Sodir, tîje ke tanîya xo na sûke ser o vila kerdbî, ez kewta raye. Seba ke xeylê waxt o ez cayê ra nêşîyabî, na sûke seke mi rê bîbî xeribe. Sûke xerîb a, ez xerîb a. Oxro ke na sûke de, nê kolonan û kuçan de rêça serranê mi, xayz û xemê mi, dîyax û demê mi estbî. Mi xerîbîya xo ebe teyr û dêsan, ebe huyayîşê domanan pare kerdbî na sûke de. Fireqetîya na sûke de mi çend kitabî wendbî, çend kilamî zereyê xo de vatbî. Qeleman newe kerdbî, kaxitan pirr kerdbî mi. Bax û bostanê na sûke, deşt û mergê na sûke, nêgarê renginî mi ra kerem kerdbî.

Ez şima ra vajî, na sûke de ko çin o. Koyê mi zereyê mi de bî. Na sûke de ge-ge hes kerdene bîyêne xençer, xençerî xo vurnêne bîyêne hes kerdene. Mi koyê zereyê xo tayê vetbî, nika destê mi der o. Kinena-kinena nêqedîno, wanena-wanena ci ra mird nêbena. Ez qalê “Sosine û Gulîzare” kena. Wazena ke “Sosine û Gulîzare” ebe dar û kemeranê na sûke ra, ebe eşqê şikîyayîyan ra, ebe canê qefelîyeyan ra pare bikerî, bidî nas kerdene. Kotî de ke ronîşta Sosine, kotî de ke ravasta Gulîzare.

Asmên kewe bî, zereyê mi nerm, germ û honik bî. Xem û xîyalê bêvengî, dem û dewranê vîyarteyî, ameybî ra zon, lalîya serran, lêlîya rojan, seke tepya mendbîy. Mi xo aznabî zimeyê zereyê xo ra, helbet tanîya tîje ruhê mi ra zimîyêne. Vengê koyan û adiran pelganê Sosine û Gulîzare ra vecîyabîy, mi ra hazar miqam de a kilama serebûtî, a şîîra ke wayîrê xo ra nalêne, giran bi giran vatêne. Birrî ameyêne verê çimanê mi, neqebeyê mij û dumanî, verrojê çengelinî, kemerê ke bi rengê gonî girewtbî, îlam ke çimê Sosine… Ê çimê ke xo wela welatî ser o, lêlê sodirî de suzîyê, lete bi lete xo vila kerdê, mabênê adiran de vîyartê, sebrê serran, derdê dewan û sûkan teqnê…

Na çi sewda ya? No çi eşq bî? Mi Sosine ra pers kerd, aye çimanê xo lete bi lete arde, musna mi, bêçika xo verba lewanê xo berz kerde, “Vengê xo meke, persî qedîyê, mi biwane!” va. Tayê ke zî bê veng mende, reyna sareyê xo verba mi çarna “Tenya ti ney! Domanê nê welatî, domanê nê zonê perîşanî zî mi biwanê!” va. Mi bi nê vateyî sareyê xo berz kerd, zereyê xo de qîra, “Heey domanê nê zonê perîşanî! Sosine şima ra vana! Biwanê!”

Şima nêvatêne, “Wendîş roştî yo”?!

Şima nêvatêne “Wayîrê zonê xo bivecîme”?!

Şima nêvatêne “Kamîya ma, zonê ma, ruhê ma wa”?!

Himmm…!

Verî goçîne bikîme xo ra, verî rastîya xo bizanîme. Her çî ra ver, xo mexapnîme, zonê xo zî mexapnîme. Heyf o.

Ez ke Hasan Cemal bîyêne, ez ke tirk bîyêne û mi bi tirkî Delîla binuştêne, şima qedr û qîymet zanitêne, dawet-dawetî ser o, roportaj- roportajî ser o mi ra kerdêne.

Derdê mi no nêbî ke…!

Mi nuşt ke şima biwanê.

Însanî ke mebê, şehr û sûkî zî nêbenê. Ez nika na sûke de mabênê sixletîya însanan de ju dllop a. Kitabxaneyê na sûke de gêra, her zon de zaf kitabî estê, Sosine û Gulîzare zî destê mi der o. Ez şîya ju cayo ke şarê ma o ca de derheqê elewîtîye de organîze viraştbî. Ju nasî vengê mi dabî. O ca de bi seyan kitabê tirkî estbîy, çend kitabî zî Sosine û Gulîzare estbîy. Şima zanenê? O ca de qet keso tirk çin bî. Pêro şarê ma ra bî. Dormeyê masa kitaban de bîyêne kom, qayît kerdêne, kitabanê tirki girewtêne, eleqedar bîyêne, ser o qisey kerdêne. Ge-ge zî çimê înan ke ginênê Sosine û Gulîzare ra, ya seke adir bivînê vîyartêne, ya zî tenya vatêne “Çi weş, la ma fam nêkenîme.” Mi zî zê her tim vatêne, “Şima ke fam nêkenê, gerek seba fam kerdene dest ci mekerê? Şima ke bîyê asîmîle, gerek nê asîmîlasyonê xo qebul bikerê?” Mi ke na bêeleqedarîye dîye, înan ra va:

– Çi heyf’ Şima qedîyê!

