“Bero Sûr” ser o

0

Bero Sûr  nameyê kitabê hîkayeyan ê Bedrîye Topaç o. Nê hîkayeyê kilmî mi wendî. Bêşik hewca bî ke ez ser o binîrxnî, fikrê xo vajî. Hîkayeyan ra Bero Sûr  zî nameyê yew hîkaye yo. O ca de şima ra yew alince binusî:

‘’Ez, peyê yew berê surî der a. Bero ke cinîyan rê qedexe yo.’’

Eger ke tenya na alinca nîyanêne kitab de bibîyêne, bêşik mi qal nêkerdêne. Nê alincê nîya mesajê xorî û bimaneyî danê, zaf ê. Bi vateyo bîn: Zaf alincanê hîkayeyan de tama şîîran esta. Bedrîya Xanime çekuyan têdima henî xorî û hîra gilornena ke wendoxî bi meraq dime ê çekuyan de bena. Qelema xo destkerdişê alincan de hîra gêna. Coka bi rehet ê çekuyan de alincê candarî vecena. Hîsanê xo hîra, xorî îfade kena. Naye besekena. A ge-ge ebe bêçikanê xo, ebe Dîcle, ebe şilîyan, ebe xeribîye qesî kena, tenya qesî nêkena, înan zî dana qesî kerdene. A bêvengîye ra vengan vecena. Nuşteyê xo de henî comêrd a ke adet û qedexeyan ra îfadeyanê xo vîyarnena, ebe no hal, pêro beranê qedexeyan dêm dana serê qedexeyan û wayîran şiknena. Ebe qelema xo peyê ê beran û tarîyan kena roştî. No edebîyatê kirmanckî de zaf çîyêde newe yo. Bitaybetî, yew xanima nuştoxe wayîrê nê stîlî ya. Tabuyan şiknayene asan nîyo. Edebîyat, eger ke binê tesîrê çarçeweyê tabuyan û adetan de bo, zaf rengin û dewlemend nêbeno, raver zî nêşono. Nuştox/e, çiqas ke binê tesîrê îdeolojî û tabuyan de bê, handayê zî teng manenê. Bedrîya Xanime de na tengîye zaf şikîya. Coka dîyen û qelema xo hîra girotene ra besekar a. Hîkayeyan de eşqî tenya qal nêkena, la eşqî ebe zonê rastîye û hîsanê rastîye şuxulnena. Eşq ge-ge Çemê Dicle de, Mizur de, tîje de, qayîtkerdena dûrî de, vengê yew çekuye der a. Eşqî henî çarnena ke kena dewlemend. Hîsanê xo de eşqî şuna, hît kena, zuya kena, xeman ra vecena, zimistanan ra vîyarnena, kena wisar.

Bero Sûr  de ebe hîkayeyanê kilman zaf çîyê tewirî ca danê xo. Ez şikîna vajî ke alincê bêluzumî yê ke kalîteyê hîkayeyan bikerê şenik, hema–hema ke çin ê. Na zî besekarîya nuştoxe ra yena. Zaf cayan de alincan ebe “ez” şuxulnena ke nê “ez”an de rîskê reyna bîyene û tama edebîyatî war ra ginayene bibo zî, nuştoxe nuşteyê xo ebe alincanê xorîyan nêkena na tehluke. Heto bîn ra, ge-ge nuşteyê xo ana leweyê tehlukeya xeberdayîşî, la ancîna a tenge ra xelesnena ra. Tayê cayan de alincanê xo ebe vateyê şîîran xemilnena. Henî xemilnena ke şîir û alincê hîkayeyan mabên de kewenê têmîyan, piştî danê yewbînî. Dîyalogê tebîet û însanan bi tama weşe, bi dewlemendî pê kar ana. Eke muqayese bikerî ez, dîyalogo ke nuştoxe bi xo tede bo, hîsanê xo ê dîyalogê bînan ra zêde rind îfade kena. Dîyalogo ke a bi xo tede nîya, eke kilm bo, tame tayê bena tenge, bena şenike. Mordem vano “xwezila nê dîyalogî nuştoxe derg bikerdêne.”

Bedrîya Xanime de roştîya edebîyatî esta. Mi bikeyf nê hîkayeyan wend. Gelo Bedrîya Xanime ebe na qelema xo ya dewlemende rojê zî yew roman nusena? Ez bi xo zaf wazena ke na qeleme bişuxulîyo, henî wazena ke şikîna aye ra rica zî bikerî. Zonê ma edebîyatê xo ra vêşan o. Emrê to derg bo Bedrîya Xanime! Ebe qelema to ya xurte, ti weş be!

Nuşteyo peyênXo vîr ra ardene û aştîye
Nuşteyo verênKitabê Roşan Lezgînî (Tarîyîya Adirî) ser o
Îlhamî Sertkaya
Îlhamî Sertaya Çewlîg ra yo. Dewa xo Pîrcan (tirkî: Adaklı) girêdayeyê Azapêrtî yo. Perwerdeyê xo Îlhamî Sertkaya enstîtuya malimî ya Çewlîgî de dî. Serranê 1970-1980 de malim bîyo, 1982 welat terk kerd û şî Ewropa. Îlhamî Sertkaya ewro nuştox o, kitabê ey hem bi tirkî hem kî bi kirmanckî û kurmanckî (kirdaskî) estê. Hîrê reyî endamê jurî yê Xelata Edebîyatî ya Huseyîn Çelebî bî. Giranîya eseranê Îlhamî Sertkayayî şîîr û roman ê.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse