Nê serranê peyênan de Dîyarbekir de mîyanê şarê ma kurdan de yew eşq û meraqê musnayîşê kurdkî ya nuştekî (kirmanckî-kurmanckî) dest pêkerdo û no meraq û eşq zî roje bi roje zêdîyêno. Beno ke no meraq û eşqê musnayîşê ziwanî mîyanê şarê bajaranê bînan de zî bibo.
Bajaranê bînan yê Kurdîstanê Bakurî de rewşa na babete senîn a, ez bi xo hol nêzana. Werrekna no eşq û meraq seran serê Kurdîstanî bitepiştêne û şaro kurd hêrişê sazgehan yê ke perwerdeyê ziwanî kenê, bikerdêne.
Dîyarbekir de şar, wina sey laserî nêşino berê nê sazgehan nêqelebîyêno, la yew lebat û tebatêka erjîyaye zî esta.
Hema-hema heme beledîyayê ke girêdayê Dîyarbekirî yê, xebata perwerdeyê ziwanî kenî. Sewbîna komeleya KURDÎ-DERî de, komeleya ÇIRA de, buroyê VATEyî de kursê kurdkî (kirmanckî-kurmanckî) abenê û nê komeleyan ra tayênan de nê kursî hema zî dewam kenê. No çend serrî yo ke seba domanan bi nameyê “Navenda Kitêb û Çand Zarokan a Astrîd Lîndgren” yew sazgeh abibi û hema zî xebata xo domneno. Seba kultur û ziwanê kurdkî (kirmanckî-kurmanckî) tewir bi tewir çalekîyan virazeno: Uca de deyîranê kurdkî û cenayîşê elbaneyî, wendiş û nuştişê ziwanê kurdkî û govende banderê domanan kenê.
Hem hûmara nê sazgehanê ke kursan akenê û dersa ziwanî danê, zêdîyênê hem zî hûmara şarî yê ke wazenê banderê nuştiş û wendişê ziwanê xo bibê, zêdîyênê.
Nê warî de yanî xebata ziwan û kulturî de yew çî hîna vêşî bala mi anceno: Rey-rey ke ez bi xo şina (şona) mîyanê derûdorê na xebate, ez ewnîyena zafî tera yewbînan ra vanê mamosta.
Sîstemêk, ê na xebate zî xo mîyan de xiluqnayîşê mamostayan o. Ê ke seba banderbîyayîşê wendiş û nuştişî şinê nê kursan peynîya peynî de benê mamostayê nê kursan. Ê ke meraq kenê û şinê di-hîrê sewîyeya nê kursan êdî eşkenê (şikînê) bibê mamosta û nê sazgehan de dersa ziwanî bidê.
Zaf ciwanê ke lîse qedênayê estê, eke verê cû seba ke ziwanê xo bimusayê şîyê nê kursan. La fek kursan ra veranêdayê û dewamê sewîyeya kursa dîyine û ê kursa hîrêyine kerdî. Qedênayîşê hîrê kursan ra pey nê kesî benê mamostayê ziwanê xo!
Coka rey-rey ez vînena ke yew merdimo kokim yewêko/a herinda domanê eyî yo/ya tera vano mamosta! No xîtap zî zerrîweşîyêke dano merdimî. Merdim pê zaf keyfweş û şa beno.
Şaro kurd Dîyarbekir de seba ke banderê wendiş û nuştişê ziwanê xo bibo, rayîrêko winasî dîyo û bi îmkananê xo, xo perwerde keno.
Ewro ma şikenê vajê şaro kurd Dîyarbekir de heyfê otoasîmlasîyonî gêno. Verê cû şarî xo bi xo asîmîle kerdêne û bê zorê zordestan fek ziwanê xo ra veradabi û keyeyê xo de bi tirkî qisa kerdêne. Na rey zî bê îmkanê dewlete, bê îmkanê zordestan xo bi xo, xo perwerde keno û nuştiş û wendişê kurdkî museno. Yanî verê xo musneno, dima zî şarê xo rê beno mamosta û şarê xo musneno nuştiş û wendişê ziwanê xo.
Êdî ma şikenê vajê şaro kurd Dîyarbekir de xo otoperwerde keno!
Mehmud Nêşite