Mi vatêne. Ezo budelayê Heqî yo ke her tim vana “ewro herb, herbê zonî yo”. No herb herbê çekan ra zêde çetin o, ma, ebe çekan, top û tufangan ney, ebe zonê tirkî beno ke biqedênê, hasar vindê. Vana, vana û vana…

Teorî de kurd, pratîk de tirk ê, şima! Nûmayîşê weçînitişê peyênî de zî zaf bala mi ante ke Kurdîstan de qet bi zonê ma qisey nêkerdî nutuqkarî. Nutuqê xo pêro tirkî bîy.

Qey?

Zonê ma ê bi xo zî nêzanenê ke!

Bi “yayaşin-karolsin û AKP gericilixî û, kapîtalîst modernîte” fayde çin o. Sosinê welatê ma canê xo day ke ma biresîme zon û kamîya xo.

Ax Sosinê, Sosinê! Ax Gulîzarê, ax!

Ez bi nê hîsanê ser û binî vecîya teber, şîya, şîya. Çiqas ke hîsê mi xirabin bê zî, çiqas ke ez xemgîn bîya zî, heto bîn de zî rehet a. Mi nuşt, ez nusnena, ez do binusî! Vêşan, têşan bimanî zî, deyn bikerî zî, tenya bimanî zî, nusena. Xora mi na dinya de ne bax ne bostan ne mal ne milk waşt û nêwazena. Yê mi çin o zî.

La xezna mi esta: zonê mi! Mal, milk, îmkan yê şima bo. Xora mi nawo dest bi romanêde newe kerdo. (Helbet ke tayê eleqedarê zonê ma, eleqedarê Sosine û Gulîzare mi dîy. Êndî binê nê nuşteyê xo de, seba ke Sosine û Gulîzare biwazê, ne e-maîl ne zî adrese nusena ez. Lazim nîyo.)

Nuşteyo peyênBeşîkçî: Gerek kurdî neteweperwer bê
Nuşteyo verênDîyarbekir de çend çalekîyê kultur û ziwanî
Îlhamî Sertkaya
Îlhamî Sertaya Çewlîg ra yo. Dewa xo Pîrcan (tirkî: Adaklı) girêdayeyê Azapêrtî yo. Perwerdeyê xo Îlhamî Sertkaya enstîtuya malimî ya Çewlîgî de dî. Serranê 1970-1980 de malim bîyo, 1982 welat terk kerd û şî Ewropa. Îlhamî Sertkaya ewro nuştox o, kitabê ey hem bi tirkî hem kî bi kirmanckî û kurmanckî (kirdaskî) estê. Hîrê reyî endamê jurî yê Xelata Edebîyatî ya Huseyîn Çelebî bî. Giranîya eseranê Îlhamî Sertkayayî şîîr û roman ê.

7 ŞÎROVEYÎ

  1. Ez Dêrsimî zaf sînena. La eke wina kitaban de yan zî nuşteyan de bêeleqadarîya ziwanî ya Dêrsimijan vînena(wanena) zerrîya mi dejena.
    Merdimê verînî kotî yê nikayinî kotî yê.
    Pilana dişmenî tepişte, raşt o yo ke ma asîmîle kerdîmî.
    Çi heyf!
    Axx Dêrsim û axx Dêrsimijî…

    Tesila cayo tarî de yew çilaya kehen a, nêqedîyê û nêqedîyena.

  2. Ti mevaje ku erb û lejê ziwanî, herbê çekdarî ra zehmetêr o. Eger wina nêbîyayê çirê hende merdim estê ku qandê kurdayeti ganê xwo danê la nêşenê bi ziwanê xwo di kelimeyan binusê? Tebîetnas û kaşif Alexander Von Hubbolt vano ku; “welato rasteqîn yê şarêkî, ziwanê ê şarî yo”. Ewro nê welatê ma yo rasteqîn binê lingan de yo la xemê zafê kesan nîyo. Zeke kek İlhamî vato nifûsê şarêk wazeno wa bi milyonan bo qîmetê ci çinî yo, çend kesî ziwanê ê şarî qisey kenê nifûsê ci yo rasteqîn hende yo. Zeke Churchill vano, ê kesê ku ziwanê xwo nêzanê ez qayil a ku kuwayîş tenya bierzîyo înan. Nê ziwannezanî, bêxîretî û bêsamîmîyetî neku bibê siyasetmedar, serekbelediya û mebûs haaa, wa kuwayîş bierzîyo ci kuwayîş. Eynî wina zek xaldê ma Churchill vato, ne kêm ne zêde. Nata bê lapat panî, wa nêvindiro halê şanî!

  3. Herbê zonî de,hîrê çîyî esas ê; 1-ZON,2- ZON, 3-ZON. Zonê to ke çînî bo, ti ke zonê xo mezanê, qisey mekerê, nêşikîna nê herbî qezenc bikerê

  4. Ilhamî bira nîya vacime, mal û mîlk ebe zone ma rindo, “modernetiya kapîtalîst” ebe kirmanckî… Sima romanê xo de nîyade, romanê koyena ma mare binuse, romanê gerîllayena mayê xirt, romanê owa serdina koyena ma, romanê ajîya bewelatîya hazar serran binuse… Îye ke kapîtalîzm rexne kene, hona wesîya xo dewrê dewleta rahînbanê Sumer de ramene. Mordem çutir besekeno ke ju sisteme 1000 serre tepîya nikara rexne bikero? Modernîya kapîtalîzm hata nika tewr sîstemo rindo, 200 dewlete ebe na sîstem yeno sermîyan kerdene û her kesîk durime xora rajîye. Endî projeya MIT îye înan bo, ma raye xora be înan dewam keme.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse