Endamê platformê KESK, partîyê sîyasî û rêxistinanê komelanê sîvîlan vera sempozyum de ke hetê Unîversîteya Mamekîye (tirkî: Tunceli Üniversitesi) ame viraştene, protesto kerd. Protestokerdoxan ra gore “Sempozyumê Dêrsimî yo Verên ê Mîyanneteweyî” ne dêrsimijan temsîl keno ne kî tarîxê Dêrsimî rê layiq beno.
Unîversîteya Mamekîye 4. ra heta 6. oktobre de Dêrsim ser o ju (yew) sempozyum viraştîbî. Mêmanê sempozyumî kî zanyar û alim Prof. Dr. Baskin Oran, Prof. Dr. Mete Tuncay, Prof. Dr Ahmet Ozer, Prof. Dr. Îşaya Uşur, Prof. Dr. Martîn Van Bruînessen û Prof. Dr. Wolf-D. Bukow bîy.
No sempozyum hetê qisimêde girs ê dêrsimijan ra ame protesto kerdene. Verê heykelê Seyîd Rizayî de endamanê KESK qisey kerd û xeylê kesî amey pêser. Serekê “Eğitim-Sen”ê Dêrsimî Silêman Gulerî ra gore akademîsyen û nuştoxî ke amey beşdarê sempozyumî bîy, hetê organîzekerdoxan ra amey xapênayene, “Çike Unîversîteya Mamekîye pratîk de zar a û tede xeylê kadroyê AKP û yê fethullahijan estê. Akademîsyen ya kî nuştoxî ke teber ra yenê, besenêkenê ke vengê şarê Dêrsimî no sempozyum de temsîl bikerê.”
Gulerî vat, nameyê nê sempozyumî Dêrsim o, labelê eleqeya xo bi (ebe) Dêrsim eslê xo de çin a. No sempozyum de lehçeya kurmanckî (kirdaskî) qet qisey nêbeno, heto bîn ra kî îtîqadê Dêrsimî mewzû nîyo. Hetê KESK û “Eğitim-Sen” no hal nêno qebul kerdene. Çîyo ke protestokerdoxî aye ra kî dot şermezar kenê o yo ke nameyê Seyîd Rizayî Dêrsim de beno qedexe û no sempozyum de kî nêno ra zon (ziwan). Fikrê înan ra gore bê Seyîd Rizayî û bê meseleya 1938î qalê Dêrsimî raste rast nêbeno. Gulerî boyna va ke zereyê programê sempozyumî de “Zazayî û zazakî” û “Armenîyê Dêrsimî” estê, labelê nasnameyê kurdî yê Dêrsimî û lehçeya kurmanckî rê tede ca nêno dayene. Sucdarkerdişê protestokerdoxan ra gore leteyêde muhîm ê Dêrsimî masa ser o qal nêbeno. Heto bîn ra no sempozyum de mewzûyê “Dêrsim de sunîyîye û elewîyîye” esto, labelê îtîqadê Dêrsimî ser o panelêde ciddî çin o.
Nî 10-20 serrî kotîbî? Tayene tersayis ra tewer niwejiye, tayine peye cepgire tîrkira siyene. Inura jü doktorik ame nu sempozyum. Serre 1992 de cekuye “Dêrsim” ra tersay bi, kü kombîyayîsra ramaybi. Nikak vane ke sere Dêrsim tena î qeseykene. Nu aywo, xirawo u jürekerena. Hata ke cence ma kounde serba Dêrsim gonya xoye bimbareke niverde, Dêrsim ra, Sey Rizay ra qes qal nikerdene, iy ameybi xo virra kerdene.
Ni doktori, entellektüellî vazeneke tena sere mesela Dêrsimî kariyer viraze, cewe xo pirr kere. Inu sone hen mesela xori ser qafika xo deznene, nusney ane nusnayis ke mordem sas beno maneno. Lao, zone ma itikate ma, kultira ma beno vind, sima sone meselaye 2000 serru kitavu nusne kene. Ez hen inam ken ke ni endi qebul kerda ke zone ma, itikate ma merdo. Nik sono universitede kare niyane abstrak kene. Xizir riye sima sa kero ke, rave ra bere dime zone xo kuye. Ni cutir yene Mamekiye de niya peser, ez hona fam niken. Isone ke ravera cekuye Dêrsim ra ramene, înura Dewlete rind haskeno u naskeno. Hama ma inu daha rind naskeme u qe hasnikeme. Kamke vazeno werte sare Dersim ciyayie boyaro werte, bine murado xode maneno.