Akademîya Îtîqad û Kulturê Dêrsimî (DIKD) seba serrgêra dardekerdişê Seyîd Riza û hevalanê ey Mamekîye de ju (yew) panel bi (ebe) nameyê “Terteleyê Dêrsimî, Seyîd Riza û 1937-1938” viraşt. No konferans de parlamentera BDP Gulten Kişanak, DTP ra Cemal Coşkun, nuştoxo dêrsimij Faîk Bulut, torna Seyîd Rizayî Zelîha Polat, partîyê sîyasî, komelî, sendîkayî û xeylê goşdarî beşdar bîy.
Faîk Bulutî qiseykerdişê xo de va ke bi terteleyê Dêrsimî ra dewlete waşt ke ju (yew) komelo bê nasname û bê tarîx bivirazo. Vatena ey ra gore no sîyasetê çinkerdişî hîna dewam keno. “Serranê peyênan de ma vînenîme ke dewlete kincê neweyî pay kerdî. Şarê Dêrsimî ra vana ke şima kurd nîyê, şima ‘zaza’ yê. Heto bîn ra kî propaganda kenê vanê, şima Xorasan ra amey, kalikê şima tirk ê. Nê wazenê ke şarê ma lete bikere, mezgê înan bişanê têwerte ro û sîyasetê asîmîlasyonî bi nê metodan lerze raver bîyarê. Tarîxnasanê osmanî û bîzansijan zemanê xo de nuştîbî ke îtîqad û lehçeyê Dêrsimî Lorîstan, Îran ra amey û uca (uza) hîna jê (sey) ‘Kurdîstan’ ameyo name kerdene. Na rastîyêda tarîxî ya.”
Faîk Bulutî ra gore ju (yew) kombîyayîş de ke hetê Unîversîteya Tuncelî ra ame viraştene, polîtîkaya înkarkerdiş û xapênayîşî bellî beno. Bulut: “Tayê hîna wazenê ke mezgê kurdanê Dêrsimî bişanê têwerte ro û tarîxê înan bivurnê. Naye sempozyumê Unîversîteya Tuncelî de zaf rind yeno dîyene. Ju (yew) nuştoxo îranij vano ke qizilbaşîye îtîqado tewr xirabin o, çike a dewamê îtîqadê zerdeştî yo. Îtîqadê Dêrsimî 1000 serran ra kan o û dewamê îtîqadê kanî yê kurdan û Îran, yê zerdeştî yo.”
DTP ra Cemal Coşkunî kî qisey kerd û va AKP hetê ra vana wextê hukmatê CHP de 50.000 dêrsimijî qir bîy, labelê heto bîn ra kî no qeseyan ser o nişena, naye sirf seba sîyasetê xo xebitnena ke CHP ser ra dêrsimijan xo rê îkna bikero.
Qeseyo peyên yê Gulten Kişanakî bî, va ke seba ke 1937-1938 de jenosîd estbîyo, AKP wazena ke sîyasetê xo no dejê dêrsimijan ser o bivirazo: “Îta (tîya) ra ancîya (onca) veng dana ke kes dejê ma ser o sîyaset mekero. Kesê ke no sîyaseto qilêrin kenê hurê, eke biwijdan arşîvê dewlete kenê ra, mezelê Seyîd Riza û hevalanê ey, domanê ke o taw bîyê vîndî, yenê dîyene.”
A. ROZE
Rozake ez amu riye dine
A roze cinebo.
sewede ju lazek peda bi
a seweki cinebo
Heq corde i persmekero
Rosta asme i sermedo
siya swedw Taride bimano
Kes ire wayir mewejiyo
hewr birejiye sere di
laser ligi de bimano
Adir kilede biveso
roza di tingu taribo
mugurbe de rayadi zulemetebo
asma”ne serede riyedi mehuyno
mordena rozu ho wirabikero
roza tengede i lanetkere
Rosta tiz biceriyo
sunde astarey taribe
sere sodir fecir meweno
raya didergebo,tengebo
wahtoke o peda biyo
wazo a rozeki cinebo.
Not. kamke Dersim ser kirmanciye ser hile keno peyniyadine ki na bubo.
IMAMSEN
hollanda
Faik Bulut zaf rind u bakil qesey kerdo. 1938 ra tepiya sare ma bi siyasete asimilasyone planene dewleta Tirkiy ame kaykerdene. Her cade bi parce parce. Tene kamiya nasnemeye xode ni. Ideolojidek Dersim de hondey tene partiy amey werte. Bon biray ra bonc ideolojiy vejiy bi. Gerekeke na newesiye hete sosyologene ma biyero cigerayis. Tirkiya metode xoye pörüne vazenoke ma parcey kero. DInya de no niyaro, sari ke bi parcey sone bine girmika miletune binen.
Jü qeseye mik sereke BDP Demirtas wo. Birez Demirtas sima jü hefte ke her roz vane ke BDP gerekeke bi cepgiri biyero telewe u verba AKP vindero. Kam ney gosune simara vatke sima her roz ney vane. Pare raye cepgiri 1-2 % r jede niyo. Sima caye siyaseta, xoseriya, azadiye jü milet ane bene kene dime cepgiri, yaki dime kemalisti je CHP. 40.000 hazar cenci caye merd? Na semeda? Ez simara van, qeseye sima qe qayile cence Kurdi nisono. Endi tene biyere xo ser u siyaseta xoseriye viraze.