Maya xo ra – Îlhamî Sertkaya

Dayê;

A roje, ‘Roja mayan bî’. Ez zanena ke, ti na roje ne zanena, ne zî ti hayrê ci nîya. La ez se bikerî ke ti reyna a roje xorî bi xorî kewta vîra mi. Mi rojanemyan û kêyepelgan kerd, nusneyan wend, zafîne qalê mayanê xo kerdêne, na ‘roja mayan’ fîraz kerdêne.

Mi xem kerd, mi xo sêwî hîş kerd.

Kemera serrana ke serê derdanê mi de vinete bî, mi nêlewna. Rayîrî, xerîbîye, durîtîye, hesrete, bê zon, lal, kor, serrê mi de vinetebîy. Ti verê çimanê mi de bîya. Virara to ya nerme, destê to yê germî, zerreyê mi miştî kerdêne.Vengê to, goşê mi ra tarixa lornayene vila kerdêne. Temezîya to ya sipîye , vayê vîndîkerdene vîndî kerdbî, sarreyê to sîya girêdayebî.

‘Roja mayan fîraz bo’ vatêne têlevîzyon de ju xanime. A xanima ke, to zonê aye fam nêkerdêne. Camekanê têlevîzyonî de domanî vecîyayî, mayî vecîyayî. Mayan û domanan, bi şabîyene, qalê na roje kerdêne. Înan şabîyene ra berbayî, ez hesrete ra.

Ti vajê mi ‘çimsîyena înan nêkerd’? Ma ez qey xo bixapnî dayê? Willay mi înan ra ‘çimsîyatîye’ Kerde.O ca de ju lajeko xort, ‘ mi ju serre ya ke maya xo nêdîya, na roje ame leweyê maya xo’ vatêne. Ê yê ke dorme de bîy çimê xo bîyî hît. Ma înan ke hesreta min û to yê dergin û derdinî bizanitêne?

‘Veng meke, kes mezano’ mi va xo bi xo. Eke bizanitêne se bîyêne ti vajê? Maya mina delale! Hesreta mina hîris serre! Qet çîyê zî nêbîyêne. Ne xem, ne xîyal, qet çîyê to mi ra nîyardêne, ne zî mi to ra berdêne.

Ma, sêwîyê na Dinya yîme. Hesrete, zaf serdin a dayê. Rengê xerîbîye çîn a. Çimê ma de, pukeleka bêvenge, zerreyê ma de, astoro ke asparê xo dêm do, zê xêxan gêreno. Mîyaz û nîyazê to, zê teberikê to yo ke binê linganê eskeranê Tirkan de bî, awe ra şîyî. Wijdan, şewqet, meramet, sarreyê xo girot û tarîyê şewanê Çewliğî de vîndî ra bîyî. Ti kewta rayan. Keberê hepisan û şukanê xerîban de, to porê xo seba domananê xo, kerd sipê. Domanê to vila bîbîy. Her ju domanê to cayê ra şîbî. Rojê to bîbî şîya, hewnê to bîbî ser û bin. Xalîyê to dirîyayî, sandiqê to şikîyayî.Çimê to yê bêhewnî ra, çend zimistan vîyartî, çend payîzê xeberê sîyayî. Kilamî şerm kerdîy, vateyî bêmecal mendîy. Sêneyê to de, têyrê bê hêlînî, bêvengîyanê xo rişnayî. Adir rişîya çîmugê to de. Axu kewt sodiranê to. Locina to ra, vengê lorîne verba asmên berz bîyêne.

Dayê;

Serxoşê Tirkan, berdoşê qanunan, bextê ma ra bîbî ‘qederê memurê ma’. Bext, bîbî sîya. Dem û dewran, ma ra pankerdene, xem, vila kerdêne. Xezeb kewtbî para to, cîgera mi!

