Xoşebere: Wayîrê Arşîvê Kurdî Rifat Sefali

1

Ma ke tarîxê xo de nîyadîme, vînenîme ke kedkarê kurdan zaf ê. Zafê înan bêveng benê vîndî rîpelanê tarîxî de. Semedê bêdewletîye ra ma hîna xeylê waran de peysermende yê. Heta ewro ne muzeya rastikêne ya kultur û tarîxê kurdan esta ne kî arşîvo fermî. Hema-hema yew seserre yo ke kurdî tarîx û kulturê xo bi hewayêde nuştekî qeyd kenê. Kovar, kitab û berhemê bînî vejîyayî, zafane kî binê şert û şurtanê zoran de. Seba ke waşt mîrasê şarê xo neql bikerê neslanê ameyoxan û nîya biseveknê, xeylê nuştox, rojnameger û weşangerê ma erzîyayî hepisxaneyî, teda û zulm dî. Coka muhîm o ke merdim qedr û qîymetê nê kedkaran û emegdaran bizano. 

Reya verêne ez keyepelê Dîyarnameyî de rastê kek Rifat Sefalî bîya. Çend wext o ke xebera mi sîteya arşîvakurdî ra estbîye, mi xeylê rey ci ra îstîfade kerd, bi keyfweşî û meraqdarî berhemê tarîxê ma yê kanî wendî. Keyepel profesyonel û bi nîzam ame viraştene. Mi ra persenê, karê arşîvkerdişî qasê karê eserviraştişî muhîm o. Xora rew ra mi rê ecêb ame: merdim bi zor û zehmet kovar, rojname yan kitabî vejeno, la çend desserrî dima nê eserî çin benê, rêça înan tarîya tarîxî de bena vîndî şona. Çi esto ke bi eserviraştiş kar nêqedîno ke. Gerek merdim -hem viraştox hem wendox- wayîr ro ci vejîyo. Nê warî de kêmasîyê ma zaf bîyî. Coka bi awanbîyayîşê arşîvakurdî omid û heycanê mi pê ame. Axir yew kes berhemanê ma yê tarîxîyan rê wayîrê vejîya.

Ez ke şîya şaristanê Swîsî Basel, uca bi kek Rifat Sefalî ameya têhet. Ma derheqê cu û karê ey de dergûdila qisey kerd. Mi meraq kerdêne. Kam o no merdimo ke hende bi nîzam arşîvê kurdan virazeno? Hîkayeya ey, motîvasyon û hedefê ey çik o? Senî gureyeno? Nê persan ra xoşebera weşe ameya pêra. Yew saete ra zêde ma qisey kerd. Mi dî ke kek Rifat xortênîya xo ra bi nat nê karî keno û raywanîya xo ya kurdperwerîye de xeylê zulm û teda dîye: îşkence, cezaya hepisxaneyî, surgunê xerîbîye. La duştê pêro şertan de ancîya karê xo dewam kerd û ewro netîceyê nê emegî şarê ma de pare keno.

Hîkayeya kek Rifatî ra bellî beno ke no kar karê şexsan nîyo. Eslê xo de gerek dezgeh û dewletan arşîvê ma biviraştêne. La sey xeylê meseleyanê ma, no bar kî vilê kesanê zerrîwazan ser mendo. Bi balkêşî û keyfweşîye mi dî kek Rifat kesêde zerrîşenik la bi hedef o. Karê xo bi teferuat û întîzam keno, şarê ma rê xizmetêde bêemsal keno. Ez hêvîdar a ke bi na xoşebera ma şima kî benê şahîdê keda kek Rifatî û pê kar û gureyê ey sey mi qayîl û şa benê. Heta ke kesê ke Rifat Sefali qewmê ma mîyan de estbê, îstîqbalê ma roşt o. Bi nê vateyî ez xoşebera xo pêşkêşê şima kena.

Bimanê weşîye de, rêça şar û ziwanê xo de bimanê.

NUŞTOX/EMahîr Tornap
Nuşteyo peyênŞahîya Kulturê Kirmancan a 5. ra çend dîmenî
Nuşteyo verênDîyarbekir de Konserê Morceleyanê Kirmanckî
Mahîrê Tornê Apî
Mahîr Tornap şaristanê Almanya Munîh de ameyo dinya, bi eslê xo Dêrsim Pilemurîye ra yo. Hetê ra ekonomîya mîyanneteweyîye wende û heto bîn ra tim kultur, tarîx û ziwanê kirmancan ser o gureya. Mahîr malimê kirmanckî yo, serra 2010 ra nat kî sey serredaktorê DêrsimInfoyî gureyeno.

1 ŞÎROVE

  1. Embaz Mahîro delal,
    Mi no vîdeo sere ra heta peynîye temaşe kerd û ez pê zaf qayîl bîya. Seba ke to ma nê camêrdê emegdar û rîhuwayîsî ra û reyna xebata ey a girane ra xeberdar kerdîme, wes û war be. Mordem ke lebetanê nîyanênan vêneno, zaf sa beno û omidê mordemî zêdîno. Sima her di hemîne kî wes û war bê.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse