Dewleta Tirkîya nê aşmanê peyênan de wazena xo kurdan rê şîrin bikero. Gama ke kurdan ser o xebere yena xebere ser û gama ke qalê heqê kurdan kena, têdima vana “açilim û maçilim”.
Serekkomar, serekwezîr û wezîrê na dewlete wexto ke yenê bajaranê kurdan, bizanê nêzanê bi zar û zor bi çend qalanê kurdkî xîtabê şarê kurdan kenê. Rey-rey zî çerexîyênê demokrasî ser o û sey pisporê demokrasî qalê demokrasî kenê û vanê her kes hur o, her kes azad o, her kes xoser o. Dewam kenê vanê êyê ke bi kamcîn zîwanî wazenê qal bikerê serbest ê û her kes şikeno bi ziwanê xo qal bikero. Ge-ge zî vanê ma heme hemwelatîyê yewbînan ê. Dima zî ê çekuya xo ya ke zaf te ra hes kenê tekrar kenê vanê, ma heme musulman ê û ma birayê yewbînan ê.
Na çekuya musulmanî û biratî bîya sey yew termê dewlete. No term hem hetê merdimê îqtîdarî ra hem zî hetê merdimê muxalefetî ra şuxulîyêno. Sey ke tirkê birayê ma vanê “her derde dewa” (heme derdan rê daruye). Nê merdimî vanê qey na çekuye mifteyê heme beran o û vanê qey heme beranê problemê kurdan akeno, bi o nîyet dest erzenê na çekuye.
Raşt o, seba ke çimanê kurdan kil bikerê, tayê çîyan mecburî ra kerdê û dayê (Esas nê çîyê ke vanê, ma dayê kurdan, kurdan bi mucadeleyê xo girewtê). Na rey tayê çîyê ke kerdê, kenê minet û kenê serewde û vanê req û danê ortê qaqotê sereyê kurdan ro.
Vanê, dewlete heqê qalkerdişê bi kurdkî dayo. Şima şikenê keyeyanê xo de, kuçeyanê xo de, taxan û dewanê xo de welhasil şima şikenê xo mîyan de bi ziwanê xo qal bîkerê.
Vanê, şima şikenê vajê ma kurd ê. Her kes wayîrê yew kimlîkî yo, her kes şikeno bi kimlîkê xo xo bimojno (binawno), bi kîmlîkê xo xo îspat bikero.
Vanê, ma heqê wendiş û nuştişê bi kurdkî dayo. Şima şikenê kitaban, rojnameyan, kovaran çap bikerê û nê kovar û rojnameyan de nuşteyan binusê û nê kovar û rojnameyan biwanê. Dewam kenê, vanê, ma heqê televîzîyonî dayo şima, şima şikenê televîzîyonan de bi ziwanê xo, bi kurdkîya xo qalî bikerî.
Vanê, biewnêne ma bi xo, yanî dewlete bi xo, bi nameyê TRT 6î yew televîzîyon akerda û ma hem bi kurdkî hem bi kirmanckî (kirdkî/zazakî) seba nê televîzîyonî program virazenê û pêşkêşê şima kurdan kenê.
Vanê, ma nameyan serbest kerdo. Êdî şima şikenê sey zerrîya xo sey bîr û bawerîya xo nameyan tutanê (domananê/gedeyanê) xo wa nê.
Na dewlete dewrê osmanîyan de zî û awankerdişê komare ra dima zî kamcîn wext kewta tengayî, dest eşta zuran, dest eşta xapan û bi qalanê şîrinan çimê ma kurdan kil kerda û ma xapênaya. Badê ke tengayî vîyarnaya û kewta hîrayî, reyna dest pêkerda û kurdan sey menfîetê xo îdare kerda. Dima zî neheqî kerda, zordestî kerda, çimsûrî kerda!
Nîka zî, na dewlete bi wasitaya hukmatê Erdoganî reyna wazena çimê kurdan kil bikero û kurdan sey xo îdare bikero. La nêzana ke nê kurdî êdî kurdê dewrê verênan nîyê. Kurdî êdî ne bi na hukmate ne zî bi hukmatêna nêxapîyenê.
Ma kurdî, ma vanê ma wazenê bi “ziwanê dayike” perwerde bibê. Ma vanê heme sewîyeyê perwerdeyî de, dibistan ra bigêrên hetanî unîversîteyan wa gedê ma û wa xortê ma bi ziwanê dayîke perwerde bibê. Ma wazenê wa ziwanê ma bibo ziwano fermî, wa ma bieşkê heme dayîreyanê dewlete de bi ziwanê xo qalî bikerê.
Eke na dewlete nê heqanê ziwanî nêdo ma kurdan, ma TRT 6î pê se kerî? Eke ma nêeşkê dadgehe de xo bi ziwanê dayîka xo bipawê, ma nê heqanê şima pê se kerê? Eke ma nêeşkê banka de, teyara de, tren de, nêweşxaneyan de, dayîreyê qeymeqamî de, dayîreyê walî de, heme beledîyayan de bi ziwanê dayîke gureyê xo qalî bikerê, ma nê heqan pê se kerê!
Na dewlete derheqê heqê ziwanî de raşt nîya. Tayê çîyan daya, la semedê ke çimê ma kurdan kile bikero û semedê ke ma aş bikero daya. Rey-rey zî çîyê şîrinî vana, la rasta-rast faydeyê nê çîyan kurdan rê çin o.
Seke verênanê ma vato: Dara çewte, veresîya aye zî çewt a. Seba ke dewlete raste nîya û çewt a, ê çîyêkê daya zî faydeyê înan ma kurdan rê çin o û ê zî çewt ê.
Qey Elê (Homayî) şima verê xo û bala xo bidênê nê unîversîteyan ke dest eştê ziwanê kurdkî! Nê Unîversîteyan ra unîversîteya Çewlîgî û ê Dêrsimî hêz danê xo ke kirmancan (kirdan/zazayan) kurdan ra cêra kerê û kurdan belate bikerê û dima zî kurdan sey xo îdare bikerê.
Dewlete bi TRT 6î xo hende qure kena û gam û saete kena qehr dana ma sere ro û werzena-ronişena vana TRT 6, ha TRT 6! La çi TRT, 6 çi hal! Sereyê şima boro bi TRT 6ê şima ra. TRT 6 seba kirmancan (zazayan) tewirê ke dana pêro, seba kurmancan tewirê ke dana pêro.
Dewlete nê çîyê ke vana mi dayo, şima hemine zî seba menfîetê xo şuxulnena. Xora nê çîyî heme zî çewt ê. Çunke seba kurdan na dewlete bi xo çewt a!
Mehmud Nêşite
