Ez ewro wazena ke sima de ju pencere ser o qesey bikerî. Banêdo bêpencere teng û tarî yo, roştî nêgêno, zê mezel o. Mordem pencere ra hewayo teze, roştî, boya velg û vaşî, vengê dînya gêno zereyê keyeyê xo. Her milet kî bi zonê xo na dînya ra tam gêno, na dînya bi ey nas keno. Pencereyê ma zonê ma wo. Çike her çî zonê ma ser ra kuno mezg û zerrîya ma. Labelê ma çiqa şîkînîme o pencere heta peynîye yakerîme? Tayê vanê no pencere qic o. Tayê vanê teng o. Tayê vanê kerre gureto, nêbeno ya. Tayê vanê “Tewww, no pencere çikî rê beno?” Labelê tayê kî estê ke vanê “Ma şîkînîme (besekenîme) her çîyê dînya no pencere ro bigîrîme zereyê keyeyê xo, ci ra îstîfade bikerîme. No pencere ma rê bes o.” Kedkarê DêrsimÎnfoyî, a grûba peyêne ra yê. DêrsimInfo na roca ewroyêne pencereyê ma kirmancan o tewr hîra wo mi çim de.

DêrsimInfo serra 2010î de hetê tayê kirmancanê Dêrsimî ra ronîya. Kedkarê DêrsimInfoyî amancê xo bi çend maddeyan nîya îfade kenê “Ma kirmanc îme, parçeyêde miletê kurd îme. Zonê ma kî parçeyêde zonê kurdkî yo. Ma zafane huner, kultur û tarîx ser o vindenîme. Derheqê sîyasetî de kî fikrê ma helbet esto, la ma sîyaset de kî zaffikrîye wazenîme. Amancê ma wo sereke o wo ke ma îsbat bikerîme ke bi zonê ma kî her çî beno.”

Ma pêro zanenîme ke sebebanê tewir-tewiran ra zonê ma zaf herey ame nuştene. Wexto ke ame nuştene kî, ancîna binê zulm û zorbazîye de hetê nuştene ra zaf raver nêşî. Serra 2000î ra dima êndî dînya zaf vurîye, îlm û teknîk zaf raver şîyî. Êndî ne dewrê şimşêrî bî ne kî dewrê tifangî. Miletê ma hona dewrê kitabî de zonê xo îsbat nêkerdîbî ke dewr qelibîya ra dewrê Înternetî. Vurîyayîşê ke verên de 50 serran de ancax bîyêne, nika panc serran mîyan de benê. Ma kirmancê ke sere de zonê înan, dima hemûya înan binê hêrişî der o, se bikerê? Nê nîre û pixawîyan senî bişiknê? Zav û zeçê ma wo ke dewrê Înternetî de çerxa asîmîlasyonî de amo rîyê dînya, ma înan senî goreyê şertanê ewroyî peyser açarnîme zon û zoganê Kirmancîye ser? Ez zerrî ra vana ke terz û sîstemê DêrsimInfoyî -bi kêmanîyanê xo- seba ma nimûneyêda zaf rind a.

Reya verên a ke ez Înternet de rastê înan amo, ez mat menda. Çira? Sifte dîzaynê înan zaf profesyonel bî. Yanî, mavajîme vîtrînê înan goreyê sîteyanê bînan ê ke bi kirmanckî weşan kerdêne, yê înan ra hîna wes asêne, mordem meraq de verdêne. Dima mi dî ke tede nuştoxî zaf ê. Nuşteyî zî nuşte yê. Derheqê meseleyanê rojaneyan ra pêbigîrê edebîyat, huner, folklor, zon, sîyaset, tarîx û -mi rê zaf temaşe amebî- ekonomî ser o kî nuşteyê weşî estbîyî. Çîyo bîn o ke pê keyfê mi ame, qisimê vîdeoyan bî. Raşta kî no qisim teyna bes o ke mordem vaco, sîteyê ke bi kirmanckî weşan kenê, înan mîyan de tewr profesyonelê xo DêrsimInfo yo. Vîdeoyan de kî çend qisimî bala mordemî ancenê: şîîrî, dublajî, kilamî, roportajî û favorîyê mi “Şaristananê Dinya ra”. Kedkaranê DêrsimInfoyî ra Mahîr Tornêapî namdar û kedkaranê kirmancan de roportajê zaf feydeyinî kerdê. Labelê vîdeoyê “Şaristananê Dinya ra” mîyanê xebatanê înan ê vîdeoyan de dereceya juyîne gênê. Nê vîdeoyan de her beş de sûkadê welatêde xerîbî bi kirmanckî dîyena naskerdene. Vengdayox Uşên Ferat bi vengê xo yê weşî sûkêda welatêde dûrî bi kirmanckîya Dêrsimî dano naskerdene, eynî taw de cêrnuşteyê bi kirmanckîya standarde asenê. Zê temaşekerdoxî, mi înan ra zewq guret. Dewrê Înternetî de xebatê nîyanênî bala însanan ancenê, xusûsen kî bala ciwanan.

