Qirkerdişê armenîyan hetê ordîya tirke ra jenosîdo verên ê seserra 20. o. Tirkîya heta nika no qirkerdiş înkar keno. No tertele û qirkerdiş ser o Almanya de nê rojan de yew (ju) fîlmê bi nameyê “Aghet – Yew Jenosîd” weşanîyêno. No fîlmê dokumenterî yo ke muhtewaya xo îfade û raporan yê arşîvanê ordî, konsolos û dewletanê Almanyaya Federale, Dewletê Yewbîyayeyî yê Amerîka (DYA), Swîs, Armenîstan ûêb. ra yeno pêra. Serra 1915 de eskeranê osmanîyan da-1 mîlyon armenîy deporte û qir kerdê bi (ve) çolê Sûrîya.
Fîlmê dokumenterî de îfade û nuşteyê şahîdanê ê wextî hetê kaybazan ra rolê nuştox û şahîdan de qisey û kay benê. Mesela, fîlm de konsolosêde amerîkayij ê Xarpêtî qal keno ke “Her ca de meyît bîy, her ca de, her ca!” Yew ardimkerdoxê doxtorî nuştîbî ke “Her cayê Tirkîya ra armenîy ardîbî pêser, kerdîbî cayêde Sûrîya. Ez ke şîya uca, tena 60.000 kesî mendîbî, pêro mendîbî ro îskeletan. Rîyê înan de ne hêvî mendîbî ne însanîye.”
Cayê topkerdişî de ke ardimkerdox tarîf keno, tena cinî û domanî bîy, pêro merdimî (mordemî) hetê eskeran ra raver ra amey kiştene. Waya mîsîyonarêda swêdije Alma Johansson kî behsê nê çîyan kena, vana “Merdimê armenîyan rê îşkenceyo giran amey kerdene. Zimbêl, erdîşe, bijangî û nenûgê merdiman amey antene. Lingan ra amey darde kerdene. Zafine merdî, tayêne besekerd ke heyat de vindere, ma qayîtê înan kerdê.”
Raporanê sucanê eskeran ra teber kî hetê sîyasetî yê qirkerdişî yeno musnayene. Serkonsolosê alman ê Konstantînopelî (Îstanbul) vano: “Mi Talat Paşayî de qisey kerd, ey ra qayîlnêbîyayîşê xo va. Labelê ey mi ra va ke, ‘Armenî şaro tirk rê tehluke yê, gerek ke ma welatê xo biseveknîme. Ma armenîyan welatê xo de qedênîme. Kes besenêkeno virenîye ro aye bicêro’.”
Fîlm de beno eşkera ke Almanya eksê fikrê şar û konsolosanê xo de sebebê cengê yewin ê dinya ra bi destekdayîşê xo seba Tirkîya serranê 1915 – 1917 de dewam kerdo. Verê ra ordîya tirke modernîze kerdo, tifang û elatanê neweyî daybî ci ûsn. Xeylê eskerê almanî kî zereyê ordîya tirke de gureyê. Gerreyê yew dîplomatê almanî na polîtîka ser o, wezîrê Bethmann-Hollwegî o wext nuştîbî ke “Heta peynîya cengê yewin ê dinya îttîfaqê Tirkîya gerek ke bimano. Armenîy mirenê nêmirenê, wa bo.”
No dokumentasyon hem sucdarîya sîyasetê Tirkîyaya kane û yê ewroyêne û hem kî sucdarî û bêvengîya Almanyaya Federale musneno ra qayîtkerdoxan. Fîlm rojnamevano namdar ê rehmetî Hrant Dînk ra dest keno ci û şahîdanê ê wext ra reseno heta sîyasetkarê Ewropa û Tirkîya.
Fîlm 90 deqayî rameno û hetê rejisorê almanî Erîc Frîedlerî ra amo viraştene.
