Tarîxê xo de kurdî xeylê rey û sebebanê cîya-cîyayan ra mecbur bîy ke bar bikerê. Na fay çêyêde (keyeyêde) kurd seba ziwanê xo yê dayîke qerar da ci ke Tirkîya ra bar bikero şêro Kurdîstanê Başûrî. Seba ke dewleta Tirkîya heqê perwerdeyê kurdkî nêdano, çêyê (keyeyê) Ercanî Tirkîya ra şono Kurdîstanê Başûrî. Uca de may û pî wazenê ke domanê xo perwerdeyê xo bi kurdkî bivînê.
Xidir Ercan wayîrê 11 domanan o. Şeş domananê xo mekteb nêrusneno, çike cayo ke tede nişeno ro, yanî Tirkîya de, perwerdeyo resmî bi kurdkî qedexe yo. No semed ra Xidir Ercan Mêrdîn û Îstanbul ra dime na rey bi waştişê xo bar keno şono Kurdîstanê Başûrî. Fikrê Ercanan ra gore domanê çêyî (keyeyî) bi nameyanê Şoreşger Berîtan (6 serrî), Bahoz Erdal (8), Mahsum Korkmaz (10), Ocalan (12), Mazlum Dogan (13) û Dêrsim (15) nîya besekenê ziwanê xo yê dayîke de perwerde bibê.
Serra 2002 de pî Xidir Ercan semedê waştişê perwerdeyê kurdkî ra hîrê aşmî kewt hepisxane. Nê hîrê aşman de Xidir Ercanî zere de kurdkî musaye. Derheqê nê tawî de Ercan nîya vano: “Ez ke di serrî zere bimendêne, ziwanê xo tenêna rind bimusayêne.” Ercanî planê dewleta Tirkîya ser o ke dersa kurdkî sinifa 5. ra tepîya weçînitîye bo, qarîno. “Sinifa 5. ra dime dayîşê dersa kurdkî ya weçînitîye dewamkerdişê asîmîlasyonî yo. Ziwanê yew şarî xora weçînite nêbeno. Ziwanê dayîke heq o, çitur ke Tirkîya de tirkî heysîyetê tirkan o, kurdkî kî heysîyetê kurdan o.”
Ju roza yena na dewleta boyin rijina sona, je terre Irak u Suriye, mak beme azad u serbest. Kemere dominoy tek tek rijine, dismen terseno, ma neterseme…
Xizir aqil û îzan bido, xora wastena dewleta tirkî kî a ya ke her kes welatê xo terk bikero sero!
Vanê korî ra vato “kamî çimê to vet” vato ” xo bi xo vet”. Perskerdoxî kî vato “hew coka honde xorî veto”. Bîya fênda nê mordeman.
Tayîne kî serranê 1990 de keyeyê xo terk kerd si (nika kî halê xo her kesî ra aseno, der bi der, vêsan û têsan û neçarî yê, cor tîjî de cer kî çole iraqî de nîyadane ax û wax kene vindene).