Paytextê Fransa Parîs de vizêr yew qetlîam de tewr tayî 128 însanî ameyî kiştene. Cêr ra kilmnusê serebûtan esto.
Se bî?
Vizêr, 13.11.2015 de terorîstanê DAÎŞ hemdem taxanê rojhelatê Parîsî de bi çekan na şarî ra. Bar û restorananê Place de la République û yew salonê konserî Bataclan de ke tede 1.500 kesî estbîyî, uca qetlîam ame kerdene. Ser o kî, dormeyê stadê futbolî Stade de France yo ke vakurê Parîsî der o, uca çend teqayîşî qewimîyabîyî. Stad de maçê ekîbanê Almanya û Fransa kay kerdêne.
Senî bî?
Terorîstî bi erebeyan şîyî verê restorananê Place de la République û pê kalaşnîkofan na miletê teberî ra. O ra dime kewtî zereyê restoranî. Konserê Bataclanî nêm saete dest kerdêne ci, o wext vengê çekan hesîya pê. Tayê zîyaretkerdoxan va qey no parçeyê programê koma muzîkî Eagles of Death Metal o. Xeylê kesan besekerd ke biremê, la ê bînî esîr cêrîyayî. Tayê kesan kî xo dard we. Verê saeta 00:30 de ekîbanê polîsî yê taybetîyan hêrişê salonî kerd. Şahîdan ra gore terorîstan zereyê salonî de însanî yew bi yew qir kerdî. Tena salon de 80 kesî ameyî kiştene.
Çend kesî merdî?
Goreyê dozgerê Fransa Françoîs Molînsî ra, bîlançoyo nikayin no yo: tewr tay 128 însanî merdî. Nînan ra 80 salonê konserî Bataclan de. Tewr tay 40 kesî yewna ca de bîyî hedefê terorîstan: 18 kesî yew restoranê kuçeya Rue de Charonne de, 5 kesî restoranê kuçeya Rue de la Fontaine au Roi û 14na kesî restoranê kuçeya Rue Albert de ameyî kiştene. Çend kesî nêzdîyê stadî de ameyî kiştene, hîna bellî nîyo. Bi desan dirbetinî estê. Rojnameyê Le Monde ra gore 155 însanî bîyî dirbetinî, nînan ra 99 giran.
Kerdoxî Kam ê?
Çeteyanê terorîstan DAÎŞ xo sey wayîrê nê qetlîamî da zanayene. Goreyê serekkomarê Fransa Françoîs Hollandeyî ra no semedêde cengî yo. Nê aşmanê peyênan de xeylê tehdîdê terorîstanê îslamîstanê radîkalan duştê Fransa de estbîyî. Sebeb bitaybetî beşdarîya Fransa ya cengê duştê DAÎŞ der a. Sereyê nê hewteyî de yew gumandar Almanya de tewqîf bîyo: goreyê dosyayanê ke leyê merdimî de bîyî, bi îhtîmalêde girs o kî waşt şêro Parîs.
Hûmara hêrişkaran hema tam bellî nêbîya. Goreyê melumatê polîsî ra hîrê terorîstan xo bi bombayan teqna, wexto ke polîs kewt zereyê Bataclanî. Yewo çarin hetê polîsî ra ame kiştene. Hîrêna terorîstan xo dormeyê stadê futbolî de teqna. Yewna kî yew kuçeya rojhelatê Parîsî de. Texmîn beno ke çend terorîstî remayî.
Seba Fransa Netîce Çik o?
Sey netîceyê hêrişî çend tedbîrî hetê dewleya Fransa ra ameyî girewtene. Pêro Fransa de halo îstîsnayî ame îlan kerdene, sînorî cêrîyayî. Kontrolê sînorî bîyî zêde. Destûrê polîsî ke hîna çîp kontrolê şexsî, ban û kargehan bikero, esto. Ewro mektebî, unîversîteyî, muzeyî, kitabxaneyî, hopeyî û xeylê cayanê pêroyî yê bînan cadaye manenê. Eke kombîyayîşê îklîmî yo mîyaneteweyî 30. teşrîna peyêne de yeno kerdene, hîna bellî nîyo.
