarbekir zî, ewnîyenê dîyarbekirijan ra ê zî dest pêkenê sey înan tirkî qisey kenê. Yan zî bi kilmî wazeno vajo, Dîyarbekir de şar kurdkî qisey nêkeno.

Hetanî ewro mi bi xo na mesela ser o hîrê-çar meqaleyî nuştî. Ez zana ke bê min zaf embazanê bînan zî nuştê. Bê nê nuşteyan zaf kombîyayîşan de zî qalkerdoxan nê warî de dîyarbekirijî rexne kerdê. Ewro zî kurdê ke Dîyarbekir de ciwîyenê, zafî tira bi kurdkî ney bi tirkî qalî kenê.

Mi çend rey nuşto, reyna zî binusa: derheqê ziwanî de tewgêrayîşêko rover kurdan de esto.

Warê ziwanî de bipêroyî şarê kurdî de averşîyayîşêk esto. Dîyarbekir de zî û bajaranê ma yê bînan de zî têgêrayîşêko rover esto. Mi çend rey nuşto, reyna zî binusa: derheqê ziwanî de tewgêrayîşêko rover kurdan de esto.

Ez şora ça, ez zafêr bala xo dana na mesela ser û ewnîyena şarî ra û goşdarîya înan kena. Eke ez şora qewexane, goşê mi şarî ser de yo. Şora nêweşxane, şora kamcî dayîreyê dewlete, timî bala mi haya fekê şarî ser û ez goşdarîya qiseyê înan kena. Zafane zî, wexto ke ez şona cayê bazaran, ez uca de zî bala xo dana fekê rotoxan û girotoxan.

Ez wazena reyna vaja, rewşa pêroyî de ê ke bi ziwanê dayîka xo qisey kenê, goreyê çend serranê verênan tay nîyê. Şarê ma de yew heskerdiş, yew zewqê ziwanî aseno. La no waştiş û zewq teqabulê pratîkî nêkeno. Şar reyna, zafane zî xort û keynê ma, tirkî ra fek veranêdanê. Xora domanî se ra se kurdkî ra dûrî yê.

Ma zanê ke ziwano ke nêkewo fekê domanan, o ziwan mergî ra nêxelisîyeno.

Ma zanê ke ziwano ke nêkewo fekê domanan, o ziwan mergî ra nêxelisîyeno. Labelê ewro kuçe û taxanê Dîyarbekirî de tu doman bi ziwanê dayîka xo qisey nêkeno. Eke nata-weta çend domanî qisey bikê zî, ê zî îstîsna yê!

Peynîya peynî de ez eşkena naye vaja ke Dîyarbekir de bi ziwanê dayîke nêno qiseykerdiş. Zaf sebebê ci esto: sebebo verên hewce nêkeno ke ez vaja, çunke şima heme zî zanê, asîmîlasîyon o. No sebeb sebebêko sîyasî yo, xora key ra nato ke kurdî rast-xelet naye ser o mucadele danê. Hetanî ke kurdan rê statuyêk nêvirazîyo û hetanî ke heqê bi ziwanê dayîke perwerdeyî nêro dayene, polîtîkaya dewlete ya asîmîlasîyonî wenêdîyena.

Heto bîn ra sebebêko muhîm zî rîyê ma kurdan ra yo ke ma kurdî bi ziwanê xo tutanê xo de qisey nêkenê. Ma xo mîyan de zî bi kurdkî qisey nêkenê. Esas no sebeb ma eleqe keno û ganî ma nê sebebî ser o zaf bifikirîyê. Û ganî ma şarê xo teşwîq bikê wa bi ziwanê dayîka xo qisey bikero.

Sîyaset û sîyasetmedarê kurdan qedr û qîymet nêdanê ziwan û kulturî. Sîyasetê kurdan ge-ge derheqê zîwanî de tayê çîyan biwazo zî, hende bitesîr nêaseno. Merdim hîs keno no tewir waştiş seba ke wa şar rexne nêkero û wa şar nêvajo, şima nê warî de çîyêk nêwazenê, yo. Ganî seranserê plan-programê sîyasetê kurdan behsê ziwanî bo, waştişê heqê ziwanî bo. Ganî heme çalekî û fealîyetê pratîkî de zafêr slogan, afîş û wasitayê bînî  ziwanî ser o bo.

ganî namzedî bi kurdkî qisey bikerê. Dima, îdarekarê partî bi kurdkî qisey bikerê.

Ma prosesê weçînayêşêk de ciwîyenê. No proses seba ziwanî firsetêko pîl o. “Dem demê ziwanê dayîke yo”. Mitîngî virazîyenê, meşî virazîyenê, buroyanê partî de şar yeno pêser, namzedê mebusan xîtabê şarî kenê, welhasil no proses de qal û qiseyî zaf ê. Verê, ganî nê namzedî nê çalekîyan de bi kurdkî qisey bikerê. Dima, îdarekarê partî bi kurdkî qisey bikerê ke şar zî biewnîyo înan ra, ê zî bi kurdkî qisey bikê. Ganî warê kirmancan de bi kirmanckî, warê kurmancan de zî bi kurmanckî propagandayê sîyasetî bêro kerdiş.

Çend rojî badê cû propaganda televîzîyonan de yeno kerdiş. Ganî kurdî propagandayê sîyasetî û propagandayê partîya xo bi ziwanê dayîka xo bikerê.