Badê ke rêxistina radîkal a îslamîstan Dewleta Îslamî ya Îraq û Şamî (DÎÎŞ) hêrişê xo de tayê qisimê Mûsilî girewtîbî, şaristanê kurdan Kerkûk kî binê tehlukeyê DÎÎŞ de bî. Coka pêşmergeyî kewtî Kerkûk şaristan ard binê kontrolê xo. Melumatan ra gore Xaneqîn, Kerkûk û nêzdîyê Mûsilî de hêzê pêşmergeyan estê. Spîkerê pêşmergeyan Jabar Yawerî no derheq de va ke “Kerkûk seranser binê kontrolê pêşmergeyan der o. Na saete de şaristan de leşkerê artêşa Îraqî çin ê.”
Ame dayene zanayene ke mabênê pêşmerge û terorîstanê DÎÎŞ de pêrodayîşî estbîy. Di pêşmergeyan canê xo day. Kerkûk de hal hîna ciddî yo. Xeylê şaristanijî ters ra bananê xo de manenê. Goreyê pêşmergeyan ra seba DÎÎŞ mumkin nîyo ke bikewê Kerkûk: “Eke pêro qewetê xo yew bikerê kî, DÎÎŞ besenêkena ke di-hîrê saetan ra zêde pêro bido. Mumkîn nîyo ke ê kontrolê şaristanî bicêrê.”
Heto bin ra, tayê taxê Mûsilî hîna binê kontrolê DÎÎŞ der ê. Girewtişê Mûsilî ra dime DÎÎŞ kî başûr de şaristanê Îraqî Hawîja û Tîkrît (cayê bîyayîşê Sedam Huseyînî) îşgal kerd. Terorîstanê DÎÎŞ çek û wasitayê ke artêşa Îraqî peyser verday, girewtî xo dest. Nê aşmanê peyênan de DÎÎŞ kî stratejîya xo ya cengî vurnaye. Verê cû tena hêrişê çîp û nimitkî duştê artêşa Îraqî bîy, nika şaristan bi şaristan şonê, sey nimûne par Fallujah û Ramadî de.
Kokê DÎÎŞ Sûrîye ya: şorişê duştê rejîmê Beşer el-Esadî ra dime qisimê rêxistine Îraqî de kî ame ronayene. Hedef ronayîşê dewletêda Îslamî yo ke Sûrîye û Îraq de peyda bena. Eslê xo de dişmeno bingeyên ê DÎÎŞ hukmat û serekwezîrê Îraqî yo şîî Nûrî el-Melîkî yo. Çi esto ke nê hewteyanê peyênan de çekdarê DÎÎŞ amey nêzdîyê sînoranê Kurdîstanî kî. Goreyê tayê çimeyan pêşmergeyan coka 50km başûrê Kerkûkî de kî cayê xo girewt ke raye û dewan biseveknê.
Şaristanê Kerkûk û Mûsilî seba vetişê petrol û gazê erdî cayê zaf muhîm ê. Serrê de Kerkûk û Mûsil de 100 mîlyar Dollarî petrol yenê vetene. Seba ronayîşê dewleta Kurdîstanî kî girêdayîşê Kerkûkî gamêda giran a. Kerkûk de zafane kurdî ciwînê. Heto bîn ra Mûsil di lete yo: rojhelat de kurdî, rojawan de erebî nisenê ro. Hûmaritişê 1926î ra gore Mûsil de 87% kurdî estbîy, labelê bi sîyasetê barkerdişî yê Sedam Huseyînî ra zêdeyê nufusê Mûsilî nika ereb o. Serranê 1970 û 1980 de 500 hezar kurdî Mûsil ra bi zor ra amey vetene û 600 hezar erebî herinde de bar bîy amey bajar. Hîna bellî nîyo eke pêşmergeyî kewenê Mûsil yan ney.
