Mi derheqê nê mewzûyî de par zî nê rojanê aşma adare de reyna nuştîbî. Par reyna newroza Dîyarbekirî de ser sehneyî de vera çimanê bi mîlyonî însanan pîrozbahîya newroze şaş amebî nuştiş.
Hetanî ke ser yew balone de nusîyaybî û a balone firdaybî hewa. Emser reyna eynî a xeletî kerde. Eynî a cumle bi xo reyna sey parî nuşte û zaf cayanê Dîyarbekirî de alaqnaye.
La na rey na cumleya pîrozkerdişê newroze hetê zaf dormeleyan ra tewir bi tewir cumleyan nusîyaya û kuçe û cayanê bînan ra alaqîyaya. Ez zî fehm kena kesê ke na cumle wina cîya nuşta, yew sebebê xo esto.
Mi gore sebebo verên hetê cinsîyetî ra ya. Tayê tera na çekuye makî vînenê û goreyê makîye na cumle nuşta. Tayê tera zî çekuye nêrî qebul kerde û goreyê nêrî nuşte. Tayê tera zî goya goreyê sazkerdişê îzafe nuşt la yê zî goreyê sîstemê kirmanckî şaş nuşt.
Nê cumleyan ra yew tera wîna ya: “newroze şima pîroz bo.” Par zî na cumle yan zî no pîrozkerdiş wîna nusîyaybi. Xora par çîyê ke mi rexne kerdibi, na cumle bî. Nika zî na cumle bi no tewir sûka Dîyarbekirî de û zaf cayan de alaqîyaya. Na cumle de çekuya “newroze” makî ya. Labelê îzafe şaş saz bîya. Coka cumleyêka bêmana û bêqayde saz bîya. Bi kilmî, na cumle goreyê sîstemê kirmanckî xelet a.
Yew cumle zî wîna ya: “newroza şima pîroz bo.” Na cumle de çekuya “newroze” goreyê mantiqê makî nusîyaya. Eke ma na cumle de newroze makî qebul bikerê o wext nê kesî rast nuşte. Zaf kesî keyepelan de û cayanê bînan de bi no tewir nuşte.
Cumleyêke zî wîna ya: “newrozê şima pîroz bo.” Na rey na cumle de çekuya “newroze” goreyê mantiqê nêrî nusîyaya. Zaf kesî zî newroze bi cumleyêka winasî pîroz kerde.
Dima ez rastê cumleyêka bîne ameya: “newroza şima pîroze ba.” Na cumle de zî reyna çekuya “newroze” makî hesibîyaya. “Newroza şima”, na îzafe de zî problem çinî yo. Labelê îzafe ra dima ”pîroze bo” hewceyê munaqeşeyî keno.
Ez, seba ke şima bi asanî têver şanê, nê çar cumleyan reyna nusena.
“Newroze şima pîroz bo.”
“Newroza şima pîroz bo.”
“Newrozê şima pîroz bo.”
“Newroza şima pîroze ba.”
Mehmûd Nêşite
[divider] [/divider]
Not: Grûba Xebate ya Vateyî çekuya “newroze” makî qebul kerda û ferhengê xo de “newroze” nuşta.
Birêz Nêşite;ma, ju het ra bi zonê xo nusnenîme, ju het ra zonê xo zelal kenîme.No, karêde muhim, emegêde zaf hêca yo. Hesasîyatê şima ra, bê şik ke ez bi xo, bi hurmet vindena.Rast o; Newroze ( se ke to nusno, eger ke makî ya, gereke zê to bo. Mesela a wa ke, na çekuye makî, ya zî nêrî ya. La rastîye gorê mi; ‘Neweroje’ ra yêna. ‘Roja newîye’. Eke nîya wa, heya gereke NEWROZA ŞİMA bibo. La ez çîyêde bîn vana; gelo kirmançkî ‘pîroz’ ya ‘fîraz’o?Fikrê mi no yo ke ‘NEWROZA ŞİMA FÎRAZ BA(BO)
Bi silam û hurmet.
“newrozê sima pîroz bo” sas/xelet nîyo. tîya de “Newroz” manaye rosan/bayram der o. “Newrozê sima pîroz bo”=bayramê sima/rosanê sima pîroz.
Birêz bertal; to rast va,eke newroze ‘roşane de bivisîyo’, tenya bi çekuya newroze ke mordem bifikîyo, o waxt na çekuye ‘makî ya’. ‘Roşan’ ke nerî yo, gereke nameyê roşanan, gorê nerî bibo. Axir birêz nêşiteyî, ma fikirna. To ra zî spas kena.