Ambargo bê kaxita îzînî – Dogan Munzuroglu

Ê serranê verênan, naye ra des-des ponc serrî raver Dêrsim de ambargo estbî. Ma ke şîyêne sûke ra çîyê guretêne, dewlete nuqteyê kontrolî viraştîbî, ê nuqteyanê kontrolî de ma ra guretêne. Çîyê werdene, pîlê radyoyî, kincê dewê ke berdena înan bê îzîn bîye.

Çi pers kenê, goşdarê mayê delalî, ê rocî şêrê, peyser mêrê! Dewanê, erzaq bê karnuwa dayêne ci. Mulxitê çêyî mordêne, gorê mulxitê çêyî şeker dayêne, çay dayêne. Ma ke araba niştêne, bişîyêne cayê, şîyêne qereqol îzînê guretêne. Qereqolî xete (kaxite) dayêne ma. A xete de çîyê ke ma berdêne, nameyê ê çîyan ameyêne nuştene.

Ez ke son Xarpêt, tayê çîy guretî, ezû xo rê şêrî qereqol, îzînê bicêrî. Şîm qereqol, îzînê bicîm. Wa bo, şîyû qereqol, mi çavuşî ra vat: “Di kîloyî toraqî, di kîloyî ronî bon Xarpêt.” Xetade qickeke daye mi dest. Mi xeta xo gurete, niştîm araba, şîme. Araba zor-bela gureya, ma kutîm raye. Saetê, di saetî şîme. Araba finete. Çêber bî ya, di-hîrê cendirmeyî (nizamî), yew çavuş kutî zere. Kutî zere va, “İyi yolculuklar, lütfen kimliklerinizi ve gıda izin kağıtlarınızı çıkarın, biz arama yapıyoruz” (Raywanîya şima bixeyr bo, keremê xo ra nasname û kaxitanê şimaya werdan bivecê, ma na yo saye keme).

Vanê, “Ma arama keme. Kontrolê nasnameyî esto.” Wa bo, ma kaxitê xu yê ambargoyî vetî. Nufûsê xo kî vetî, pînîme, bêrê, se kerê, xo rê şîme. Çavuş ame, tek-tek fetelîya, xetanê destanê miletî ra seyr keno, hela çîyo ke torban de, be xeta jubînî cêno yan nêcêno. Wa bo: Torbê ju mormekî kerd ya. Werte de ju kundirade girse esta.

– Çavuşî vat “Bu nedir?” (No çik o?)

– Mormekî vat, “Qabaxtir” (Kundir a).

– Qomutanî vat, “Ben bunu kıracağım” (Ezû naye siknenû).

– Mormekî vat, “Tobı tobı, qabaxı niye qırıyor qomutan?” (Towbe, towbe, to çayê kundire şiknena, qomutano?).

– Çawuşî vat, “Bunun içinde bomba olur, eroin olur, belki de bir çift çorap bile vardır” (Beno ke tede bomba, eroîn ya kî cita puçan estbo).

Taye wendoxê ma belkî nêzanê: ambargo de kincî, goreyî, pîlê radyoyî ke dîyêne, guretêne.

– Mormekî vat, “Bê lom biru, tomete biru, Allahın yarattixî kundirda nasil bomba olur qomutan beg?” (Tomet a bira, çitur beno ke kundirê de ke Heqî viraşta, tede bomba bibo?)

– Qomutanî vat, “Ben anlamam, ben bu kabağı kıracağım” (Eynê mi de nîyo, ezû na kundire siknenû.)

Mormekî kerd, qomutanî kerd, kundire gurete, berde a dot de sikite. Nika, qomutan beg nêsikneno, dano mormekî, vano “Sen kıracaksın” (Ti siknena). Mormekî kundire daye kemere ro, kundire bîye di leteyî, şikîye. Heyfê ma be kundire ame, qet pers meke.

– Mormek vano: “Qomıtan bax qabaxımi qırdin, parasını veriyor mu?” (Qomutan beg, de to kundira mi şikite, pereyê ci dana?)

Qomutan binê zimbêlan a huyo. Mormekî werteyê kundire ra dendike veta, vano: “Bax içinde dendık var, al ye, bax zeyirli degil” (Nîyade, tede dendik esto, ha biwere, axûyin nîyo).

Wa bo, kundire ra reyayîm ra. Qomutan ame leweyê ju cinîke, xeta destê cinîke ra seyr kerd, uca de “Yoğurt” (Mast) nusîyaybî. Bidone kerde ya ke werte de do esto. Vat, “Yoğurt nerde?” (Ku yo mast?) Cinîke seyr kerd ke raştî mast çeliqîyo bîyo do. Raya mabênê Pulur û Mamekîye, pêro çal-çuxir o. Araba gina çuxiranan, bidone çeliqîya, mast bîyo zê do. Cinike vat, “Ma qomutan bu yoxırttır a, yolda ayran olmis” (Ma qomutan, no mast o, wa raye ra bîyo do).

Qomutan bîyo leymê şeytanî, vano “Bu ayrandır, yoğurt nerde?” (No do yo, mast kotî yo?) A ma kerd, qomutanî kerd, bi ma ya înam nêbî. Cinîke bi do ya araba ra naye ro, gurete berde. Ma araba de pît.

Germê perocî yo. Hak qina kerge de pêseno. Milet binê îşkence de. Tayê camêrdî araba ra vecîyay şîy, şîya darê de xo rê nîştê ro. Axirî. Telsiz de qesî kerd, se kerd. Cayê ra ci rê emirê ame, se bî, do guret, cinîke verdaye ra, ma xo rê niştîm araba şîme.

Ambargo henî bî, wendoxê mayê delalî. Ê rocî şêrê, peyser mêrê. Ma ke çik guretêne, hurdî-hurdî mordêne. Êyê ke lîsta destê înan de nameyê xo çin o, ma ra guretêne. Asmêna tepîya dayêne ma. Boye kutêne çîyê werdene, ma gurêtene eştêne kutikan.

Dogan Munzuroglu