Pîyaseya banan: Yunanîstan

Badê krîzê ekonomî yo ke semedê deyngirewtişê bêkontrolî ra qewimîya, pîyaseya ban û dayîreyan ê Yunanîstanî de kî tesîrê nê krîzî hona dewam beno.

Werteyê hîrê serran de erja banan heta 50% ameye war. Hona kî sermeyagozarî tersenê ke war ro ginayene nêqedîya. Xeylê analîstan ra gore peynîya na kotena erjaya banan hona nêama.

Bitaybetî, fîyatê dayîreyanê luksan tenêna herbî yenê war. Sebebê warroginayena nê fîyatan ra Yunanîstano ameyox de zehmetîya fînansîyele herînayîşê nê banan bi kredîyan bena. Seba ke herînayoxê vizêrî besenêkenê deynê xo peyser bidê, ê mecbur manenê ke banan ya ebe xo ya kî pê bankayan fîyatêde nizm de biroşê. No taw 100.000 ra zêde deyndarî besenêkenê ke deynê xo peyser bidê. Ebe pîyaseya karî ya xirabine û krîzê fînansî no tesîr her roje gile bi gile vila beno. Bitaybetî sektorê luksî yê corênî de cêrabîyena erja banan xeylê giran a. Mîsal, Atîna de banê ke heta krîz ju mîlyon Euro bîy, no taw hetta ebe fîyatê 500.000-600.000 Euroyan nênê rotene. Heto bîn ra bacê objeyanê luskan zaf o. No rî ra xeylê wayîrê banan nêşikînê ke bacê banan bidê dewlete.

Heta nika krîzê banan ê Yunanîstanî cayê girawanê turîstîkan de henî giran nêbî. Seba ke xeylê vîlla û dayîreyî destê îngiliz, fransiz û almanan der ê, tesîrê krîzî uca henî zêde nîyo. Girawan de fîyatî ginay dorê 15-20%  ro. Mavajîme, girawa Rodosî de fîyatî heta nika her serre 10-15% bîyê kêmî. No taw uca ju vîlla, ma ke ebe girawa Spanya Mallorca têver ro nîme, nêmê fîyatî ra roşîna. Erja banan 150.000 ra heta 1-2 mîlyon Euro ya.

Têwertekotişê pîyaseya banan ê Yunanîstanî gerek dewam bo, çike ju ekonomîya ke serê deynanê xiraban de virazîna, tesîrê xo yo negatîfî demo ameyox de kî musneno. Aye ra kî dot, remnayîşê kapîtalê bacan dewam beno. Cêncê kalîfîye poşta xo Yunanîstanî ra çarnenê û şonê dugelan. Ser o kî pereyo sûr ke vanê, ke spekulasyon û karvetiş rê xebitîno, kuno pîyaseya banan. No usûl kî yek de surprîzan zereyê xo de dano we.

Heta ke na pîyase onca bena weşe, gerek 10-20 serrî bivîyarê.