Tam yew (ju) mîlyon û nêm katalanî roja 09.07.2010 Barcelona de kombîyayîşêde girs de amey têlewe. Çepgir, konservatîf, komunîst, rastgir, lîberalî… her het ra xeylê kesî amey têlewe û seba xoserîya Katalonya yew mesajo qewetin da.
Spanya de 17 eyaletê federalî estê, nê zereyê xo de xoser ê, hama karanê teberî de hîna girêdayîya hukmatê merkezî yê Spanya yê. Şarê Katalonya bi pêro partîyanê xo waşt ke na xoserîye tenêna bîyaro virênî. Pankartê sey (jê) “Ma yew milet îme û meşteyê xo ser o xo bi xo qerar danîme” û bi alaya 250 metre girs a Katalonya beşdaran da zanayene ke Katalonya Spanya ra cîya û dewletêda xosere bibo.
Partîya Convergencia i Unio ra Artur Masî qeseyê xo de va, “Gerek ke ma no stratejîyê êndî biçarnenîme. Spanya rîyê xo ma ra çarna. Ma wazenîme ke ameyoxê xo ser o bi xo qerar bidîme.”
Partîya sosyalîstan a Katalanî ra Manuela de Madreyî kî ard ziwan (zon) ke, “Ma êndî yew dewleta xosera azade wazenîme. Êndî gama xo peyser nêerzîme.”
Nufusê Katalonya hewt mîlyon o û paytextê xo Barcelona ya. Ziwano resmî spankî û katalankî yo. Katalonya serra 1977 ra, yanî diktatorîya Francoyî ra tepîya resa otonomîye xo. A serre ra tepîya Katalonya xoserîya xo her serre kerd hîra.
Katalanî polîse xo bi xo danê weçinitene. Perwerde, karê weşîye, sîyaset û ekonomî destê katalanan der o û ê nê cayan de otonom ê. Aye ra kî dot katalanî parlamentoyê xo de qerarî karanê welatê xo ser o danê.
Wextê dîktatorîya Francoyî de ziwanê katalanan qedexe bî. Nameyê şaristan û dewan amey çarnayene bi spankî, mekteban de sirf perwerdeyê bi ziwanê spankî estbîbî. Francoyî ra dima Katalonya raver resa xoserîya ziwanê xo û tepîya game bi game her çi ziwanê înan de ame viraştene. Mekteban de perwerde kî bi ziwanê dayîke yena musnayene.
Katalonya ra merdimê (mordemê) namdarî nê yê: Salvador Dalî, Antonî Gaudî, Joan Mîro, Josep Carreras, Jordî Savall, Glorîa Lasso.
