Mr. Frankî yo ke ma silayîya keyê xo kerdbî, ma kî înan silayîye bikerîme. Ma ke çêberê dînan ra ameyîme teber, henî nezaketen va:
– Suma kî çêyê ma rê kerem kerê. Ju sewe samîya xo ma de burê, va.
Mêrde-cênîye ju fek ra “yenîme” va.
Wexto ke înan “yenîme” va, zerrîya mi hop kerd.
– Ma ke key yenîme, sima rê tepîya danîme zanayene, va Mr. Frankî.
Karê ma yo virên ma pêro mala xo rê kerd eşkera ke amerîkanî yenê dîyarîya ma. Honde ke kamo ke mi raye de bi voştîs vînît û pers kerd, mi va:
– Amerîkanî yene dîyarîya ma, coka.
Yanî mala ma de her kesî hesna ke amerîkanî yenê çêyê ma.
Dikandar Cevat kî
– Heq tey bo, Hesen Beg, ma hesna ke meymanê sima yê amerîkanî yenê, raşt o?
Mi xo kerd tenê zerrîsenik û va
– Heya, yenê…
Ciranê ma yo bin kî çimşîyaykî qeseyê xo sana pira
– Ma xebere gurete, heq zêde bido. Meymanê sima yê amerîkanî yenê.
– Heya yenê. Nêjdî de yenê. Va û kuto raya xo.
Xeylê kesê xirabinî estê. Ma ser o milqî danê, qesey veto ke amerîkanî nênê çêyê ma. Ma xo be xo na sanike peyda kerda ke dikan û goştroş deynê ma jêde kerê. Pêro nê qeseyî ameyî gosanê mi.
Ez kî honde zanayox, hevalê ke des ya kî des û ponc serrî yo ke xebera mi ci ra çîn a, mektube rusna ke amerîkanî yenê çêyê ma.
Henî-nîya, ju roze xeberê ama ke amerîkanî na seme yenê çêyê ma, benê meymanê ma. Dest û payê mi puleşîya jubînî ro. Cînîya mi uşte ra, va ke:
– Xeylê wext o ke to ra van, nê apartmanî ra vejîme. Mordem çitur îta de besekeno weşîya xo biramo? Nika kî amerîkanî yenê, ma se kenîme? Bîyîme rezîl şîyîme…
Maya mi kî ju het ra. Cîranî kî rehet nêvindenê:
– Lawo, çîyê sima kî çîn o, sima çik ê, silayîyekerdena amerîkanan çik a?
Hevalê min ê domanîye Ragip est o, ju sewe ameyî çêyê ma. Leyê dînan de cînîya xo de ma dayî pêro. Cînîya mi:
– To rê çik ê ke amerîkanî dawet kena?
Mi kî birna:
– Towbe towbe! Yaw mi bi xo silayîye kerdê? Înan ez silayîya samîye kerdo, çêber de mi ra va ke ju sewe kî ê yenê çêyê ma. Ez se vajî? Bivatêne “mêrê?”, çike çêyê ma de mobîlyayê rindekî çîn ê? Xizir kena, amerîkanî serba mi ya kî serba çîy-mîy yenê?
Tepîya xo çarna hetê Ragipî ke heqa mi do:
– Yaw Ragibê ma, ti vaze. Nê mordemî serba çîy-mîy dîyene ya kî serba ma yene îta?
Ragibî kî destê xo nîya kerd hewa va ke:
– Nê bira! Nê yenê û wazenê ke ju banê tirkî bivînê. To fam kerd?
Heqa to çîn a ke ma nîya rezîl kerê! No çîyê yaranîye nîyo. Amerîkan wazeno ke qayîtê banê tirkan kero. Gezîyo tü yo elektrîkin kotî yo? Ayb nîyo?
Hala qayîtê nê Ragipî kerê, o kî bîyo mordem. Lazê çinayî. Vijêr ebe taksît ju gezîyo elektrîkin hêrîno, ju kî kan bî. Hala qayît kerê xo çitur goyneno.
Endî mala (taxe) de qeseyî fetelîyêne:
– Amerîkanî wazene ke bêrê çêyê Hesen Begî. No Hes ma keno rezîl. Çêyê xo zê banê tirkan musneno amerîkanan. Şêrîme polîsî ra vajîme.
