No guna nîya. Qanûnê tebîet, îlm û zanyarî zaf çîyî zelal kerdê. Wexto ke raya verêne aşme ameye girotene, yeno mi vîr ra, ez dewe de bîya. Hewa bî tarî, roj bî tarî. Ma, qic, pîl, cinî, camêrdî pêro tersayîme. Se metersîme? Roje bîye tarîye. Ma ra vatêne, “Cîn û pêrîyan roştîye girote”. Seba ke “cîn û pêrîyî roştîye raverdê”, ma duwayî kerdêne. Ma gerek înan bitersnîme. Seba naye ma defan, tenekan, asinan, kemeren kuyayêne, qîrayêne, kerdêne haybiro-axirser ke ê bitersê, roştîye ra dûrî bibê.
Ma bi saetan qîrayîme.
Mayê feqîran o wext çi zanit ke no qanûnê tebîetî yo? Aşme û tîje ge-ge yenê girotene. No qanûnê tebîetî yo, naye rê mordem nêşikîno îtîraz bikero. No seba her kesî yo. Hama çîyê ke ez wazena vajî, no yo: Înkarê tirkan qanûnê tebîetî nîyo.
Na xirabîye ne hard, ne asmên, ne tebîet, ne însanîye qebul kena. Naye ne Quran de ne Zenda Avesta de ne Tebrat de ne elewîtîye de ne kî încil de şima vînenê. Naye hem Tayyîb Erdogan hem Atatirk hem AKP, CHP, MHP – her kes zaneno. Xo ra ecêbîye zî no zanayîş der a! Ti hem na xirabîye bizane hem zî bike! Şima zanenê qey na xirabîya zelale kenê, qey zura zelale kenê, qey bi zanayîş benê zureker? Seba pereyî! Heya, tenya seba pereyî! Sîstemo ke maaş dano nînan serê na xirabîye de, serê înkarê ma de peyda bîyo, aye ra. Sîstem ke reyê serê zurekerîye û xirabîye ra peyda bibo, êndî sîstemkarî, êyê ke nê sîstemî seba riskê xo seveknenê, mecbur ê ke zureker bibê. Riskê înan serê înkarê ma de vecîno. Tayyîb Erdogan, dînayet-mînayet rind zanenê ke Homa naye qebul nêkeno. Ê rind zanenê ke wexto ke merdî, seba nê înkarî û seba na kerdena qefçile Homa înan nêrusneno “cenet”!
Ê Homayo ke qaşo ci ra bawer kenê, xapnenê. La ê seba maaşî tenya xo xapnenê. Mordem qey honde beno zureker û qefçil? Aqil qey nîya xo ra tecavuz keno? Aqil qey nîya beno dişmenê aqilî?
Pere bira, pere!
Maaşê înan no sîstemo aqil ra qefçil de vecîno. Maaş û riskê inan ke bibirîyo, kes “nê…. no” nê sîstemê înkarî. Eke riskê înan bibirîyo, kam xo xapneno her serre şono Anitkabîr? Kam zurî keno vano ‚ “Ne mutlî”, efendîyê xo ra vajî, “tirkim dîyene”?
Şima rê ayb o, ayb!
Qorîcî seba pereyî ma kişenê, Jîtem-Mîtem seba pereyî ma kişenê. Ma Hîzbullah-Mîzbullah seba Homayî ma kişenê? Yanî ê seba Homayî, no cano ke Homayî dayo ma, ma ra gênê, şonê cenet, ha?
Willayî mi rojê seke televîzyon de va, “Eke henî yo, cenet nê qetilan ra pirr o.”
