Nuştox Saladîn Ahmedî keyepelê yourmiddleeastî ser o derheqê Kurdîstanê Rojawanî de yew meqala bi sernuşteyê “Des çîyê ke gerek ti derheqê kurdanê Sûrîya bîne de bizanê” weşanaye. Meqale de des nuqteyan de derheqê cu û sîyasetê Kurdîstanê Rojawanî de melumat yenê dayene.
Ahmedî ra gore Kurdîstanê Rojawanî de -eksê parçeyanê bînan ê Kurdîstanî- henî zaf koyî çin ê, coka kurdanê ucayî 2012 ra ver duştê dewlete de ceng nêkerd. La seba ke muxalefetê Sûrîye mesela kurdan rê çare nêdî, kurdanê rojawanî serra 2012 de dest bi mobîlîzekerdişî kerd. Ewro Kurdîstanê Rojawanî de kurdî hema-hema xoser ê, xo seveknenê û duştê cîhadîstan de danê pêro. Partîya Yewîya Demokrate (PYD) raverşîyayîşê Kurdîstanê Rojawanî de rolêde muhîm kay kerd. Kurdê Sûrîye bi xo teyna bîy: ne hukmatê Herêma Kurdîstanî dest da înan, ne kî komelê mîyanneteweyî.
Ahmed vano, lejê sîyasî û partîyan ra teber, des nuqteyî estê ke o wazeno derheqê kurdanê Rojawanî de pare bikero:
- Herçiqas ke Sûrîye de kurdan xeylê wext teda û zulmê dewlete dîy, nê serebûtan mîyanê erebanê Sûrîye ya kî sewîyeya mîyanneteweyî de eleqe nêdîye. Hîna 2004 de Qamişlo de bi hezaran kurdî mecbur bîy ke welatê xo terk bikerê.
- Kurdanê rojawanî stratejîk nêwaşt ke beşdarê cengê zereyî yê Sûrîye bibê. Goreyê kurdan tena xoseveknayîş îstîsna bî. Xora, dima ra bellî bî ke hem erebê neteweperwerî hem kî muxalefetê îslamîstî duştê heqanê kurdan der ê.
- No dem kurdê rojawanî mintiqaya tek a Sûrîye ya ke duştê îslamîstanê radîkalan û cîhadîstan de dana pêro. Mesele a ya ke hukmatê Beşer al-Esadî bi Dewleta Îraq û Şamî (ÎSÎD) hemkarîye keno – ÎSÎD hêrişkara bingeyên a Kurdîstanê Rojawanî ya.
- Cinîyanê kurdan Kurdîstanê Rojawanî de dest bi şoreşê komelkî kerd ke xo patrîarkîya kane ra azad bikerê. Sey nimûne, serekwezîra kantonê Efrînî cinîyêda elewî bi nameyê Hêvî Îbrahîm a.
- Dinya de Kurdîstanê Rojawanî mintiqaya tek a ke tede cinîyî xo bi xo îdare kenê ke hem ehlaqî hem kî fîzîkî duştê hêzanê îslamîstan de pêro bidê û sîvîlan biseveknê. Prosesê naye de nê cinîyê xoverdarî komelê Rojawanî giran vurnenê û nîya seba cinîyanê muslimananê bînan benê nimûne.
- Eqalîyetê sey xirîstîyanî ke hetê îslamîstanê Sûrîye ra yenê kistene, nika hetê hêzanê çekdaran ê PYD ra yenê seveknayene. Kantonanê Sûrîye de eqalîyetî kî beşdarê îdare û akîveteyanê sîvîlan bîy. Kantonê Cîzîre de, mesela, hemserekî yew cinîya xirîstîyana sûryanîye û yew merdimo ereb ê.
- Kurdîstanê Rojawanî hetê parçeyanê bînan ê Sûrîye ra qet destek nêceno – ne manewî ne kî maddî. Eksê ci de, hêzê erebî amey pê ke teyna yew çî qebul bikerê: dişmenê pêrune kurd ê.
- Hukmatê Herêma Kurdîstanî verba Kurdîstanê Rojawanî de yew embargoyê ekonomîk û humanîst na ro. Tirkîya û hêzanê îslamîstan kî embargoyê xo duştê kurdan de viraştîbîy.
- Zereyê Sûrîye de Kurdîstanê Rojawanî mintiqaya tek a ke tede duştê Ewropa û Amerîka de sîyasetê nefretî nêno kerdene.
- Seba ke wazenê Sûrîye ra cîya bibê, çapemenîya mîyanneteweyî de Kurdîstanê Rojawanî ser o zêde rapor û xeberî çin ê. Sebebo bîn kî girêdayîşê PYD bi PKK o.
