73 serr ê ke ma xo vîr ra nêkerd, nika kî xo vîr ra nêkenîme
Muhsîn Batur kitabê xo de ke serra 1985 de ame çap kerdene, nîya vano: “Roja rojan ma rê emrê ame. Pê tren şonîme Xarpêt, uca (uza) ra kî perwerde ra tepîya şêrîme cayo bi nameyê Dêrsimî. Raywanîya ma ya trenî zereyê vagonanê serkerdeyan ê barkerdişî de ke tede 40 kesî cayê xo pare kerdêne, bi tewirêde zaf prîmîtîf û çetin vêrdo ra. Pêşê koyanê Xarpêtî ra tenê dûrî ma ordîgehê xo binê xeymeyî de na ro û demê ra dime hereket kerd verê xo raver ra da hetê Pêrtage. Di aşmeyan ra zêde ma wezîfeya taybetî kerda. Ez wendoxan ra ozrê xo wazena ke zerrîya mi qalkerdena ê çîyan ra ke o taw qewimîyayê, bîya tenge.”
Însan nêwazeno ser o bifikrîyo ke na raywanîya prîmîtîfe û bi (ebe) şertanê zoran ke efserê dewlete Muhsîn Batur û 40na kesî kotîbî ci, seba dêrsimijan ameybî ra çi mana. Seba înan nê vagonê bi zor ra pirrkerdeyî wa teda, dej û tersêde çetin bîy. Vêşan û têşan bîbîy. Ê surgunbîyayê Dêrsimî ke nameyê hedefê înan serê ê vagonan de nusîyaybîbîy, ê dêsimijê ke seba înan peroj û peşewe kotîbî têwerte to, hetta mecbur mendîbîy ke îhtîyacê tuwalatê xo zereyê ê vagonan de bikerê. Seba peysermendeyan şiware, hesîr û neçarîya tenge mendîbîy. Dêrsimijî wextê xela û qîyametî de ciwîyayêne.
Verê, raporan dest kerdîbî ci, dima qanûn ame vetene. Verê, vatê medenîyet, dima gil û koyan bi eskergehan bîyê pirr. Verê, planê harekatî amade bîyo, dima qirkerdiş dest kerdo ci. Dêrsim harekatêde bêmerhamet virazîyaybî. Çîyê ke wijdanê însanîye kerdê qilêrin, amey kerdene. Dewe bi dewe, mezra bi mezra binê vateyê surgunî de ardê pêser, ê kurdê Dêrsimî bi la girê dayê û pê makînayan tertele kerdê. Zav-zêçî, cinî û camêrd, pîl û qij ferq nêkerdîbî, pêrune ser qersune daye varnayene. Serekî lerze-lerze day mehkemeyan ver eştî ra dare. Zafê dêrsimijan cayê xisimanê xoyê qirkerdeyan nêzanenê. Ju (yew) mezela ke ser o minete bikerê, ju (yew) kemera ke ser o çila racifîyê, çin a.
Çar serr ê ke ma jê (sey) MASAP, seke ma serê mezaranê nêzanayeyan der îme, Îstanbul de her serre reyê yenîme pêser, muman fînîme ra ci û nîyaz kenîme vila. Merdeyanê ma dime şiware, lawike, deyîş û şîîranê xo wanenîme. Vanîme ke rîpelo qilêrin ê tarîxî ra êndî raxelisîme. Dêrsim de kay nêame kaykerdene, dejê girsî amey dîyene. Keso ke biwijdan o, nê dirbetan newe ra ranêqilaşneno, wa biceribno ke bibo meleme. Û melemebîyene dêrsimijan rê musnayîşê cayanê mezaran yo. Çike dêrsimijî wazenê ke mumanê xo uca (uza) racafîyê, wazenê ke nîyazê xo mezaran ser o vila bikerê.
Ma vanîme ke yê her şarî dejêde nîyanên esto. Nê dejî serd ê û însanî ci ra serd de çînê. Çiman de jê (sey) xof (xewf) nişenê ci, qet nêvejînê. Henî nişenê ci ke înanê ke naye dîyê, mecbur manenê ke no ters reyde pêro weşîya xo biramê. Vurîno beno jan. Vêreno ra doman û tornan. Nê rojî rojê sîya (şîya) yê, rojê hesîran ê. Ma ke hesîranê xo rê wayîr vejînê, wazenîme ke dejanê Dêrsimî ra şayî û hêvî bîyarîme meydan. Sirf na ya ke ma wazenîme bikerê.
MASAP (Munzur Aydın ve Sanatçılar Platformu – Platformê Roşnvîr û Hunermendanê Mizurî)
Çarnayîşê kirmanckî ser: DêrsimInfo
