Welat rindek o. Welat şîrin o. Welat dest û payê însanî yo. Welat her çîyê mordemî (merdimî) yo. Her mewsim de rindekîya xo zobîn a. Hamnan ke ame, na rindekîye tebaq bi tebaq (qat bi qat) bena zêde. Welat bi gul û sosinan xemelîno. Her ca beno sey (jê) yew (jû) cenet.
Emser ez reyna şîyo welatê xo Kurdîstan. Na hamnan kî welatê mi sey yew cenet bî. Çimê mi ke gina kemer û kuçê welatî ra, zereyê mi bî asan. Ca bi cayê welatî çimanê mi ver de sey yew şêrîdê fîlmî vêrd ra şî. Mi xo xo de vat, “Xwezî ba na roje.”
Welatê mi Kurdîstan de cayê Gimgimî zobîn o. Gimgim sey yew tasa qilaykerdî ya. Sey lajekêde bêgune wo. Dewê derûdorê Gimgimî yew bi yew şewle danê. Her dewe zereyê cayê xo de rindek a, wezîr a.
Zereyê mi çiqas ke welatê mi Kurdîstanî ra weş o, honde kî ci ra weş nîyo. Ez texmîn keno ke nika şima zereyê xo de vanê, ecêba zereyê nê mêrikî qey welat ra weş nîyo? Madem ke şima pers kenê , ez kî şima rê binusî.
Wexto ke merdim şî welat, bi keyf şono, labelê eke xeylê wext mend, keyfê xo remeno, beno bêhêvî. Çimke zav û zêçê welatî têde tirkî qisey keno. Bitaybetî na rewşe werteyê şarê Gimgimî de daha zaf a. Kes kulturê xo ro wayîr nêbeno. Nêwaneno û nênuseno. Heto bîn ra hona sîstemê mordemîtîye (eqrebatîye) dewam keno. Her kes eşîreperwer o, mordemperwer o. Modernîte ra hona zaf dûrî yo. Teyna wayîrê kulturê de zaf-zaf kanî yo. No kultur kî rewşa dinyaya ewroyêne ra zaf dûrî maneno. Feodalîye her kes girewto binê bandura xo. Vateyê şêx û mela, vateyê seyîd û softa hona zaf-zaf muteber o. Teferuatê heq û huqûqê xo rind nêzanê. Helbet na rewşe seba her kesî nîya. Şarê mawo zaf-zaf rindî kî esto. Her çî zaf rind kî zano. Labelê şarê mawo nîyanênî zaf şenik o, vateyê xo kî zaf muteber nîyo.
Heto bîn ra kulturê dînî her ca girewto binê mayeta xo. Rasyonalîte qet pere nêkena. Esto çin o, dîn o. Her çî dormeyê dînî de yeno qiseykerdene.
Ez yew roje zereyê bajarê Mûşî de cêro. Bawerîya şima ci ra bibo ke sey çolê Kerbela bî. Rojeyê Remezanî têdeyê zizaq û cayê werdîşî qapat kerdîbî. Germê hamnanî de yew qazik awe nêameyêne dîyene. Înîyê mîyanê bajarî de awe şimitene karê yew şerî bî. Têde çimî qayîtê to kenê. Ez têşanîye ra helak şîyo, mi xo xo de vat “Heywax.”
Xeyal bi xeyalî ser o ame û şî aqilê mi ra. Mi reyna xo xo de vat, “Heya, beno, bawerîya her miletî kî esta. Her milet kî bawerîya xo bi Heqî ano.” Labelê mi reyna xo xo de vat, “Ez têşanîye ra helak bîyo. Ecêba rojê kî welatê mi na rewşa xirabe ra helak mebo?”
Zizaqanê Mûşî mîyan de destê her kesî de yew rojnameya Zamanî bîye. Her kes “mecburî musluman” bî. Mi ke nê rewşî têde dî, vatişê Ahmet Kayayî ame mi vîr “Bu ne yaman çelişki anne?” (Dayê, na senî nakokîyêda yaman a?) vatîbî nê birayê rindekî. Çiqas kî raşt û rind vato.
Mûş çimanê mi ver de merde asayêne. Heq û huqûqê însanî binê bandura dînî de mendîbî. Demokrasî çinê bîye, merdîbî. Çimanê mi zulmê Remezanî ra dot qet çîyêde weş nêdî bajarê Mûşî de. Bawerîya mi a wa ke zafê Kurdîstanî de rewşe naye nêbo.
Mi ke xo resna Gimgim, vîrnîye mirdîya xo awe şimite. Her cayê mi bî weş. Çimê mi bî roştî. Mi derûdorê xo de qayît kerd ke her kes azad o. Her kes serfiraz o.Kes kesî ra çîyêk nêvano. Şire-şira awa înîyan a. Şarê Gimgimî lulîya înîyan ra bi lape awe şimeno. Mi xo xo de vat, “Oxxx, çiqas rewşêda weşe. Çiqas rind a na demokrasîye. Çiqas rind a azadîye û serbestîye. Çiqas rind a biratîye û serbestîye.”
Ez cayê xo de vinet û mi welatê xo Kurdîstan temaşe kerd. Vatişê birayê mi Ahmet Kayayî reyna ame mi vîr, “ Bu ne yaman çelişki anne?”
Alî BEYTAŞ