Nê gonîwerî Homayî zî seba riskê xo xapnenê. Nê adir ê. Adir û awe pîya têmîyan de nêbenê. Înkar û rastîye pîya têmîyan de nêbenê. Na dewlete û ma pîya têmîyan de nêbenîme, nêşikînîme pîya biciwîme. No qanûnê tebîetî nîyo. No qederê ma zî nîyo. Dewleta tirke no înkar û na zurekerîye ra, qetilkerdiş ra qefelîyayo. Riskê înan û domananê înan de gonî esta, gonîya ma. Serê cefayê ma de sefayê xo ramenê.
Kemal û Qemer û, zuqumî pilta-pilte mekerê, no welat û no şarî çi dî, çi nêdî? Şima çiqas adir bê zî, awe şima xurba kena. Wexto ke Rayberî seba peran sareyê Alîşêran cira kerdêne, zen kerdêne ke Dolê Selanîgî û dinya ci ra hes kerdêne.
N’êro kotî ya mezela Rayberî? Xemê kamî yo?
Şima nêzanenê ke ma neway serran mezela Seyîdê ma pers kenîme, gêrenîme? Ê kes ê ke Yadoyê Çewlîgî şehid kerdê, kam se keno înan? Kam nameyê înan zaneno? Xemê dewleta tirke nîyo. La, ma reng û vengê Yadoyî wesênenîme.
Adir û awe têmîyan de nêbenê, rastîye û înkar pîya nêbenê. Bandurê înkarî û welatê ma pîya nêbeno. Ma xora ebe no hal rehet nîyîme, la bandura tirke zî heta ke welatê ma de mevecîyo, ne rehetîye vînena, ne zî canê xo de xeyr vîneno.
Şima ebe na neheqîye, ebe na zalimîye hertim sefa biancê, ma zî cefa ha! Demê bêçaretîye vêrd ra, êndî yaxme çin o. Şima û aqilê xo êndî “açilim” kenê, “saçilim” kenê, se kenê wa bikerê.
Îlhamî Sertkaya
Her sîsteme însane xo dîzayn keno, domane ma dewede şîyene mektebe uzade dewleta tirk ebe malîme xo ra domane kirmancu xo re dîzayn kerdene. Ma her rojde zu(yew) sira bîyene u marşe tirkî wandene ama pîye u galîke ma sere çîmanede tarî este, na rawa u plane tirk fam nekerde xo re şer kerde. Bonc sereke dome şîye mekteb eke xeleşîya ra zone xu tarîb bîye xoserîye xu xirab bî. Ez sere xore tene vace mi des serenîyede ama almanyade mektebe almanyade îk dîzayne însan kene ama vane her însan zu îndîvîdîo xu sere rowînen dano. Seru verîya însan nu mane tene fam keno. Dewleta tirk şare ma her çira xap keno ,ama mîlete kirmancu wena hewne xorîdero. Ma xo re zu aîle şer keme biraye girs xo re vano ez tirko ma horesan ra amay, biraye wertencî xo re vano ez sosîyalîsto birw o qiçkek ya vano ez kirmanc nîyo ya kî vvano ez elewîyo u zazao am kirmanc niyo. Ma nika vînenîme dîzayne tirk nî ra vame, dîzeyne tirk tarîyene arda sere ma. Na sîstema tirk ma werdo kerdo lete bira bira xo ra neşkîne zu qese vaco. Eke dî birayeke i tirke perske sima çike i pere pîya vane ma tirkme u sunîyme. Kare ma zof cetîno pîye ma xo ra vano ma tirkme ama tirki nejkîno raşt qese bîkero, apîk xo ra vano ma tirkme ama uk tirki rind neşkîno qese bikoro. Nu dîzayno tirko sere ma re. Weşiyede bimane
Eylas bira; Nika qesasê ê serran bigime. Ê serrê vîndîbîyayî….Qesas, ebe zon yêno guretene. Ma ke zonê xo bimisime, qesî bikime, zonê xo ra biwanime, hewnan ke zonê xo ra bivênime, înkar û kerdena înkarî qedîno. Naye ra dot, her çî zur o. To ra quwete bo, ma ra quwete bo