Rojanê 8. û 9. nîsane de Unîversîteya Bîlgî yê Îstanbulî de konferansê “Ronayîşê Aştîye” virazîyayo. Mewzûyê bingeyênî yê konferansî “Lejkerdiş ra bi aştîye”, “Ronayîşê heyatêde zafziwanî û zafkulturî” û “Raya Aştîye” bîyê. Naye de panalê mewzûyê zafziwanî (zafzonî) û zafkulturîye de Fînlanda ra ziwanzane Prof. Dr. Tove Skutnabb-Kangas derheqê jenosîdê zonan (ziwanan) qisey kerd û va ke Tirkîya de hîna duştê kurdan de jenosîd yeno viraştene.
Panel de zanyar û akademîsyenî jê (sey) Adalet, Axaoglu, Murat Belge, Abdurrahman Dîlîpak, Gençay Gursoy, Tarik Zîya Ekîncî, Unîversîteya Roskîle ra Prof. Dr. Tove Skutnabb-Kangas, Unîversîteya Stokholme ra Prof. Dr. Carol Benson û Unîversîteya Delhîya Newîye Jawaharla ra Ajît Mohanty beşdar bîy.
Bitaybetî vateyê Prof. Dr. Kangas bala çapemenîya kurdan ante (onte). Kangas qiseykerdişê xo de da zanayene ke sîyasetê dewleta Tirkîya de kurdan ser o jenosîdo sîstematîk yeno kerdene. Va, “Tirkîya naye de sîstematîk goreyê mana û tarîfê mîyanneteweyî ra panc (ponc) usûlê jenosîdî kurden ser o xebitnena. Na rewşe zerarêde girano ruhî dana. Wexto ke zono (ziwano) serdest beno zonê (ziwanê) perwerdeyî, no beno sebebê marjînalîzasyono sosyal, psîkolojîk û ekonomîk. Ewro nê pêro çîyî Kurdîstan de benê. Bitaybetî wendegehanê rakewtişî de alkolîzm, întîhar, ensest û şidet naye ra yenê. Sebeb sîstemê perwerdeyî yê nocayî (nazayî) yo.”
Aye ra kî dot Prof. Kangas derheqê sîstemê perwerdeyê zafziwanî de qisey kerd. Firkê aye ra gore, eke Tirkîya de tirkî ra teber zonanê (ziwananê) bînan de kî perwerde bêro dîyene, welat parçe mebo. Labelê sîstemo nikayino resmî zerar dano mezg û ruhê kurdan ke merdim (mordem) tîya (îta) şikîno qalê jenosîdo lenguîstîkî bikero.