Mi nîya sereyê xo kerd binê belayî. Hebê mendo ke cîranî dadgeh de gerreyê mi bikerê. Yaw banê ma banê tirkan nîyo?
Rozê, çêna dikandarî Cevatî amê.
– Apo, selamê pîyê mi est o
– Xêr be selamet.
– Pîyê mi va ke amerîkanî yenê dîyarîya sima
– Eee?
– Salamcaya sima wa salonî çîn a, mobîlyaya sima wa rindeke kî çîn a. Qoltuxê sima wa berze kî çîn a.
– Eee?
– Pîyê mi selam rusna va ke ke… Duştê amerîkanan ayb beno, va ke ma dolaba cemedî ya newîye hêrîna, hem kî heştling.
– Eee, o ra dime?
– Pîyê mi va, amerîkanî bêrê çêyê ma, tayêna beno rind. Maxsan kî selam va.
Mi çitur cayê xo ra xil do, nêzanon. Çêneke kî nerdîvane ra rema, xo xelesna.
Çêyê ma de kî her roze pêrodayîs o. Hebê mendo ke cînîya xû ya 20 serran ra cîya bî.
Sodir kî Recep Westayî ju pusula rusnê:
“Birayo min o Hesen Beg,
henî ke mi xebere gureta sima silalîya amerîkanan kerd ke banêde tirkan bivîno. Birayê min o Hesen Beg, no kar karê welatî yo. Seba ke no karêde welatî yo, sewbîna kî seba naskerdena welatê ma bi ecnebîyan, gerek ma baldarêr bîme. Nê semedî ra ma nê qanaetî der îme ke ameyena amerîkanan bi çêyê ma dahîna beno rind. Lerze cewabê to pîno.”
Ez henî qarîyo ke mekube dirnê û eşte lazekî ser ke na mektube ardbî. Roza bîne teber ra raştê Recep Westayî bîyo.
– Bira, ti çayê honde qarîya? Ma qeseyo xirabin va? Peynîye de na mesela welatî ya. Ney de “ez” ya kî “ti” çîn a, “ma” estîme. Çêna ma emser kote “Koleçê Emerîkan”. Çêyê sima de ju kes çîn o ke amerîkanan ra “okey” ya kî “yes” vazo. A roze ma ju dolaba kincan a gozêrêne hêrîna ke çimê to tede manenê. Pîqap ke vana, esto, makîna kincan ke vana, tewr rinda xo esta. Pereyî kî dan to. Heqî ra belayê xo wazena, çik o?
Mi xo çarna henî şîyo. Tayê va “Ma de dolaba cemedî esta”, taye “ma de makîna kincan esta”, “amerîkanî bêrê çêyê ma”
Bî roza ênîye, meşte amerîkanî êndî yenê. Ma kî dêsî kîrec kerdî, kar-barê xo ca verda, eêdî cerebnenîme ke banî rindek bikerîme. Her ca kerd pak. Kar qedêna ke amerîkanan ra xebere ame:
“Seba ke karê ma vejîya, ma na êne nênîme, qusurî de nîyamedê.”
Oxxx! Ju nefeso xorîn guret. Çike nika juna hefteyê ma est o. Nîya ma besekenîme banî tenêna rindek bikerîme. Taksîd ra mi cerebna ke tayê mobîlya bihêrînî, la rotena çîyanê ebe taksîdî vindarna, teyna kincanê qatan taksîd ra rosenê. Mi xo be xo va ke beno ke tayê kincanê qatan bihêrîne û werteyê oda de darde kerî. Nêzano se bikerîne.
Peynîye de ebe destekê nas û dostan ma besekerd ebe taksîd ju xalîye bihêrînîme. Ju kî ju avîze hêrînê. Onca xebere vejîyê amê ke amerîkanî na seme kî nênê, heftêna yenê.
Mi se kerd nêkerd besenêkerd mobîlyanê bînan bihêrînî. Tesela mi kewte, ez şîyo leyê nas û dostan û cêro ver o:
– Birayênê, hevalênê, amerîkanî yenê meymanîya ma. Rûmeta ma rûmeta sima wa. Dest û linganê sima ra lew nano pira. Seweta ju sewe mi rê taye çîyan, mobîlya dên bikerê. Însan însanî rê lazim o. Ju roze kî karê sima gineno mi rê.
