Xebera Sputnîk Newsî ra gore, Rûsya na heşte 370 tonî mandalînayî peyser rusnayî Tirkîya, çike tede xeylê madeyê pestîsîtî û nêweşîyê bînî ameyî dîyene. Serranê peyênan de bitaybetî Ewropa û Rûsya berhemê ke Tirkîya ra yenê, ê peyser rusnayî ya kî kerdî teberî.
Rojnameyê Rûsya xo şaneno melumatê Servîsê Federalî yê Nezaretê Veterîner û Pawitişê Nebatan (Rosselxoznadzor). Ney ra gore mabênê 10. û 20. teşrîna verêne de Rûsya de kontrolê nebatanê îdxalî ame kerdene û sey netîceyê nê kontrolî mandalînayê ke Deryayo Sipî ra yenê, cêrîyayî binê karantenî. Nê mandalînayan de nîsbetê pestîsît û madeyanê bînam berz bî. Mandalînayan ra teber nê berheman de kî tehlukeyê axûyî esto: xîyar, lîmon, porteqal, henare, saye, lolike, balcane û îsotî.
Serranê peyênan de Tirkîya de xeylê meywe û tarrûtur de pestîsît ame gurenayene. Xeylê reyî kî eşkera bî ke meyweyo huşk de madeyo axûyin mîkotoksîn esto. Çîkolata û hingimên de madeyê tehmdayoxî, zeyt û rûnê verrojî de asîto erusîk estê ke zerar danê weşîya merdimî.
Yewîya Ewropa raporê xo yê Sîstemê Pêhesnayîşê Lezgînî yê Werd û Alefan (RASSF) de bale ancena problemanê berhemanê Tirkîya ser. Melumatê înan ra gore 40 berhemanê Tirkîya de madeyê qedexeyî sey okratoksîn A, mîkotoksîn û aflatoksîn ûêb. ameyî dîyene. Semedê pestîsîtan ra 35 hebî berhemî kî ameyî peyser rusnayene. Madeyê axûyinî tewr zêde încîr û findiqan de ameyî dîyene.
Serra 2012î de rêxistina Greenpeace raporêde xo de meywe û tarrûturî goreyê sewîyeya xo ya pestîsîtan ra ercnabîyî. No rapor ra gore lîsteya werdanê tewr axûyinan mîyan de cayo verên îsot, cayo dîyin murîye û cayo hîrêyin kî hengure gureto. Hîrêmêna kî Tirkîya ra yenê. Herçiqas ke 2012 ra nat rewşe tîkêna bîye rinde, ancî kî Tirkîya de gurenayîşê pestîsît û madeyanê axûyinanê bînan hîna normal o. Nê berhemî teberê Tirkîya de qedexe benê, la zereyê welatî de hîna roşînê.
