Roja 25.10.2012 Den Haag de kayê Hamletî grûba tîyatroyê Rastî kay kerdêne. Raya verên a ke ez şona tîyatroyê kirdaskî û kelecan a. Xelet fam mekerê, mi bi xo zî kirmanckî de senaryoyî nuştî û kay kerdî. Di senaryoyê minê ke nuştî û kay kerdî, nê yê;

  1. Hesrete (kayê heşt kesan)
  2. Doktor Laser (mi tenya kay kerd)

Reyna xelet fam mekerê ke televîzyonan de ge-ge mi kirdaskî tayê kayî seyr kerdîbî, zaf şenik zî kirmanckî seyr kerdîbî. La nika raya verên a ke kayê kirdaskî salona tîyatroyî de seyr kena. Ez qalê tîyatroyê ke babete çi bena bibo, bi tirkî nêkena. Ê zaf ê. Par Roterdam de babeta “Dêrsim 38” bi tirkî vecîyaybî sahne. Mi o zî seyr kerd. Kilmek vajî: her çî weş bî, nê “her çîyê weşî” tirkî bî. Mi xo bi xo va, heyfê na babete, heyfê nê emegî, heyfê nê hunerê kaykerdoxan ke tirkî yo.

Ma bêrîme Hamletî.

Nêzdîyê di sey kesan estbîy. Salona moderne, cinî, camêrd, azebî, xortî. Ne vengê bêminasibî, ne ge-ge qirayîşê ke ma “şewan” de rew bi rew heşnenîme, ne zî o vengo ke ge-ge hacetan de xerepîyaye yeno, estbîy. Xora temsîlkarê salone holandijî bîy.

Şîya zere, cayê xoyo ke kifş o, nişta ro. Ez ebe çimê nirxnayîşî seyr kena. Di çîyî gorê mi zaf muhîm bîy:

  1. Kalîteyê zonî
  2. Kalîteyê kaybazan

Bala mi, zê awa çeman, kelecanîya zereyê mi ra zelal bi zelal şîyêne. Tayê tersê mi estbî. Gelo zon de ge-ge xemitîyaye, yan zî şaşbîyayîş do bibo? Her çî ke şî, zon zê awa zelale şîyêne. Keyfê mi zî goreyê nê kalîteyê zonî şîyêne. Heto bîn de zî ez tayê seyrkerdoxan nas kena ke kirdaskî rind fam nêkenê. Eleqedarê înan, adapteyê înan û tîyatroyî nika senîn o, mi meraq kerdêne. Waxtê vateyê huyayîşî, kamê ke çiqas bihuyê, yeno a mana ke hondayê fam kerdê.

Vengê huyayîşî waxtê xo de giran bi giran berz bîyêne. O veng ke berz bîyêne, xora ez hem huyêne, hem zî keyf kerdêne. Mabên da, beşa juyîne ebe tama kirdaskî û tama kaybazan qedîya. Çiqas ke mi firsend dî, nata-bota seba ke tîyatro senîn bî, seba ke çiqas fam kerdê, mi pers kerd. Hîrê cewabî mi girotêne:

  1. Zaf weş o, mi pêro fam kerd
  2. Weş o, mi tayê fam kerd
  3. Ez kirmanckî zanena, zêde fam kena, kirdaskî zaf fam nêkena, la weş o.

Şima nika vînenê? Yanî çi beno, bibo, yeno zon de vindeno. La îta de çîyêde zaf muhîm esto ke wazena vajî. Par ke ez şîya tîyatroyê “Dêrsim 38″î yo ke bi tirkî bî, mi ju kaybazî ra pers kerd:

– Keko, şima nê kayê weşî qey bi kirmanckî kay nêkenê?

Mi ra va:

– Se bikîme? Şarê ma zonê ma rind nêzaneno, coka.

Her hal ke cewabê mi zaf muhîm bî. Mi va ke:

– Keko qeda, ma şarê ma zonê ma se bizano, se bimuso? Sebebo ke şarê ma zonê ma nêzaneno, gerek ma dest bi zonê xo mekîme?

Zaf kesî nê eynî cewabî danê ma, şima zî zanenê:

– Ma bîmê asîmîle!

No rast o, la no seba ke ma zonê xo memusîme, gerek mane, asteng mebo. Ez nê cewabî de bêzar bîya endî. Hamlet bi kirdaskîya zelale kay kerd, fam kerdene, persa seyrkerdoxan a. Yanî mesajê Hamletî goreyê mi no bî: Ma bi zonê xo kar kenîme, tîyatro zî bi zonê xo virazenîme, famkerdiş, heskerdiş para şima wa. Rastîye zî nîya wa.

Hamlet bi kirdaskî zaf weş vîyart, ez şa bîya. Çîyo bingeyên û muhîm seba mi no bî. Ma şima vajê qet rexneyê mi çîn o? Leweyê nê kalîteyê kaybazan û kalîteyê kirdaskî de rexneyê mi zaf şenik maneno. Ez verênî de koma “Rast”î fîraz bikerî, înan rê serkewtene biwazî ke tama şanoyê kirdaskî ma rê vila kerdî. Dime ra zî nê rexneyê xoyê qijkekî vajî, heya, goreyê babete Hamletî muzîk esto, la muzîk tayê zêde bî.

Emrê şima derg bo, kaykerdoxê delalî! Rojê zî ez bi kirmanckîya nîya zelale ju tîyatro seyr bikerî gelo? Eke îmkan bibo, heya. Mi kirmanckî kay kerd, la seyr nêkerd. Yanî elbet tayê kayê kirdaskî mi YouTube û vîdeoyan de zê “Ti Gara  Nîyî” û çend skecî seyr kerd. Elbet rind ê, la weş û kalîteyê zelalîya kirmanckî?

De ma bivînîme.

Îlhamî Sertkaya

Nuşteyo peyênSereko dewlemend ê kommunîstan
Nuşteyo verênGrevê vêşanîye reşt roja 50.
Îlhamî Sertkaya
Îlhamî Sertaya Çewlîg ra yo. Dewa xo Pîrcan (tirkî: Adaklı) girêdayeyê Azapêrtî yo. Perwerdeyê xo Îlhamî Sertkaya enstîtuya malimî ya Çewlîgî de dî. Serranê 1970-1980 de malim bîyo, 1982 welat terk kerd û şî Ewropa. Îlhamî Sertkaya ewro nuştox o, kitabê ey hem bi tirkî hem kî bi kirmanckî û kurmanckî (kirdaskî) estê. Hîrê reyî endamê jurî yê Xelata Edebîyatî ya Huseyîn Çelebî bî. Giranîya eseranê Îlhamî Sertkayayî şîîr û roman ê.

1 ŞÎROVE

  1. Nu qese mire zaf yeno vîr ” Se bikime? Şarê ma zonê ma rind nêzaneno, coka.” itade sare Kirmancik qe xozube xo rind nîyo (kendine güveni yok). Ma se bikime bikime ebe Kirmancike bikeme. Ma Key ebe zone Kirmancike bikeme, waxte ma cino?
    Her roj beme vind, her hunermede ma sekene bike ebe Kirmancike bikereke nu zone ma jil bidero.

    weşîyede bimane

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse