Bejne

Bejne, Kirdaskî, ju kilama vêveyî ya, beno ke şima nas kenê, zanenê. Cayê na ‘Bejne’ leweyê mi de muhim a. Şewanê Karêri de, ware yo ke ez ama na dinya, hamnanî, gege vêyve bîyêne. Domantîya mi, her hamnan, nê waran de vîyartêne. Dest û ruyê ma domanan welin, kincê ma welin bî. Mabênê maxa kemeran û daran de, mabênê waran de, ebe dar û kemeran ma key kerdêne. Baya velgê birran û nebatan, rengê kemeran û darê ternan, ebe domantîya ma heval bîy.  O waxt, nê wareyê Karêrî, sixlet, şên û şenatîye bîy. Der û cîranî, vengî têmîyan de, gege zî lorîn û kilamî derg bîyêne, nê waran ser o, zimîyêne. Şewê vêyveyî, şênatîye, verba asmen xo zimnêne.

Êh, ma domanî zî bîyêne pîl. Endî tenya vengan ney, miqam û maneyan ser o zî, hîsê ma pencereyê xo rakerdbî. Ma kewtêne govende, rêza govende de têdest de, sareyê ma, têlewe de bîy. Cênîyî, camêrdî, xortî, azebî, têdest de, bi miqamê kilame, kay kerdêne. Bê şik, naye ra ver zî, ma kilaman heşênabîy, la ju govende de, binê asmeno zelal de, ju kilame na govende de vecîya ke, hîsê mi bî şên, zerreyê mi lerza.

‘Bejnê’!

Kilame henî giran, henî melun, henî hîsdare bî ke, seke  mi ra vajo ‘ti endî bîya xort’. Kila barîya ke çilan ra bîyêne derge, astêrekê ke asmen de birqîyêne, ebe na kilame vengê mi dêne. Ez, ebe na kilame, o ca de, bîya aspar. Asparê xîyalan. Astorê mi, gerdan morî, vile barî bî. Bertengê romantîkî, ebe hîsanê mi, bi na kilame mi ra rakerde bî, la o waxt, ez kotî, wareyê ma kotî, zaneyê min ê feqîrî û romantîkîye  kotî?  Tew!Kitabî mi ra durî, dinya mi ra durî. Dinya, jendermeyê tirkan bî, mektebê tirkan, memurê tirkan bî. Dinya înkarê ma, dinya wela ke rastîya ma ser o rişîya bî.

Mi, binê nê înkar û qefçilîya asîmîlasyonî de, ‘Bejne’ ra hes kerd.

Mi, ebe na ‘Bejne’, adirî ra, awe ra, ê waranê rut û belekan ra hes kerd.

Mi, ê rayê teng û welinan de, ê zime û verojanê vaşin û kemerinan da, ne ‘Bejne’ xo de berd. ‘Bejne’ goşê mi de vengin, zerreyê mi de rengin zimîyêne. ‘Bejne’ mi ra bîbî ju azeba ke nameyê xo ‘waştîye’ ya, la mi name nêzanitêne bîye. ‘Bejne’ waştîya min a vêrêne bîye ke, mi ne vênitêne, ne zî destê aye nêgirotêne. ‘Bejne’ mi ra xîyalê bê vengî, dîyaxê rojanê tengan bî.

Serran ra tepya, na ‘Bejne’, seke mi ra suprîz bikero, ju kaset ra vecîya. Zerreyê mi, zê a roja verî ya ke mi aye hêşênabî, lerza. Domantîya min a  ke binê kincanê gincirinan de, ebe ê şewanê şên û şênatîye, ebê ê vengê der û cîranan, ebe kayê ‘herquşte’yan, ebe ê rayê ke mabênê dewan û waran de lastikê linganê ma yê dirîyayîra derg bîyêne, ebe  ê kemerê ke ma ser o hene viraştêne, ebe berbuyan û asparan, ebe kenger û marsîngan, ebe ê vayê nermî yê ke araqê ma pa kerdêne…

Pêro ameyî çimanê mi ver..

Çimê mi de,  fîlimê tarixa min a derdin û nalîne, zê pukeleke vîyartêne.

Huznan  û xeman , zerreyê mi kinitî. Çike; nê a şên û şênatîya waran, ne dês û bertengî, ne der û cîrani çîn ê. Ê veng û rengî, ê vêyveyî, ê asmenê zelalî, sareyê xo girot û verba vila bîyene şîyê. Ware yo ke ez tede ama Dinya, nika serê xan û xirabeyê êy de, maxa kemeran, daxa înkarê bêşerefî, bi nameyê ‘ medenîyetê’ bê heysîyetî, mar û milawunan ra mendo.

‘Bejne’ zî, mi ra menda!

Bejnê;

Ez ebe to, şaristanan ra gêrena, xerîbîye kena ser û bin! Qefçilîya înkarî dirnena, lanetîya asîmîlasyonî û qaşo ‘medenîyetê’ bêşerefî şiknena, resena to, resena kamîya xo.

Ti, eşqê mi, ti kamîye û rastîya min a zerbeleke ya, Bejnê! Zaf dengbêjî qalê to kerdî, la kesî qasê ê vengê qefelîyayî yê ke ê waran de, henî weş qalê to nêkerdî. Ancîna zî, seba ke qalê to kerdêne, weş bîy.

Şima ra ‘Bejna mi’

(Beno ke, şima zî ci ra hes kenê)

http://www.youtube.com/watch?v=gDrM5pPqqrY  Naye, Gule vana

http://www.youtube.com/watch?v=J_op48_efrw  Naye zî Hemê Hecî vano

(‘Bejne’ ra dime, kirmanckî kilama  ‘Cîrane’ estbî ke, o waxt, ê waran de, na kilame zî ruhê mi şane kerdêne)

İlhamî Sertkaya

22-9=2013