Xebera Canda: Serebûtê Lîbya (19.03.2011)

Roja 19.03.2011 de Lîbya de pêrodayîşî ancîya (onca) nêbirîyay. Nika kî hêzanê Natoyî mudahele kenê û hêrişê xo yê hewayî ramenê. Bitaybetî şariştanê Bengasî de lej û pêrodayîş werteyê artêşa Lîbya û serewedaritoxan bîy zaf şidetin.

DêrsimInfo a roje ra xebera canda pêşkêş keno (bi saeta Kurdîstanî):

Saeta 00:00

Şaristanê Bengasî ra xeberî yenê ke serewedaritoxî ancîya (onca) şaristan kontrol kenê. Vanê ke hêzanê Kaddafî şaristan terk kerdo. Henî aseno ke rojhelatê şaristanî ra bi hezaran însanî ramenê vejînê teber.

Saeta 23:44

Muammer al-Kaddafî koalîsyon tehdîd kerdo ke Lîbya do heyfê xo bicêro. Ey ra gore Deryaya Sipîye bîya warê cengî. Kaddafî operasyon jê (sey) cengê xaçeperestan name kerdo. Kaddafî da zanayene ke şarê Lîbya hazir o ke “duştê xaçeperestan” de lej bikero. Fikrê ey ra gore kî gerek kesê sîvîlî çekan bicêrê xo dest û pêro bidê.

Saeta 22:17

Sekreterê Pêroyî yê kongreya şarî ya Lîbya, Muhammed al-Sawî, hêrişanê koalîsyonî şermezar keno û vano ke ê “agresyonê wehşî” yê. Al-Sawî ra gore dewlete pê adirbirnayîş qebul kerdîbî, dima hêrişî dest kerdê ci. Îdîa keno ke fuzeyan zerar day dayîre û sîvîlan, la hûmara merde ya kî dirbetinan nêda zanayene.

Saeta 22:26

Serekkomarê DYA Barack Obama vano ke DYA caran eskeran nêverdana zereyê welatî. Labelê DYA nêşikîna bê ke mudahele bikero qayîtê zulmê Lîbya bikero.

Saeta 21:55

Goreyê xeberanê dewleta Lîbya hêrişê hewayî de xeylê sîvîlan zerar girewt. Şaristanê Trîpolîsî de dirbetinî estê. Artêşa DYA ra gore di hedefê hêrişê fuzeyan estê: hetê ra sîvîlan, bitaybetî dorê Bengasî de, yenê seveknayene, heto bîn ra kî rejîmê Kaddafî qewetê xo vîndî bikero. Seba ke artêşa Lîbya mevejîyo asmên, cayê eskerîya Kaddafî yenê hêriş kerdene.

Saeta 21:25

DYA da zanayene ke artêşa DYA bi fuzeyanê Tomahawkî keştîya teyaran ra dana piro. Nîya kontrolê asmênî destê înan de maneno.

Saeta 21:05

Teyarayanê fransijan ra teber kî jetê artêşa Îngilîstanî dest bi operasyonan kerdo. Serekwezîr Davîd Cameron operasyonê eskerîye jê (sey) “zarurî, legal û rast” name kerdo.

Saeta 21:55

Ajananê xeberan ra gore DYA bi fuzeyan hêrişê Lîbya kena.

Saeta 21:40

Şaristanê Bengasî de hîna pêrodayîş dewam keno. Yewîya Ewropa Kaddafî îxtar kena ke bi serewedaritoxan bêro pê û pê qerarê Miletanê Yewbîyayeyan qebul bikero. Gerek duştê şarî de şidet mêro kerdene.

Saeta 21:15

Wezîrê karanê teberî yê Fransa dano zanayene ke operasyonê Natoyî do nê rojan de dewam bikerê. Heta ke Kaddafî pê qerarê MY qebul keno.

Saeta 20:04

Sermîyanîya Lîbya îdîa kena ke înan hêrişê şaristanê Bengasî nêkerdo. Wezîrê karanê teberî Mûsa Kûsa vano ke înan goreyê qerarê adirbirnayîşî hereket kerd û operasyonê eskerîye vindernay. Aye ra Lîbya pê qerarê MY qebul kerd.

Saeta 19:55

Fransa dana zanayene ke hêrişê hewayî de tayê tankê artêşa Lîbya amey îmha kerdene. Hûmara qetîye hîna çin a.

Saeta 19:31

Jetê Spanya û Belçîka kotê raya Îtalya û uca (uza) ra şonê kunê operasyonê Lîbya. Qalê jetanê F-16 û F-18 beno.

Saeta 18:45

Fransa dana zanayene ke reya verêne hêzê xo yê çekan xebitna û tomofîlê artêşa Lîbya nêzdîyê Bengasî de îmha kerd. Wezaretê Seveknayîşî ra gore dorê 20 jetî operayson der ê. Aye ra kî dot gemîya teyarayan Charles de Gaulle do şêro bi Lîbya.

