Jê (sey) şaristananê bînan ê Kurdîstanî Dêrsim de kî sebebê waştişê perwerdeyê bi kirmanckî û kurmanckî (kirdaskî) şarî Mamekîye de meydanê Seyîd Rizayî kerd pirr. Xeylê dêrsimijan ard zon (ziwan) ke domanê înan êndî bi tirkî ney, wa bi kurdkî perwerde bê.
Şubeyê Kurdî-Derî yê Dêrsimî û xeylê rêxistinanê sîvîlan no aksîyon ra waşt ke poştîya (piştîya) boykotkerdişê wendegehanê tirkan bidê. Leyê afîşanê jê (sey) “Qirkerdişê zonî (ziwanî) rê êndî bes o”, “Destanê xo îtîqadê ma ra biancê (bioncê)”, “Her qewm bi zonê (ziwanê) xo nas beno” cinî û camêrd, pîl û qijan cayê xo girewto. Uca (uza) de sereka şubeyê Kurdî-Derî yê Dêrsimî Menşure Dogan bi kirmanckî qisey kerd va, “Kurdî wazenê ke êndî zonê (ziwanê) xo de şêrê mektebanê xo. Her şodir domanê kurdî mecbur manenê ke jê (sey) bawerîye vajê ‘Ez tirk a, rast a, xebatkar a’. No parçeyêde girs ê asîmîlasyonî yo.”
Xeylê şaristananê Kurdîstanî de seba waştişê perwerdeyê zonê (ziwanê) dayîke protestoyî yenê viraştene, mektebî boykot benê. Dewleta Tirkîya, partîyê AKP û CHP heta nika destûrê perwerdeyê kurdkî yê resmî nêdanê. Ronayîşê Komara Tirkîya ra bi nat domanê kurdî mecburî perwerdeyê xo bi tirkî vînenê.
