Dîktatorî heyranê xû yê, henî bawer kenê ke ê merdimê zaf taybetî yê. Hende ke ê wazenê ke her kes înan ra qayîl bo, heyranê înan bo. Xo berz vînenê, narsîst ê û nasnameyê înan nêweş o. Heyfgirewtene cu û karîyerê înan de girs nusîna. Eke yew weçînitiş kerd vîndî, ney înkar kenê û bi hîle û kay ceribnenê ke şar bixapnê. Dîktatorî raştîya xo de demokrasî û bitaybetî weçînitişî ra hes nêkenê. Nîya her çî kenê ke hêz vîndî mekerê. 1950 ra nat, tena %12 dîktatorî hêz û hukmat bi aştîye û bi zerrîya xo ca verdo. Ê bînî, %88 dîktatorî tena bi zor û kiştena însanan hukmatî ra ameyî dûrîkerdene.

Dîktatorî yew het ra xo berz û bêmerg vînenê, la yewna het ra kî xof kene ke yewê înan bikişo. Hêzê înan, xirabinîya înan, çekê înan besenêkenê verê tersê înan bicêro. Binê tersê paranoîdî de nalenê. Xof kenê ke şar sere wedaro, yew kes peşewe înan bikişo, emrê xo yew qeza de biqedênê. Labelê se kenê bikerê, yew roje hukmê xo kenê vîndî û yew roje kî qelebînê şîyayîya merdene, bêpeynî…

Dîktatorî rind ceribnenê ke xo bêqesewet bimusnê. Nîya şar kî bawer keno ke hêz, rejîm û pêtîya lîderî rind a. Ê rojnamegeran de milqî û yaranîye kenê, xo zerrîweş musnenê û lewanê xo ra huyayîş kêmî nêkenê. Bi naye ceribnenê ke her kes bawer kero ke halê înan rind o û pêtîya rejîmê xo kî raya xo der o. Çike ê kî zanenê ke wexto kilm de hîna alternatîfê înan çin o. Bi hêrişê partîyanê bînan, şer û qeseyanê arteşkî besekenê layî û xapî sîyasetê zerreyî de destanê xo de bicêrê.

Duştê neyî merdim besekeno ke vajo, hêzê dîktatoran, halê rejîme înan ê otorîterîyan herbî benê zar û xirabin. Hata peynîye ê bawer kenê ke alternatîfê înan çin o. Labelê pêro rejîmê dîktatoran heta roja ke rijîyayî, bawerîya ney kenê. Û tarîx de kî yeno dîyene, vurayîşê û qedîyayîşê rejîmanê be kultê lîderan û tendansê dîktatorîye zaf herbî qewimîno.

Dîktatorî û Weçinitîsî:

Sima ke bawer ke dîktatorî weçinitîsî ra hes nêkenê, sima xeletê. Unîversîteya YALE qayitê 259 weçinitîsê dîktatoranê werteyê serranê 1946 û 2008 kerdo. Weçinitisî yew şîmşerê di hetîno. Wexto kilm de viraştenê weçinitîsî seba dîktatoran ju rîzîkoyê girso. %50 dîktatoran serra weçinitîsî de rijiyê.

Lebelê tena %22 dîktatorîye ebê weçinitîsî rijîyê. Labelê wexto derg de weçinitîsî emrê dîktatoran keno derg û legîtîmasyon dano înan. Mîsal Meksîka de rejîmê otakratîkî (PRI) serra 1929 ra heta serra 2000 ebê weçinitîsî emrê xo kerdê derg. Rejîmê PRI nîya weçinitîsî xebitno ke hukmat de bimano. Weçinitisî seba înan ju enstrumentê serdemaneyîs bî.

Çike leteyê dîktatorîyî serra weçinitisî de ameyê riznayene, no seba partîyanê duşteyê dîktatoran yew firsendê rind o. Ekê ê besekene rewşa rind analîz bikerê, besekene ke ebê partîyanê bînan rind hemkarîye bikere, besekene ke uzwê dîktatorî bîyerê.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse