100 rojî hêzanê artêşa tirke taxa Dîyarbekirî ya tarîxî wêran kerde, nika dewleta Tirkîya qerar da ke %60 yê Sûr bêro îstîmlaq kerdene.
Goreyê rojnameyê dewlet ê resmî ra, 18 taxê Sûrî yê ke tede têkewtiş estbîyî, do îstîmlaq bibê. Melumat ra gore 363 mintiqayî, pêro pîya 6.300 parselî, do neql bibê bi Wezaretê Emlak û Pawitişî yê Milî. 18 banî kî bêrê rijnayene û banê neweyî herinda înan de virazîyê. Melumatê dewlete ra gore wayîrê emlak û banan tezmînat cênê. Demêde kilm de wezaret 162 parselê ke pêro pîya 135 hektar ê, înan neql keno Komîdareyê Xaneyan (TOKÎ). Qerar ra gore, peynîye de pêro şaristanek do bikewo destê TOKÎ. Taxê ke îstîmlaq benê, nê yê: Abdaldede, Alîpaşa, Cemal Yilmaz, Camîîkebîr, Cevatpaşa, Dabanoglu, Hasirli, Înonu, Îskenderpaşa, Lalebey, Malîkahmed, Ozdemîr, Silêmangazî, Savaş, Şemxane, Zîya Gokalp, Koşkler û Bajaro Newe.
No “qerarê îstîmlaqî yo lezgîn” ra gore banê beledîya kî keweno destê dewlete. Hemserekê şaredarîya şaristanê girsî Firat Anlî no derheq de va ke hedefê dewlet o ke na mintiqa de êdî kes nêciwîyo. “Nê cayê ke îstîmlaq benê, tede banê şaredarîye û warê pêroyî estê. No yew darbeyo sîvîl o. Armanc no yo ke kes êdî Sûr de nêciwîyo û nîya Sûr bibo yew hepisxaneyo rakerde.” Sereka şaredarîya Dîyarbekirî Gultan Kişanak derheqê nê qerarê dewlete de va ke “Sûr de pêro pîya 7.714 parselî estê, nînan ra 6.300 teneyî îstîmlaq benê. Ê parselê ke manenê, xora ya verê cû îstîmlaq bîyî ya kî raye û kuçe yê ke hewce nîyo îstîmlaq bibê. Yanî, nîya pêroyê Sûrî keweno destê dewlete. (…) Şarê Dîyarbekirî ney qebul nêkeno.” Yewna taybetmendîya qerarî yo ke hemwelatîyî tezmînato zordarî cênê, yanî besenêkenê bi xo fîyatê parselan weçînê. Kişanak ra gore no xespkerdişê mal û milkê şarî yo.
Sûr lîsteya UNESCO de sey mîrasê dinya yo tarîxî qeyd bî. Kanûna 2015 ra bi nat qedexeyê tebervejîyayîşî û pêrodayîşî bî qederê Sûrî. Sey netîceyê pêrodayîşan, xeylê bananê tarîxîyan zerar dî. Siro ke aşma şibate de Erebîstanê Seûdî zîyaret kerdêne, serekwezîr Ahmet Davutogluyî dabî zanayene ke dewlete plan kena ke Sûr restore bikero. La bi qeraro newe bî eşkera ke herinda restorasyonî de îstîmlaq û tirkkerdişê Dîyarbekirî plan beno.