DêrsimInfo hetê terzî ra kî îmajê kolektîfîye dano. Însan ke tikneno û kuno ci, vîneno ke na xebate xebatêda kolektîf a, yê ju mordemî nîya. No kî çîyêdo muhîm o, çike musneno ra ma ke kedkarê DêrsimInfoyî qîymet danê keda însanan, înan kî teşwîqê kar û gureyê kirmanckî kenê, kes nînan teyna zê malê pîyê xo nêhesibneno. Herçiqas nameyê xo “DêrsimInfo” bibo kî, nuştoxê ke dêrsimic nîyê kî estê û înan kî bi desan nuşteyî nuştê. Kurdan û xusûsen kirmancanê ma mîyan de no kulturê pîyagureyayene zaf xurt nîyo. Coka no het ra kî na sîte cayêde taybetî der a. Ê, kirmancanê mintiqayanê cîya-cîyayan ju platform de anê têlewe û bi uslûbê xo yê hurmetkar û weşî nuştoxanê xo roce bi roce zêdnenê.

Embazê ke mi rind nas kenê, zanê. Ez tim gerre kena, vana no halê dêrsimicanê ma se beno? Her mintiqaya ke tede kirmancî estê, uca de zon û zagon ser o, kirmanckîya şîrîne ser o kar û xebatî yenê kerdene, labelê Dêrsimo ke welat û dînya de nam û nîşanê xo esto, tede bi serran a çîyêdo cîdî çîn o. Nê kirmancê ma yê Dêrsimî kotî der ê? Se kenê? Mi ke DêrsimInfo doz kerd, mi va helal bo dêrsimicanê ma rê, înan çi karêdo hewl ardo werê. Ez bi munasebetê serrgêra 10. ya DêrsimInfoyî kedkaranê ey zerrî ra pîroz kena. Rind ke sima estê, rind ke no emegê sima esto. Dest û payê sima meginê kemere ro. No pencereyo ke sima seba kirmancan dînya ro kerdo ya, caran nêro guretene, tim akerde bimano. Bi hêvîya des serranê bînan.


Bê destûrê nuştoxî no nuşte qet cayêk de nêno weşanayene, kopya kerdene yan vurnayene.

Nuşteyo peyênRedaktorîya Des Serran
Nuşteyo verênUşên Ferat: Mi hesiranê ḳalikê xo ser o sond werd
Ugur Sermîyan
Ugur Sermîyan serra 1987 de qezaya Xozatî ya Dêrsimî de ameyo dinya. Heta şeşserrîya xo dewe de ciwîyayo. Lîse ra dima ey Unîversîteya Anadolûyî de Beşê Mamostayîya Ziwanê Îngîlîzkî wendo. 2015 de Unîversîteya Artûklûyî de Beşê Ziwan û Kulturê Kurdan de masterê bêtezî wendişî ra pey, Ugur nika kî uca wendekarê masterê bitezî yo. Ey kitabê E. A. Nolane (Hesirê Grania) ya ke derheqê kelt û kurdan de nusîyaya, îngîlîzkî ra çarnayo kirmanckî ser. Sewbîna kî ge-gane kovaranê sey Vate û Ewroyî de nuseno.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse