Wexto ke ma hewnê serran de hasar bîme, ma dî ke ziwanê ma, kamîya ma, rastîya ma binê bandura înkarê tirkan der o. Ma dî ke nameyê pêro dewan, şehran, sûkan, neqeban, çeman, dar û kemeran vurnê kerdê tirk. Ma zanit ke na dewleta tirkan ebe di çîyan wazenê ke na dinya de ma biqedêno. Nê di çîyî nê yê: 1. Qereqol 2. Mekteb.

Qereqol bi zorê qewetî, mekteb bi zorê ziwanê tirkî.
Qereqol can û cendek, mekteb aqil û mezge  ser o hukm bî.
Qereqol ver bi ma herb, mekteb ver bi ma kulturê tirkan bî.
Qereqol ma rê mezele, merdene musnayêne, mekteb ma rê “tirk bîyene” musnayêne

Herbî ma nêqedênayîme, la mektebê înan ma qedêneno.

Hedefê qereqol û mekteb merdena ma, qedîyayîşê ma bî. Hîris serran ra dime ma talan û weranîya herbî ant, înkar qedêna. Eke înkar qedîya, raya ziwanî asa ke (ez bi xo) çi bivînî? Şima zî vînenê û zanenê ke tehlukeyo tewr girs oxro ke qereqol ney, mekteb bî.

Herbê dewleta tirke ma nêqedênayîme, la mektebê înan, xorîtîya asîmîlasyonî, zaf mumkîn o ke ma biqêdeno.

Gelo ez şaş fikirîna?

Gelê wendoxan, zaneyan, alim û maliman, şima ke rastîye zanenê, mi ra vajê. Mi ra vajê “ti şaş fikirîna, asîmîlasyon ma nêqedêneno.” Omid bidê mi! Vajê: “ma ziwanê xo ra hes kenîme, musenîme, qisey kenîme.” Vajê: “Ma binê tesîrê ziwan, medya û kitabanê tirkan de vecînîme, ma ziwanê xo û kitabê ziwanê xo ra, edebîyatê xo ra hes kenîme, wanenîme.” Vajê: “Ma êndî bi ziwanê xo ra sîyaset kenîme, bi ziwanê xo ra aktîvîteyan, çalakîyan virazenîme.” Vajê: “Ma bi ziwanê xo êndî nusenîme, bi ziwanê xo huyenîme, berbenîme.”

De vajê!

kes nêvajo “ziwanê ma qedexe yo, coka ma nêşikînîme bimusîme”

Eke nîya wo, heya, ez şaş fikirîna, ma ke nîya nîyo? Her çî zelal, her çî verê çiman der o, wayê, bira! Welat de ewro ziwanê xo qisey kerdene, wendene, nuştene qedexe nîyo, çend kesî ziwanê ma musa, musenê, nusenê, wanenê, qisey kenê?

Ewropa de xora qet qedexe nêbî, çend kesî zanenê, musa û misenê, wanenê, nusenê? Êndî kes nêşikîno vajo “ziwanê ma qedexe yo, coka ma nêşikînîme bimusîme.” No mane êndî qedîya, ma na ray derdê şima çik o? Muşgulato ke seba ziwanê xo zanitene, musayene şima ra asteng o, çik o?

Ez şima ra vajî astengê şima çik o. Astengê şima mezgê şima bi xo yo. Mezgê şima de heskerdena ziwanê şima vecîyayo. Çi heyf ke dewleta tirkan zerreyê şima de heskerdena ziwanê şima veta! Qet xo mexapnê, qet pila-pile mekerê. Na rastîya ecêbe yê şima wa.

Şima qedîyê. Asîmlîasyonê tirkan şima kerdê asîmîlekarê ziwanê xo. Êndî hewce nîyo ke dewleta tirke asîmile bikero, şima bi xo bîyê asîmîlekar. Luzumê “kahrolsin û yaşasinî” çin o, xo mexapnê, şima qedîyê!

Luzumê “kahrolsin û yaşasinî” çin o, xo mexapnê, şima qedîyê!


(Resim: Kurdîstanê Vakurî ra yew dîmen. Eskeranê tirkan domananê kurdan rê bi zordarî cumleya “Kamo ke tirk o, bextîyar o” musnenê ra ci.)

Nuşteyo peyênKurdan telefonê destan vet
Nuşteyo verênRojane: Weçînitişê 2015 yo newe
Îlhamî Sertkaya
Îlhamî Sertaya Çewlîg ra yo. Dewa xo Pîrcan (tirkî: Adaklı) girêdayeyê Azapêrtî yo. Perwerdeyê xo Îlhamî Sertkaya enstîtuya malimî ya Çewlîgî de dî. Serranê 1970-1980 de malim bîyo, 1982 welat terk kerd û şî Ewropa. Îlhamî Sertkaya ewro nuştox o, kitabê ey hem bi tirkî hem kî bi kirmanckî û kurmanckî (kirdaskî) estê. Hîrê reyî endamê jurî yê Xelata Edebîyatî ya Huseyîn Çelebî bî. Giranîya eseranê Îlhamî Sertkayayî şîîr û roman ê.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse