Mewsîmê wisarî ke yeno tebîetî de senî tewgêrayîş û çalekîyê tebîî dest pêkenê, Dîyarbekîr de bi o qeyde hetê xebatanê edebîyat, ziwan û kulturî de têwgerayîş û çalekîyî dest pêkenî.
Nê rojanê wisarî de reyna warê kultur, ziwan û edebîyatî de çalekî û têwgêrayîşî dest pêkerd. Na aşma nîsane de xebata Tîyatroyê Bajarî yê Dîyarbekirî hema-hema her roje yew kay kay keno.
Emser aşma kanûne ra nato kayê tutan “Pîre û Luye” her hewte roja yewşeme saete 12:00 de kay kerd. No kay 13. aşma nîsane de reyna kay kerd û peynî ro nê kayê xo ard. Seba ke no kay bi fekê kirmanckî kay keno, demêko nêzdî de na grûba tîyatroyî do şoro qeza û bajaranê kirmancan û nê kayî sehne bikero.
12. û 13. na aşme de salona Cegerxwinî de sempozîyumêkê mîyanneteweyî virazîya. Nê sempozîyumî Kurderê Ankara organîze kerdbî. Nê warî de zî nimûneyê cîya-cîya welatan ser o munaqeşeyî virazîyê. Zaf welatan ra pedagog û perwerdekarî amey û tecrubeyanê xo û fikrê xo pêşkêş kerdî. Katalonya ra, Bask ra însanî amey û rewşa perwerdeyê welatan û şarê xo vatî.
Swêd ra zî Heyder Dîljen amebi û derheqê perwerdeyê ziwanê dayîke ra nimûneyê Swêdî pêşkêş kerd. Çîyêko zaf weş Heyder qiseyê xo bi kirmanckî (kirdkî) kerd! Heyder badê ke tay qisey kerd, goştarîtoxan ra bi kurmanckî persa: “Kesê kê fekê mi ra fehm kenê, wa destê xo hewa nê”. Hema-hema çarin ra yew destê xo hewa na. Yanî, kurmancê salone vatê ke ma kirmanckî ra fehm kenî.
Reyna 12. na aşma nîsane de reya verên a ke Sêwregi de yew konferans virazîya. Konferans de qiseykerdox Malmîsanij bi. Birêz Malmîsanij derheqê kirmanckîya nuştekî de fikrê xo vat. Seba ke reya verêne Sêwregi de konferans virazîyeno, Malmîsanijî verê çar nameyanê kirmanckî ser o vindert. Dima derheqê nuştişê mewlidan ê Mela Ehmedê Xasî û Osman Efendîyê Babijî ra dest pêkerd û hetanî ronayîşê grûba Vateyî ame. Dima, derheqê xebata ewroyênî de melumatî day.
Badê ke Malmîsanijî qiseyanê xo qedêna, dora persan dest pêkerd. Persan de merdimî fehm kerdêne ke nê warî de sêwregijan de bineyke xeşîmî esta. Yew persêka enterasane persîya: “Çira serekê partîyanê ma mitînganê weçînayîşan de bi ziwanê dayîke qisey nêkerdî?”
Hema-hema qasî hîrê sey kesî ameybî. Na zî hûmarêka tay nîya. Hêvîyêko rind Sêwregi de esto.
Badê nê sempozîymî, Malmîsanij, Îhsan Espar û pa grûbêk pîya şî Goristanê Esrî. Goristan de Qebra Neco, Faîk Bucakî û yê Osman Efendîyê Babijî tewaf kerdî.
Reyna Grûba Xebate ya Vateyî do 15. na aşme Çewlîg de kombîyayîşê xo yê 25. virazo. No kombîyayîş de tay çîyê muhîmî ra teber do ser çekuyê nameyê heywanan û kayê tutan ser o vindero.
