Serrgêra 100. ya jenosîdê armenîyan a

Ewro serrgêra 100. ya jenosîdê şarê armenîyan a. Serra 1915 de osmanîyan 1,5 mîlyonî armenîyî qir kerdî. Komara Tirkîya nê kerdişan hîna înkar kena.

Armenîstan de jenosîd bi merasîmê vîlikan ame yard kerdene. Tede welatanê dinya ra serek, serekwezîr û serekkomarî beşdar bîyî. Bitaybetî Almanya sey welato peyên qirkerdiş sey jenosîd qebul kerd. Parlamentoyê Almanyaya Federale binê rîzîko de ke têkilîya xo bi partnerê xo yê tewr girs ê tîcaretî bixeripîyo, ancîya çekuya jenosîdî xebitnaye. No sîyasetê Almanya de vurîyayîşo biehemîyet o.

Serekkomarê Tirkîya Tayyîp Erdoganî va ke o dejê armenîyan kî pare keno, la îzahatê ey ra gore qirkerdiş jenosîd nîyo. Serekkomarê Fransa François Hollande û yê Rûsya Vladîmîr Putîn kî paytextê Armenîstanî Erîwan de beşdarê merasîmê yadkerdişî bîyî. Hukmatê Fransa serra 2001 de jenosîd qanûnî qebul kerdbî. Serekkomarê Armenîstanî Serzh Sarksîyanî qiseykerdişê xo de va ke “Qebulkerdişê jenosîdî seba wijanê însanîyetî û edaletî û duştê nefretî de serkewtişêk o.”

Parlamentoyê Ewropa kî qirkerdişê 1915 sey jenosîd name keno. Ney de pîya, Papa Francîsî vateyê Ewropa tesdîq kerdî. Sey reaksîyon, Tirkîya sersefîrê xo Vatîkan ra ant peyser. Welatê bînî, sey DYA, wina nêkerd. Partîya HDP ra kî serrgêra qirkerdişî yad bîye. Seba naye Îstanbul de yew nûmayîş ame viraştene.

Têkilîya dîplomatîke mabênê Tirkîya û Armenîstanî de hîna çin a. Goreyê versîyonê Tirkîya ra, xeylê armenîyê xiristîyanî wextê cengî de partîzanî bîyî û coka merdî. La jenosîd nêbî. Tirkîya îddîa kena ke kampanyaya organîzebîyaye seba qirkerdişê armenîyan çin bîye. Aşma gucige de Armenîstan, yew welato feqîr bi nufusê 3,2 mîlyonan ke bi desserran parçeyê Yewîya Sovyetan bî, parlamento de Peymana Aştîye bi Tirkîya peyser ante. Nîya planê DYA ke nê di welatî bêrê werê, xeripîya. Çi ke esto roja çarşemîye Sarksîyanî da zanayene ke o hazir o têkilîya di welatan rast bikero. Seba naye qet şertan kî ronêna.