Xeylê sermayegozarî semedê tersê enflasyon û krîzêde fînansî ra hîna pereyê xo kenê emlak, ban (bon), zerrn û sêm. No semed ra erja nê çîyan her roje rekorêna şiknena.
Dewleta Çinî mesela wayîrê rezerveyêde hîrê trîlyonî zerrnî yo û hîna wazena ke sermayegozarîya xo madenanê erjayeyan û pîyaseya enerjî de bivirazo. Tena zerrn ney, dinya de madeno dîyino erjaye sêm o. Coka Çîn kî xeylê sêm herîneno.
Henî aseno ke bawerîya Komara Çinî bi dovizanê dugelan (duwelan) jê (sey) Euro, Paund ya kî Dollar çin a, aye ra zaf konzervatîf madenanê biqîymetan herînena. Erja sêm mabêbê ju (yew) serre de bîye hîrê qat û di serran de vejîyaya 4,5 qat. Di serran ra raver fîyatê ju (yew) onsê sêmî 10 Dollarî bî, nika dorê 50 Dollarî der o.
Vayaya zerrnî kî rekorêde newe şikit: 1.519 Dollarî. Semedê nê vejîyayîşê çîpî yê zerrn û sêmî ra pisporî vanê, gerek merdim (mordem) baldar bo ke pîyaseyî ser de meşêrê û fîyatî xafil de biginê war ro. Rezîstansê grafîkî 70 Dollarî yo.