Saeta 18:28

Serekkomarê DYA Obama û wezîra karanê teberî Clîntonî Brezîlya de yenê çapemenîye ver û danê zanayene ke ê duştê Kaddafî de vejînê. Obamayî ra gore gerek şarê Lîbya bêro seveknayene û însanê ucayî (uzayî) ceyeran, awe û gazî bicêrê.

Saeta 18:18

Fransa, Îngilîstan, Kanada û DYA ra teber nika kî Belçîka, Hollanda, Danîmarka û Norweç beşdarê hêrişê Natoyî benê. Welatanê ereben ra Qeter xo hazir vîneno ke dest bidero operasyonan.

Saeta 18:12

Yewîya Ewropa wazena ke mueyîdeyê xo bikero daha çîp. Beno ke îhracatê pertolî yê Lîbya yeno mueyîde kerdene. YE derheqê rewşa Lîbya roja 24. adare de yena pêser.

Saeta 17:54

Pisporê eskerî yê Rûsya vanê ke artêşa Lîbya bê organîzasyon a û çekê xo kî xirabin ê. Xeylê çekî wextê sowyetan ra mendî û rind nêgureyenê. Aye ra artêşa Kaddafî duştê hêzanê modernan ê Natoyî de qet efektîf nîyo. Labelê tehlukeyê zerargirewtişê sîvîlan hêriş de zaf girs o.

Saeta 17:40

Goreyê ajanê xeberan ê Îtalya Ansa merkezê lojîstîkî yê operasyonê Natoyî Sîcîlya ya.

Saeta 16:50

Serekkomarê Fransa Nîcolas Sarkozy verê çapemenîye de qisey keno û vano ke jetê Nato ha nika virênîye ro artêşa dewleta Lîbya cênê ke hêrişê Bengasî mekerê. Sarkozy ra gore kî Nato amade yo ke bido tankanê artêşa Lîbya ro. Sarkozy ra re Kaddafî şikîno pê dîplomasî virênîye ro ceng bicêro eke pê qerarê MY qebul bikero.

Saeta 16:43

BBC ra gore serekwezîrê Hollanda Mark Rutteyî va ke hêrişê hewayî hetê jetanê fransiz, îngiliz û kanadayijan ra yenê kerdene. Pêro operasyonî binê kontrolê Natoyî der ê. Beno ke ewro şodir hêriş dest cikero.

Saeta 16:32

Kombîyayîşê Parîsî ra bellî bîyo ke DYA tena wextkilm beşdarê hêrişî benê. Serekkomar Obamayî ra gore operasyon sirf ta-tayê rojî biramo. Naye rojname New York Times vano. Hêzê DYA kî tena bi destekê eskeranê Ewropa û welatanê ereban kuna Lîbya.

Saeta 16:11

Jetê fransijî xebera kanalêde Fransa ra gore serê şaristanê Bengasî de çerixîne. Goreyê eskerîya Fransa tayê teyarayî sirf seba keşfî ra asmên de bîyê.

Saeta 15:24

Kombîyayîşo taybetî derheqê rewşa Lîbya de reşt peynîye. Naye de temsîlkarê YE, DYA, MY, Yewîya Ereban û Yewîya Afrîka raverşîyayîş û muhadelekerdiş ser o muzakere kenê. Goreyê rojnameyanê Fransa ra hêrişê verên ê hewayî do peyê perojî bêrê kerdene.

Saeta 15:02

Reuters ra gore şaristanê Bengasî hîna destê serewedaritoxan der o. Hêrişê hêzanê dewlete bêfayde mend.

Saeta 14:53

Al-Casîra ra gore ewro pêrodayîşan de Bengasî de 26 kesî merdî û 40 kesî bîy dirbetin.

Saeta 14:35

Kombîyayîşê mîyanneteweyî Parîs de sifte kerdo. Henî aseno ke pêserameyîşanê verênan mabênê Cameron, Sarkozy û Clîntonî de netîceyê rindî ardî meydan. Goreyê ajanê xeberan Reuters mumkin o ke kombîyayîş ra tepîya hêzê fransiz, îngiliz û kanadayijî hêrişê hewayî bikerê. Dima kî DYA û welatê erebî şikînê bêrê.

Saeta 14:28

Vetişê petrolî yê Lîbya goreyê xebera hukmatî 1,6 mîlyonî varilan ê roje ra koto sewîyeya 400.000 varilan. Yeno vatene ke Lîbya bi nêmedaranê neweyan jê (sey) Çîn, Hindîstan p Brezîlya ra wazena vetişê xo yê petrolî bizêdno.

Saeta 14:12

Rêxistinê Dewletanê Yewbîyayeyan ê Bextwaştoxan UNHCR xo amade keno ke sînorê Misir û Lîba de tewr tay 200.000 mulecîyan rê ardim bikerê. Ajanê Reutersî ra gore bi seyan tomofîlanê sîvîlan şaristanê Bengasî terk kerd.

Saeta 13:52

Sebebê hazirîya hêrişêde eskerî Îngilistanî dest bi barkerdişê jetanê xo bi Deryaya Sipîye kerdo. Xebera BBC ra gore, no operasyon de teyarayê tîpê Tornado û Eurofighterî estê.