Hevalan ra juyê va:
– Ez xalîyê ma dano sima, la depozît bidê mi. To ke xalîye peyser arde, depozît kî cêna. Qilêr-milêr nêwazeno. Ju cayê ci ke bibo xirabin, pereyê to ez nêdano.
Mi qebul kerd, pereyî dayî ci, xalîye gurete. Sima ra rind nêbo, ju hevalo bîn:
– 30 deqeyî verê ke amerîkanî bêrê, ez dolaba ma wa cemedî dano sima. 30 deqeyî badê ke ê şîyî, ez dolabe peyser wazeno.
– Çiman ser…
Nîya ebe şert û qeseyan tayê makînayê rovarî, tayê pîkap, tayê qusqaneyê dudukan dayî ma. Çîyo ke ma gurwt kî ma oda de sana ver ke amerîkanî rind bivînê. Êyê ke rind fam kenê, mi ard ke qayîtê banî bikerê. Pêrune kî va:
– Heq tey bo. Zaf rindek bîyo, jê banê fîlmanê amerîkanan aseno.
Ma ke pîkap bar kerd ke bîyarîme zere, o taw kî amerîkanî vejîyê amê. Talîye mi, honde wexto bêwext de ameyî ke… Ma pîkap çêber ra ton da ke bîyarîme zere, la pîkap girs o. Çêber teng o, pîkap zere nêkuno. Ma çêber kî nîya ca da. Amerîkanî kî verê çêber de pay ra vindet. Endî ma be pêro gucê xo pîkap ton da û ard zere, la henî asa ke ju hetê xo şîkîyo.
Peynîya peyêne de amerîkanî ameyî. Ê ke çlber ra kotî zere, cînîya mi verê dînan guret:
– Kerem kerê müsü, îta ra müsü..
Henî ê berdî odaya ronîştene. Ma qoltux de cayê xo guret nêguret, teber ra vengê haylemeyî ameyî. Ez voşto teber ke çî bivînî, dolaba cemedî anê. Tam wextê ci yo… Amerîkanî nika se vanê, nîya lêl de ma dolaba cemedî anîme çê. Mi va ke:
– Eman vinderê, ez texelîyo. Dolabe nêwazeno, peyser berê.
Mi ke henî vat, wayîrê dolaba cemedî:
– Ti se vana? 40 serrî de ju reyê firsetê ardimê alvozî koto mi dest. Nêbeno…
Tepîya di hamalan ra veng da:
– Sima çi vindenê, dolabe bere zere.
Nîya-henî, ma tenê qoltux de nîştîme ro. Raver ke ma dest be samîya xo kerd, mi waşt ke tenê giranênî bikerî, şîyo hete dolaba cemedî ke rakerîne. Se keno nêkeno, çêberê dolabe ranêbeno. Xora ma kerdo xo vîr ra ke kabloyî prîz ra kerîme. Kablo guret destê xo labelê prîz koseyo bîn der o. Endî kablo û çêber ca verda, xo eşt hetê pîkabî ke tenê muzîk bicinîne. Pîkap nêbî, dest kerd radyo, gojaga xo nêçarnîna. Onca şîyo hete dolaba cemedî, kablo tenê ant, kablo destê mi de mend. Amerîkanî kî huyayîs ra qir bîyî. Ez kî qar û araq ra nêzaneno ke se keno.
Mi veng da cînîya xo:
– Erê, çayê henî vindena. Ma amerîkanan ra bîme mahçup, mi besenêkerd towa bigurenîne. Va, makînaya rovarî bigurene, mordem bivîno…
La makîna kî nêgureye, çike hamalî çêberê ci sikito. Lazekî kî mija xo serê xalî de kerd ke amerîkanî wuştî ra va ke
– Ma sonîme
Canê xo be zor eşt teber. Xafila ke înan gama xo eşte teber, her ca ra sar çepikî cinitî, her kes kom bîyo qayitê înan kenê.
Ma kî ney ra nîya xeleşîyayîme. Hîrê serrî yo nat hona deynê mobîlya, makînayanê ke ma guretîbî, dano.
