Nuştox û kuncnuştox Îlhamî Sertkayayî ra kitabo newe vejîya. Kitabo bi nameyê “Tayê Bihuyîme” hetê weşanxaneyê Roşna ra ame weşanayene. Kitabê mîzahî de 500 tene fiqrayî estê. Goreyê xebera Zazakî.netî, “qismêko muhîm yê nê fiqrayan folklorê kirmancan ra yê la qismêk zî cayanê cîya-cîya yê cîhanî ra yê. Heme fiqrayî bi ziwanêko sade qisey benê.
Na aşme bi kitabê Îlhamî Sertkayayî weşanxaneyê Roşna ra hîrêna kitabî zî vejîyay.
Cêr ra vateyo verên ê kitabî wanîno (© Roşna):
[divider] [/divider]
QESEYA VERÊNE
Tenya şarê ma ney, zafê şaran gama ke wazenê qesey bikerê, zafane mesajê xo ebe jû fiqra danê. Ge-ge qesa “bi şekir birîna” la zafêrî ebe jû fiqra dest pêkena.
Fiqrayî leteyêde edebîyatî yê. Hem bi fekkî hem zî bi nuştekî estê. Seba ke edebîyatê ma mîyanê astengîye de bîyo, înkar û qedexe bîyo, coka raver nêşîyo, bitaybetî warê nuştekî de tepîya mendo. Edebîyatê ma tewr zêde fekan ra weşîya xo ramita. Yarenîyî zî bi edebîyatê fekkî heta ewro ameyê. Mi na xebate de goreyê xo ra tayê yarenîyî edebîyatê fekkî ra vîyarnayî edebîyatê nuştekî ser. Çike “qesa şona, nuşte maneno”. Bi vateyode bîn, mi waşt seba ke dewlemendîya qeseyî “meşoro û memiro”, mi yarenîyî bi nuştiş qeyd kerdî. Kitabê destê şima de panc sey fiqrayî estê. Mi qey dest bi nê karî kerd? Mi dî ke warê nuştekî de yarenîyî zonê ma de zaf şenik ê. Edebîyatê şaran de yarenîyî cayêde muhîm gênê, bi nê fikrî mi dest bi na xebate kerde. Yarenîyê ke zanînê, mi waşt ke tenya qal û qesa de memanê, vîndî mebê. Yarenîyan de hem mesajî estê hem zî huyayene esta.
Her şar yan zî heta ke her kes seba yarenîyan tewirêna huyeno. Mavajîme, mentîqê huyayena jû şarî ebe şarêde bînî jû nîyo. Mesela, jû yarenîye seba jûyê fransijî sebebê huyayene bo, beno ke seba jûyê îskoçyayijî sebebê huyayene nêbo. Yan zî jû yarenîye ebe jû zonê bînî bêro vatene, beno ke “yarenîya” xo hîs nêbo. Bêşik wendoxê ke nê kitabî biwanê, vînenê ke yarenîyî tenya yê şarê ma nîyê, yê welatan û şaranê bînan zî tede estê. Coka
qismêk yarenîyê şaranê bînan ke mi çînitî we û dekerdî mîyanê na xebate, mi goreyê mentiqê huyayena şarê ma çarnayî zonê ma ser.
Tayê nê yarenîyan ez bi xo şahid bîya, tayê mi nas û dostan ra heşnayî, tayê zî mi mîyanê edebîyatê şaranê bînan ra arê dayî. Mi name nêda yarenîyan, tenya cîya bi cîya nuştî. Beno ke wendoxî “tayê” ney “zêde” huyenê la ancî mi va, wa nameyê na xebate “Tayê Bihuyîme” bo. Qey? Çike yarenîye bi xo ebe mesajê huyayene yê û bi zonê xo huyayene, huyayena tewr rindek a.
Mi çiqas beşe kerdo, wendoxî çiqas huyenê, êdî wendoxî zanenê. Mi nuştî, wa wendoxî zî biwanê û bihuyê. Ez wendoxan rê şabîyene û huyayene wazena…
Heval, nas û dostê ke derheqê na xebata mi û nê yarenîyan de mi de qal kerdo, piştî daya na xebate, ez înan rê minetkar a.
Voorburg, 16.09.2013
Îlhamî Sertkaya
Îlhamî Sertkaya, Tayê Bihuyîme, Weşanxaneyê Roşna, Dîyarbekir 2014, 148 rîpelî.
Adresa waştişî: rlezgin@hotmail.com
