Festîvala hîrêyin a Dêrsimî emser şaristanê Almanya Maînz de ame viraştene. Di rojan de xeylê hezarî kesî beşdarê festîvala kulturê Dêrsimî ya Ewropa bîy.
Festîvala Dêrsimî emser bi sloganê “Ebe tarîx, zon û îtîqadê xo xoserîya Dêrsimî” ameye viraştene. Festîvala tewr girs a nikayine de seba namzedê Dêrsimî Ferhat Tunçî vengdayîşê destekî ame viraşene.
Festîvale roja 3. hezîrane de bi panelan dest kerd ci. Roja înîye de hetê Pîr Riza Yagmurî ra festîvale bi duayê kirmanckî ameye sifte kerdene. Pîr Riza Yagmurî dima qiseykerdişê xo yê kirmanckî de vat ke gerek şarê Dêrsimî na rey poştîya “lazê Mizurî” Ferhat Tunçî bido.
Panelan de xeylê mewzûyanê Dêrsimî yê aktuelan ser o qisey bîy. Panelo juyin (yewin) de bi beşdarîya Ercan Ayboga û Kemal Kahraman derheqê awbendan de ame viraştene. Panelê bînî kî elewîyan, yanî “sereyê sûrî” ser o bîy, panelîstî kî Pîr Riza Yagmur, Pîr Demîr Ugurlu, Haydar Munzur, Kemal Kahraman û Erdal Dogan bîy.
Panelan ra tepîya hetê atolyeya Seyr-î Meselî ra “Kayo Mixenet” ame kay kerdene.
Roja dîyin a festîvale de deyîrbazanê kirmancan kilamê xo vatî. Koma Surgun, Delîl Xidir, Alî Baran, Hozan Serdar, ZeleMele, Aynur Dogan, Cemîl Qoçgîrî û Metin & Kemal Kahramanî kilamê xo pêşkêşê goşdaran kerdî. Ayfer Duzdaş deyîrbaz Mehmet Akbaş silayîye kerd ard saxne ke pîya kilamî vajê. Surprîzê festîvale kî Mîran bî ke di serrî yo. Mîran uca (uza) kilama “Delala min” va.
Festîvale de kî tayê fîlmî amey musnayene. Fotografkêş Akin Gedîkî cografya ser o ju (yew) ekspozîsyonê resiman kerd ra. Ju (yew) stand de kî derheqê qirkerdişê 1938 de enformasyonî amey dayene. Aye ra kî dot standê kitabanê kirmanckî û kurmanckî eleqeyade girse dîye. Ame vatene ke reya verêne hende kitabê kurdkî festîvalê Dêrsimî de amey rotene.
Pê telefon endamo kirmanc Ferhat Tunç beşdaranê festîvale de têkilîye naye ro û qisey kerd va: “Ewro ma Dêrsim de mîtîngêde zof girs viraşt. Des hezarî ra zêde kesî tey estbîy, konvoyo tewr girs heta nika, ewro Dêrsim de bî. No weçînitiş de ma verê virajêde tarîxî der îme. Çi heyf o ke Kamer Genç ma ra vano parçeker. Nê parçekerîya Seyîd Riza, Alîşêr, Îbo, Denîz û Mazlumî fehm kenê, o wext ez înan ra vana ke ‘Heya, ez parçeker a.'”
Dima, sîyasetkaranê kirmanc û almanan qisey kerd û destekê xo seba festîvale musna.
Festival na serre zof rind bi, xeyle programi rind tede est bi. Chi hefo ke gagane siliye vore bime hit. Zone xode kilamu ma hesna, panelude mezge xo kerd rost, teberde govend onit. Her chi rind bi. Orrganizatori re zof tesekur ken.
Ju kritik, reyna plane waxt tenena rind bikere u saxne de spikeri tena zone ma qisey kere. A spikere hermete hen ebe feke Estamol qisey kerd, gerikune ma berd.