Tayê kesê ke hona manaya çekuya zonê dayîke û manaya çekuya lehçe nêzanê ya kî manaya çekuya “zaza” û “alfabeya zazakî” nêzanê, vaştê ra dawa zazatîye kenê. Piştîya xo ozna re hukmatê AKP û şarê xo rê dişmentîye û nêheqîye kenê. Xora hukmatê AKP kî ere nê firsentî cêreno. Ma gere nê firsentî nînan dest nêdîme. Fikrê nînan, zîhnîyetê nînan şarê ma lete-lete kerdene û jumînî ra cêser fîşten a. Bi fêl û emelê xo yê xirabinî nêwerteyan ra cêrenê û xirabîye kenê werteyê miletî. Rinda nînan ma rê çin a, çin a.
Hona ke raya nêrzdîya nê xususî de çi ferz û muhîm o, gere bêrone kerdene. Ma gere pêro pîya gamêda henî hewle bierzîme ke wa nê kayê dewlete yê ke şarê ma ser o yene kay kerdene, nê kayî bêrêne rijnayene. Raştî kî nê kayê qilêrin ê ke verba çimanê ma de yenê kay kerdene, ez bi xo peynîya nê kayanê qilêrinan rind nêvînena.
Seke yeno zanitene, wezîrê perwerdeyî Omer Dînçerî edi Unîversîteya Çewlîgî de, aşme-di aşmî naye ra ver, tayê çî ardîbî ra zon û vatîbî “Kirmanckî (Zazakî) zonêde cîya wo” û nêzana xeta kerda, nêzana çi, nêzana se bîyo… qesey kerdena xo nîya dewam kerdêne şîyêne.
Yanî, nê kayî bi zanitene yenê kay kerdene. Senaryo ke hetê dewlete ra nivisîyaybî, no senaryo çi heyf ke hetê rektoranê Unîversîteya Çewlîgî ra kî ame kay kerdene. Zonê ma û kamîya ma ser o dewleta tirke senaryo kena hazir û bi şarê ma kî dana kay kerdene. Nê kayê xo yê qilêrinî kerde rêze û bi keyfê xo hem kî goreyê waxtî, goreyê cayî, goreyê rewşe nê kayan dana kay kerdene. Zê her waxtî oncîya bi zanitene, bi dek û dolabanê xo û bi rayêda bîne wazena şarê ma lete-lete kero. Bêbextîya ke hetanî nika zonê ma rê, kamîya ma rê, miletê ma rê kerde şenike nîya, na ray kî bi nê husilî cerebnenê.
Mordemî ke derheqê çîyê de qerar guret, gere raver o çî ser o kî hîra-hîra rind bifikirîyo. No derheq de kamî çi nuşto, kamî se vato, gere reyê rîpelanê tarîxî de nîyado. Ewro êndî dezgeh û komelê ma estê, qey nînan ra nêno pers kerdene? Hondayê xizmetan amey kerdene, hondayê emeg û kede ameye dayene, qey no xizmet ra îstîfade nêkenê? Hela zahmet ke nêbo, reyê rîpelanê tarîxî de nîyado, hela zahmet ke nêbo, reyê dezgeh û komelanê ma ra pers kerone, hela zahmet ke nêbo, şarê ma ra reyê pers kerone, hela zahmet ke nêbo, der û dormê xo ra reyê pers kero…
Çik o û çi taba wo?
Kam o û kotî ra amo?
Zonê dayîke çik o?
Lehçe çik a?
Se amo û şono kotî?
Senî hal der o û qey no hal der o?
Kamî ard nê halî?
Qey ard nê halî?
…?
Tawa pers nêkenê. Çunke weşa xo nêşona, coka. Çunke qilêrê rîyê xo vecîno awa zelale ser, coka. La kam se vano wa xo ra vaco, nê nexşê nînan bi zaniten ê. Bi seserran o ke nê kayê nînan nîya berdewam kenê. Dek û dolabê nînan nêxelesînê. Nînan de heq bas nêkeno.
Verba nê îmha û înkarkerdiş de, verba nê asîmîlekerdiş û lete-lete kerdîş de vengê xo, qeweta xo ju kerîme. Bitaybetî kî kedkarê man ê ke şew û roje seba raxelesîyena kirmanckî sereyê xo dejnenê, no xusus de gere gamanê hewlan bierzo ke wa bêbextî kî rind bizanê ke çi çik o.
Honde emeg û keda ke seba zonê kirmanckî ama kerdene, çi heyf o ke na kede xo ver de nêvînenê. Vînenê, vînenê la weşa xo nêşona, coka. Halbo ke na kede zê xizna wa. Na xizna ra îstîfade nêkenê, vaştê ra fasadîye kenê werteyê miletî.
Zonê ma kirmanckî mi ra gore hîrê derbê zinarî guretî. Derba tewr girane asimîlekerdoxan ra gurete. Derba dîyine çi heyf ke şarê man ê kirmancan ra gurete. Derba hîrêyine kî zazayan ra gurete.
Seke mi sere de kî da kifş kerdene, tayê kesê ke hona manaya çekuya zonê dayike û manaya çekuya lehçe nêzanê ya kî manaya çekuya zaza û alfabeya zazakî nêzanê, vaştê ra dawa zazatîye û zazakî kenê. Naye kî bi dişmenê xo pîya kenê. Nê kesî hem kî ewro cayê zê unîversîte de rektorênî kenê.
Ewro mordem piştîya xo biozno re hukmatê AKP û şarê xo re dişmentîye û nêheqîyênî bikero. Na çiqas raşt a? Qa derdê ma giran o. Derba tewr girane kî nînan daye şarê ma ro û zonê ma ro. Armancê nînan û armancê hukmatê AKP xizmet kerdene nîya. Xora xizmet kî bi no qeyde nêbeno. Yanê mekteban de bi dersa weçînîtene, nêzan bi çi, bi nê sîstemê nîya xerepîyayî xizmetê perwerdeyî nêbeno. Eke raştî kî wazenê xizmetê perwerdeyî bikerê, raya nê xizmetî kî qet bêguman mekteban de “Bi Ziwanê Dayîke Perwerde” vinîtene ra vêrena ra.
Yanî, mekteban de bi dersa weçînîtene xizmetê perwerdeyî yê ju zonî nêbeno. No xizmeto nîyanên o kî ma rê lazim nîyo. Şima ere xirabîye cêrenê. Xora bi firsend cêrayêne, bi fîtne û fasadîye şarê ma lete-lete kerdene û jumînî ra cêser fîştene, bi fêl û emelê xo yê xirabinî nêwerteyan ra cêrayene û xirabîye werteyê miletî kerdene şima cayê nêresenê û çîye kî hel nêkenê.
Şarê ma ra ricaya mi û dexaletê mi a wa ke nê kayanê qilêrinan ra dûrî vindero. Armancê dewlete kifş o. Ma gere verba zulmî de, verba nêheqîyênî de. verba nê kayanê qilêrinan de pîya mucadele bikerîme û leweyê dişmenê xo de ney, leweyê şarê xo de, leweyê qomê xo de, leweyê miletê xo de ca bicerîme.
Na mana de ez kî Roja Ziwanê Dayîke ya Cîhanî fîraz kena!