Kitabî, kaxetî, qelemî, zonê to, vengê to, derd û merezê to nêzanitêne, nênusnêne. Ti, welatê xo de, bê welat menda. Xîyalê to, omidê to, zê temezîya to ya barîye, roje bi roje dirîyêne. Rojî bîyî serrî, serrî bîyî awa çemê Çewligî, verba vîndîbîyene vîyartêne. A vîndîbîyene de, sîndorê zerrîya to, tarixa tenyatîye, girs û giran kerdêne. Ebe ê barê giranî, mabênê adiran û xeman de ti suzîya, ama na roje.

Ti nika a şuka girse de, ju kilama derg a ke, vengê xo ra vîsîya, vate yo ke wayîrê xo kerdê vîndî, henî melun a.Şaîrî şîîranê xo, ti, derdanê xo munena nika. Gilê xîyalê to de, serê derdanê kanan de, hesretê neweyî.

‘Roja mayan a’ vatêne a roje.

Yanê ‘roja to’. Mi şerm kerd ke ez nayê to ra têlefon de, vajî dayê. Bêveng menda ez. To roj nêdî ke!

Ez se to ra neyê vajî? Se roja to fîraz bikerî? Roja ma hîna nîyama dayê. Wexto ke ez biresî to, to ke mi reyna kerd virara xo, destê to ke sarreyê mi mistî kerd, hêstirê to ke porê mi hît kerd, a roje, roje to ya, ez zanena.

Heya, a roje; hesreta derge qedîna, a şewe, astêrekî asmênê zerreyê to de birqîne.

Vengê zonê ma yo ke mi to de emanet giroto, zonê ma yo ke mîrazê kamîya ma yê derbin û derdinan ê, o ca de pêro bendanê înkar û şitheramîye dirnenê.

Ez to ra çiqas vajî ‘xem meke’, ez zanena ke xemê to xorî û giran o. Xemê to bîyo ko, Porê to bîyo tîja payîzî. A roja girse ke bêro, hêstîrê ma kunê têmîyan, hesreta zerreyê ma vecîna, teyrê şabîyene wanenê. Ti, mi ra a kilame vana, ma vindenîme, zerreyê ma qesî kenê. O wext ez to ra reyna naye vana;

‘De vaje dayê, to çi dî, çi nêdî’ qesî bike. Ti mi ra naye vana;

‘Vinde lajê mi vinde! Vinde ez vêşanê to ya, têşanê serran a.Vinde ez bi mirdîya xo, to ra hes bikerî’

Ma vindenîme, kemera sebrî şikîna, bena hezar lete. Sebir şerm keno, mixenetîya ke binê perda qaşo ‘medenîyetê kutikîye der a’ ebe ‘qardeş û mardêşîya xo, ebe birlig û dirlîgê xo, ebe geldim û gîtimê xo’, ebe qefçil û qilêrîya xoyê înkarî, wisarê ma de, def benê şonê.

Ne xem, ne hesrete, ne xîyalê serdin û merezî, ne xerîbîye o wext.

Heya maya mina ke zê zonê xo adirê derdan û merezan der a! Heya maya mina kibara ke, hesreta serran ra înad, pay ra wa! Çimê to nîşanê zonê mi, destê to mi ra teberik ê.

A şuka girse de, mabênê sixletîya ke qilêrê înkarî vila keno, ti na sixletîya qilêre de, fireqetîye û zelalîya kamîya ma wa. Waxto ke esker û berdoşê înkarî, ê şewanê Çewligî de erişê kêyî kerdêne, verba înan o qîrayîşê to, o vengê to, koyan, welatan, sîndoran dirna, amebîy goşê mi. To tenekeyê gaze û adir ardbî verê înan, qîrêne;

-Ero bigêrê ero! Bigêrê bivêşnê, ma şima de raxelesîme!

Heybetê to ra berdoşê înkarî tersayî. Zonê to fam nêkerdêne. Tirkî to ra vatêne;

-‘No çik o? Ti vana çi’?

Cuwabê to, protestoyê hesreta ma bîye;

-Ero ez vana bigêrê bivêşnê, hero! Ero al yax ero! Ero al yax,yax!

Hesreta mi dayê!

Destê to, zê teberik, lew kena dayê.